1. Wyniki finansowe
Uzyskane w 2002 r. wyniki plasują PKO BP na pozycji lidera w systemie bankowym w Polsce. Zysk netto wynosi 1,06 mld zł, a brutto 1,46 mld zł. Uzyskanie takiego wyniku finansowego było możliwe dzięki:
– zwiększeniu prawie o 1/5 dochodów z opłat i prowizji,
– zintensyfikowaniu działań na rynkach finansowych i istotnemu zwiększeniu dochodów z operacji finansowych.
Należy zaznaczyć, że bank zakładał na 2002 rok pomoc NBP. Gdyby NBP jej udzielił z początkiem 2002 roku w postaci zamiany całego portfela obligacji inflacyjnych na obligacje rynkowe oraz utrzymał zwolnienie z części rezerwy obowiązkowej, wynik banku byłby znacznie wyższy.
– „Wyniki banku za rok ubiegły i jego kondycja – podkreśla Andrzej Podsiadło prezes Zarządu PKO BP – stanowią dobry punkt startu do przewidywanej na br. prywatyzacji i realizacji zadań, które postawiliśmy sobie w strategii na lata 2003 – 2005 nazwanej strategią modernizacji banku. W 2002 roku osiągnięto również wszystkie cele nakreślone w programie naprawczym banku na lata 1999 – 2003”.
W 2002 r. fundusze własne PKO BP wzrosły o 1,1 mld zł, co oznacza, że w okresie od grudnia 2000 r. do grudnia 2002 r. zwiększyły się ponad dwukrotnie z 1,8 mld zł do 3,9 mld zł. Osiągnięty poziom funduszy własnych zapewnia spełnienie wszelkich wymogów ostrożnościowych (współczynnik wypłacalności wynosi 11,9%) i stanowi bezpieczną podstawę do rozwoju działalności w kolejnych latach. Dla porównania w 2001 r. współczynnik wypłacalności wyniósł 10,4%, a w 2000r. 6,3%. Tak istotny wzrost współczynnika wypłacalności był możliwy dzięki zwiększeniu kapitałów banku głównie poprzez własną akumulację zysku.
W 2002 roku suma bilansowa netto zwiększyła się o 4,2% do poziomu 83,1 mld zł. W 2002 roku nastąpił wzrost aktywności kredytowej banku – zwiększył się udział kredytów w aktywach z 35,7% w 2001 r., do 38,2% na koniec 2002 r., głównie za sprawą wysokiej dynamiki kredytów dewizowych. W porównaniu z końcem 2001 roku nastąpiły istotne zmiany w strukturze udzielonych kredytów. Zwiększył się udział kredytów dla budżetu z 10% do 16%, zmniejszył się natomiast udział kredytów konsumpcyjnych (z 27% do 24%), dla podmiotów gospodarczych (z 28% do 24%). Udział kredytów mieszkaniowych pozostał bez zmian. W 2002 roku w strukturze depozytów zmniejszył się udział depozytów osób fizycznych z 87% do 86% na rzecz depozytów podmiotów gospodarczych, których udział zwiększył się z 8% do 9%.
Podstawowe wskaźniki finansowe ilustrujące efektywność działania banku takie jak: zwrot z aktywów (ROA) i zwrot z kapitałów (ROE) w 2002 roku utrzymały się na relatywnie wysokim
poziomie. Poziom ROA wyniósł 1,3% (przy 1,4% w 2001 r. i 0,9% w 2000 r.). Natomiast wskaźnik ROE osiągnął poziom 28,7% wobec 43,9% w 2001 r. i 37,5% w 2000 r. Zaistniałe zmiany wiążą się ze wzrostem kapitałów własnych banku.
W 2002 r dochody odsetkowe wyniosły 3,4 mld zł i były niższe o 10,1% od uzyskanych w 2001 r. Spadkowi dochodów odsetkowych towarzyszy jednocześnie wzrost dochodów z prowizji i opłat bankowych. W 2002 r. dochody z prowizji i opłat wzrosły w porównaniu do 2001 r. o 18,5%.
W związku z trudną sytuacją makroekonomiczną wpływającą na kondycję kredytobiorców w 2002 r., w całym systemie bankowym wzrastały należności zagrożone. Realizowana przez bank polityka miała na celu ograniczenie udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytów ogółem. Na koniec grudnia 2002 r. udział kredytów zagrożonych ogółem w banku wyniósł 14,1% i był wyższy niż przed rokiem o 0,5 pp. (dla porównania wskaźnik w bankach konkurencyjnych we wrześniu 2002 r. wyniósł 20,2% i był o 2,3 p.p. wyższy niż w grudniu 2001 roku).
2. DZIAŁALNOŚĆ BIZNESOWA
Rynek detaliczny
PKO BP na koniec 2002 r. prowadził ponad 4,7 mln rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych. Jest liderem w tym obszarze z udziałem w rynku wynoszącym 35%. Wartość depozytów złotowych na rachunkach osób indywidualnych ( lokaty terminowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe) wynosiła 54,6 mld zł. Udział PKO BP w obszarze depozytów wyniósł 30%. Udział banku w obszarze kredytów dla osób fizycznych wyniósł 20% (wartość ok. 1,8 mld zł).
W listopadzie 2002 r. zakupiono Inteligo. Był to jeden z pierwszych kroków inicjujących politykę modernizacji banku. Decyzja o tej inwestycji była też zgodna z planami rozbudowy
innych kanałów dystrybucji poprzez Internet i łączność telefoniczną. Obecnie Inteligo prowadzi około 200 tys. rachunków, na których zgromadzonych jest ok. 500 mln zł.
PKO BP jest liderem w zakresie obsługi małych i średnich przedsiębiorstw z udziałem w rynku wynoszącym 25%. Na koniec ubiegłego roku prowadzono ponad 400 tys. rachunków klientów dla małych i średnich firm, w tym ponad 250 tys. rachunków typu Partner. W porównaniu do roku 2001 r. nastąpił ponad 40% przyrost tych rachunków. Jednocześnie wartość depozytów złotowych na rachunkach typu Partner wzrosła o 80%.
W 2002 roku bank kontynuował wspieranie polskiego rolnictwa przez udzielanie kredytów na warunkach komercyjnych i preferencyjnych z dopłatami budżetu państwa do oprocentowania, za pośrednictwem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W 2003 roku zainteresowanie banku skoncentruje się na współpracy z instytucjami rządowymi w zakresie wspierania przedsięwzięć subsydiowanych ze środków UE skierowanych do rolnictwa i MSP (PHARE, SAPHARD).
W 2002 r. PKO BP w segmencie kart bankowych przekroczył dwie granice w zakresie liczby wydanych kart: 3 mln (kwiecień) i 4 mln (listopad). Na koniec grudnia obsługiwano ponad 4,26 mln kart bankowych. W ciągu ub. r. liczba kart wzrosła o 55%. W 2002 r. klienci zrealizowali ponad 139 mln transakcji (wzrost o 30%). W ubiegłym roku PKO BP zdobył pozycję lidera wśród wydawców kart bankowych z udziałem w rynku na poziomie 29% i stał się największym wydawcą kart dla klientów indywidualnych. Utrzymane jest nadal pierwsze miejsce wśród największych wydawców kart Visa Electron w Polsce z ponad 50% udziałem w rynku. Na koniec roku 2002 PKO BP posiadał sieć 1703 bankomatów (w tym 45% z funkcją depozytową), dzięki czemu również utrzymał pozycję lidera w Polsce z udziałem w rynku na poziomie 24%.
W ubiegłym roku bankomaty zrealizowały rekordową liczbę prawie 114 mln transakcji.
Rynek korporacyjny
PKO Bank Polski należy do czołówki instytucji działających na krajowym rynku usług finansowych adresowanych do klientów korporacyjnych. Świadczy o tym m.in. czołowa pozycja banku w obszarze obsługi jednostek samorządu terytorialnego i rosnące zaangażowanie w przygotowywanie projektów konsorcjalnych.
Wartość depozytów złotowych podmiotów gospodarczych na koniec 2002 r. wyniosła 6,5 mld PLN, co stanowiło 7,9% udziału rynku. Wartość kredytów udzielonych podmiotom gospodarczym w ciągu 2002 roku osiągnęła poziom 15,5 mld zł (wzrost udziału w rynku z 8,3% do 10,0%).
Bank posiada blisko 20% udział w rynku usług oferowanych gminom, powiatom i województwom. Zajmuje pierwszą pozycję pod względem zorganizowanych emisji obligacji komunalnych, biorąc pod uwagę zarówno ich liczbę jak i wartości. W 2002 r. podpisując umowę na emisję obligacji dla Jeleniej Góry przekroczono próg 100 emisji obligacji komunalnych organizowanych przez PKO BP. Bank był również pionierem w Polsce w organizacji publicznej emisji obligacji komunalnych (dla Rybnika).
PKO BP umocnił pozycję na rynku krótkoterminowych papierów dłużnych przedsiębiorstw, zajmując 4 miejsce wśród banków organizatorów emisji. Najistotniejszą zorganizowaną w ubiegłym roku emisją krótkoterminowych papierów dłużnych był program emisji bonów wekslowych dla Elektrowni Bełchatów SA (łączna wartość 300 mln zł). Bank zajmuje trzecią pozycję, pod względem pożyczonych w ramach kredytów konsorcjalnych kwot, na rynku organizatorów finansowania dużych przedsięwzięć inwestycyjnych. W roku 2002 bank uczestniczył w 5 konsorcjach kredytowych, w tym w trzech pełnił rolę organizatora.
Zgodnie z przyjętą strategią na lata 2003-2005 bank zamierza rozwijać współpracę
z organizacjami rządowymi i samorządowymi mającą na celu zdobycie pozycji lidera
w obsłudze funduszy unijnych, pełniąc rolę doradcy dla firm i jednostek samorządu terytorialnego pozyskiwania środków pomocowych.
Rynek mieszkaniowy
PKO BP jest bankiem od lat wiodącym w zakresie finansowania budownictwa miesz-kaniowego. Na koniec 2002 r. udział w rynku kredytów mieszkaniowych wyniósł blisko 34%. Był to rekordowy rok pod względem sprzedaży kredytów mieszkaniowych. Bank udzielił kredytów i pożyczek mieszkaniowych dla klientów indywidualnych oraz inwestorów budownictwa mieszkaniowego na kwotę ponad 3 mld zł (o blisko 1 mld zł więcej niż przed rokiem). Tak dobre wyniki są efektem ciągłego dostosowywania oferty do potrzeb klientów. Kredyt mieszkaniowy WŁASNY KĄT jest najpopularniejszym kredytem dla klientów indywidualnych na polskim rynku. Wybiera go co trzecia rodzina zaciągająca kredyt na sfinansowanie inwestycji mieszkaniowych.
PKO BP najdłużej na rynku współpracuje ze spółdzielniami mieszkaniowymi. Dogłębne poznanie specyfiki tej grupy klientów pozwoliło stworzyć w 2002 r. nowy produkt „Pakiet usług bankowych dla spółdzielni mieszkaniowych”, adresowany nie tylko dla spółdzielni-instytucji, ale także dla ich członków. Kwota lokat deponowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe w 2002 r. stanowi 21% depozytów osób prawnych.
Bank zajmuje dominującą pozycję w obsłudze książeczek mieszkaniowych. W ub. roku wprowadzone zostały nowe atrakcyjne zasady oszczędzania na tych książeczkach. Wartość zgromadzonych na nich depozytów wyniosła w 2002 r. ok. 340 mln złotych.
Modernizacja banku
W 2002 roku podjęto szereg działań usprawniających funkcjonowanie banku i poprawiających jakość obsługi klientów. Przyspieszono proces prac związanych z wdrożeniem zintegrowanego systemu informatycznego. Zapytanie ofertowe odebrało 17 firm, do których pod koniec ub. roku skierowano zaproszenie do udziału w przetargu. Zainicjowano prace nad przyjęciem nowego modelu organizacyjno-funkcjonalnego. W ub. r. zaczął on funkcjonować w centrali banku. Przyjęta w ub. roku strategia na lata 2003 – 2005, nazwana strategią modernizacji banku, zakłada realizację kompleksowego programu unowocześnienia PKO BP.
– „Pragniemy w 2003 roku w większym stopniu wykorzystać olbrzymi potencjał banku – mówi Andrzej Podsiadło prezes Zarządu PKO BP. Dlatego przewidując intensywne unowocześnianie bankowej technologii i infrastruktury, jednocześnie zakładamy wypracowanie zysku netto na nie mniejszym poziomie od uzyskanego w ubiegłym roku.”