Aferami Polska stoi

Kolejny raport „Zagraniczne telewizje o Polsce” zawiera analizę informacji o Polsce i Polakach wyemitowanych w dniach 1 – 30 września br. w stacjach telewizyjnych EuroNews, CNN, BBC World i ARD. Monitorowane stacje podały w sumie 224 przekazy, odnoszące się do naszego kraju, a większość z nich miała charakter neutralny. Informacje, które w całości były poświęcone Polsce, stanowiły 25 proc. wszystkich monitorowanych materiałów; 10 procent przekazów to wzmianki o Polsce i Polakach.

We wrześniu zanotowano więcej przekazów o charakterze negatywnym niż pozytywnym. W największym stopniu na taki wizerunek naszego kraju wpłynęła afera związana z „korupcją polityczną” i nagraniami posłanki Renaty Beger. Najwięcej negatywnych przekazów wyemitowały anglojęzyczna stacja EuroNews oraz niemiecki publiczny nadawca ARD. Materiały, które mogły pozytywnie wpływać na wizerunek Polski, nadane w największej liczbie przez BBC World, dotyczyły wysłania polskiego kontyngentu wojskowego do Afganistanu.

Wrześniowe przekazy medialne zostały zdominowane przez dwa główne tematy. Pierwszym jest afera związana z upublicznieniem taśm z zakulisowych negocjacji dotyczących zmiany klubu poselskiego przez posłankę Renatę Beger. Drugi to rozpad koalicji rządowej w Polsce, który może zakończyć się wcześniejszymi wyborami do Parlamentu.

Skandal polityczny wywołany wyemitowaniem materiałów o zakulisowych targach politycznych, mających na celu przeciągnięcie posłanki Renaty Beger oraz innych posłów Samoobrony do klubu parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości spotkał się z największym oddźwiękiem ze strony mediów zagranicznych – 46 przekazów. Sprawę relacjonowało EuroNews, BBC World oraz ARD. Media zwracały uwagę przede wszystkim na dysonans, jaki wywołało postępowanie partii rządzącej w zderzeniu z wyborczymi hasłami walki z korupcją. Sytuacja została wprost określona mianem skandalu łapówkowego („bribery scandal”), szukano również analogii do wydarzeń na Węgrzech. Telewizje informowały o żądaniach opozycji zwołania wcześniejszego posiedzenia parlamentu oraz głosowania wniosku o jego rozwiązanie, ale podały jednocześnie (np. ARD), że są minimalne szanse uzyskania stabilnej większości rządowej w obecnym parlamencie.

Wiadomość o rozpadzie koalicji rządzącej w Polsce poprzedzała informację o skandalu z posłanką Beger, ale spotkała się z nieco mniejszym zainteresowaniem zagranicznych mediów. Na główną przyczynę rozpadu rządu oraz dymisji wicepremiera i Ministra Rolnictwa Andrzeja Leppera wskazywano konflikt o budżet na rok 2007. Wszystkie przekazy podkreślały niestabilność polskiej sceny politycznej, gdzie nawet wcześniejsze wybory mogą niewiele zmienić. Najczęściej pojawiającymi się słowami w przekazach były: upadek rządu oraz kryzys.

Wszystkie monitorowane anglojęzyczne stacje (EuroNews, BBC World oraz CNN) poinformowały o zwiększeniu polskiego kontyngentu wojskowego w Afganistanie. Ponad połowa tych przekazów została oceniona pozytywnie. W materiałach podkreślano, że polski Minister Obrony jako pierwszy i dotychczas jedyny odpowiedział na wezwanie NATO dotyczące zwiększenia zaangażowania wojskowego w Afganistanie, a Polska jest już obecna w tym kraju ze swoim 120-osobowym kontyngentem.

Pozostałe przekazy podejmowały tematy m.in. wizyty premiera Kaczyńskiego w Brukseli, przeszłości Güntera Grassa, migracji zarobkowej Polaków oraz stosunków polsko-niemieckich. Warto zauważyć, że w informacjach nie brakowało ostrych komentarzy o polskich politykach – np. w reportażu ARD o stosunkach Polski i Niemiec dziennikarka zaznaczyła, że „od czasu, kiedy Polską rządzą bliźniacy Kaczyńscy tematy wypędzeń i wojny stały się drażliwe”, w innym materiale tej stacji padło też stwierdzenie : „od czasu, kiedy bracia Kaczyńscy doszli do władzy, zarówno w polityce zagranicznej, jak i wewnętrznej mamy do czynienia z kryzysem”.

Z analizy semantycznej wrześniowych informacji wynika, że w przekazach rzadko pojawiły się pozytywne wyrażenia lub określenia odnoszące się do naszego kraju. W materiałach zagranicznych mediów podkreślano głównie, że Polska to „pierwszy kraj członkowski, który odpowiedział na wezwanie NATO, podczas gdy inne wykazywały mały entuzjazm”, zatem NATO „jest bardzo zadowolone z decyzji Polski”.

Materiały zawierały więcej negatywnych w swoim wydźwięku sformułowań – zagraniczni widzowie mogli dowiedzieć się między innymi, że Polska to kraj, w którym jest „skandal łapówkowy” oraz „korupcja” oraz że w tym samym czasie ma miejsce „upadek rządu i kryzys rządowy”. Polską „rządzą bliźniacy”, którzy „dążą do skupienia w swoich rękach całej władzy”, w tym „konfliktowy premier”, zaś Polacy „masowo emigrują za chlebem”. Tylko 80% mieszkańców naszego kraju ma telefon stacjonarny, „co nie jest imponującym wynikiem”.