Awangarda i tradycjonalizm – XX Aukcja Sztuki Współczesnej w DESIE Unicum

Na pierwszej po wakacjach Aukcji Sztuki Współczesnej DESY Unicum zaprezentowane zostaną 92 prace. Licytować będzie można dzieła malarstwa, grafiki i rysunku, a także asamblaż Józefa Szajny z 1986 roku pt. „Wschód słońca”. Ofertę wzbogaca ciekawy zestaw fotografii artystycznej. Prezentowany wybór prac ukazuje całą różnorodność sztuki polskiej powstałej w drugiej połowie XX i na początku XXI wieku, zarówno w jej przejawach awangardowych jak i tradycjonalistycznych.

Aukcja, która odbędzie się 22 września, zwraca uwagę bogatą i różnorodną ofertą. Kolekcjonerów z pewnością zainteresuje zdobiąca okładkę katalogu niedużych rozmiarów olejna „Martwa natura” Aleksandra Kobzdeja z 1965 r. (cena wywoławcza 18 000 zł) opatrzona na odwrociu osobistą dedykacją dla aktorki Elżbiety Czyżewskiej i jej pierwszego męża, Dawida. Klasyka malarstwa abstrakcyjnego drugiej połowy lat 50. oraz lat 60. XX wieku jest  reprezentowana na aukcji także kilkoma innymi wybitnymi pracami. Warto zwrócić uwagę na obrazy Teresy Pągowskiej, Jana Lebensteina, Alfreda Lenicy, czy Adama Marczyńskiego.

Wyjątkowo reprezentatywny wydaje się „kasetonowy” relief Adama Marczyńskiego „RK 1 Zmienne” z 1965 roku, który jest jedną z pierwszych realizacji tego typu wykonanych przez artystę (cena wywoławcza 60 000 zł). Później, na początku lat 70., Marczyński wykonał cały szereg rytmicznych kompozycji z niewielkimi kasetonami, które można było zamykać bądź otwierać za pomocą uchylnych klapek, mocowanych na pionowych lub poziomych osiach regularnych prostopadłościanów. Tego rodzaju asamblaże, czyli, w uproszczeniu, trójwymiarowe kolaże, stały się odtąd główną domeną jego działalności (cykle „Dekompozycje”, „Układy otwarte”). Stosował jedynie zmienne kształty kasetonów (miewały przekrój kwadratu albo prostokąta), różne systemy mocowania zarówno samych kasetonów, jak i drzwiczek oraz rozmaite barwy. Z czasem tę różnorodność coraz bardziej ograniczał, barwy eliminował, aby ostatecznie skupić się na realizacji kompozycji minimalistycznych, zdominowanych zwykle już tylko przez jeden kolor. Tak na przykład w prezentowanej pracy z cyklu „Refleksów zmiennych” klapki zostały pomalowane odblaskową farbą, dzięki czemu padające na nie światło daje optyczne złudzenie falowania powierzchni. Każde z tak pomyślanych dzieł zyskiwało też nowe walory w zależności od otoczenia, w którym się znalazło. Istotny jest również udział widza, który może, zamykając i otwierając klapki, kształtować kompozycję.

Inną klasyczną pracą znajdującą się w katalogu jest „Figura osiowa nr 95” Jana Lebensteina z 1960 roku (cena wywoławcza 80 000 zł). W 1959 r. artysta otrzymał Grand Prix na I Międzynarodowym Biennale Młodych w Paryżu za cykl obrazów „Figury osiowe”. Od tego czasu zamieszkał w stolicy Francji na stałe. W kolejnych latach tematy czerpał z literatury starożytnej, mitologii, Biblii. Stworzył cykl poświęcony wyobrażeniom prehistorycznych zwierząt. Prezentowana „Figura osiowa” jest przykładem na to, jak w wyobraźni artysty postać człowieka przeobraża się w prehistoryczną bestię, twórca sięga bowiem do inspiracji archetypicznych.

Miłośnicy sztuki przedstawiającej inspirowanej surrealizmem zwrócą z pewnością uwagę na dwa obrazy Marii Anto (ceny wywoławcze 5 000 zł i 17 000 zł), zmarłej w 2007 roku artystki, która tworzyła oniryczne wizje nieprzynależące do żadnego z nurtów współczesnego malarstwa. Równie baśniowy świat tworzy w swoich obrazach Tomasz Sętowski, którego obraz „Donkichoteria” będzie można nabyć na aukcji (cena wywoławcza 12 000 zł).

Kolekcjonerzy prac na papierze odnajdą w ofercie rysunki Jerzego Nowosielskiego i Tadeusza Kantora, pastele Franciszka Starowieyskiego i Stasysa Eidrigeviciusa, akwarelę Stanisława Fijałkowskiego oraz drzeworyt Jerzego Panka. Prawdziwą rzadkością na rynku jest monotypia Marii Jaremy z cyklu „Głowy” z 1955 r. (cena wywoławcza 48 000 zł). Interesującym uzupełnieniem całości są prace wybitnych artystów fotografii: Bronisława Schlabsa, Mikołaja Smoczyńskiego, Edwarda Hartwiga i Zofii Kulik.

Wystawione na aukcję obiekty można oglądać w siedzibie domu aukcyjnego DESA Unicum przy ulicy Marszałkowskiej 34-50 w Warszawie: poniedziałek-piątek g. 11-19, sobota g. 11-16. XX Aukcja Sztuki Współczesnej odbędzie się 22 września o godz. 19.00 w DA DESA Unicum.

Katalog aukcyjny dostępny jest w galeriach DESY Unicum oraz na stronie www.desa.pl.

Źródło: FineArt Communications