Przeterminowane długi młodych Polaków sięgają 9,3 mld zł. Młodzi trafiają do rejestru dłużników najczęściej z powodu nieopłaconych rachunków za telefon, grzywien sądowych, pożyczek i kredytów. W swoich finansowych działaniach są mocno niekonsekwentni wynika z badania „Życie finansowe młodych Polaków” zrealizowanego przez Stowarzyszenie Program Wsparcia Zadłużonych we współpracy z BIG InfoMonitor. Choć uznają, że zadłużanie się uzasadniają poważne zakupy i sytuacje, to jednak podają mnóstwo przykładów dziwnych inwestycji na kredyt, jak: dalekomorskie rejsy, loty balonem, gry komputerowe, czołg, łodzie, konie czy operacje plastyczne.
Młodych dłużników w wieku od 18 do 34 lat jest już 659,5 tys., a ich zaległości wynoszą 9,3 mld złotych widać w danych BIG InfoMonitor oraz BIK. Statystyki te oznaczają, że w grupie wiekowej liczącej ponad 9 mln osób, kłopoty finansowe ma co 16-sta osoba. W ciągu I półrocza liczba młodych z problemami zwiększyła się o 5 tys., a wartość zaległości o 0,5 mld zł. Wraz z nadejściem wakacji przed młodymi znów większe wydatkowe pokusy.
Młodzi finansowo przewrotni
Z badania Życie finansowe młodych Polaków zrealizowanego przez Stowarzyszenie Program Wsparcia Zadłużonych we współpracy z BIG InfoMonitor wynika, że wśród młodych panuje duże zróżnicowanie poziomu świadomości ekonomicznej. Prawie 70 proc. badanych nie ma poczucia rzeczywistej skali problemu i ryzyka związanego z zaciąganiem zobowiązań finansowych i nie traktują go wystarczająco poważnie. Osoby zaciągające poważniejsze zobowiązania najczęściej optymistycznie zakładają, że potrafią uzyskać pieniądze na ich spłatę z własnej pracy lub dodatkowych zajęć – 55,2 proc. oraz oszczędzanie – 44 proc. U osób już zadłużonych sytuacja jest diametralnie inna są one zdecydowanie częściej skłonne pożyczać dalej, także w instytucjach pozabankowych, a nawet wyprzedawać dobytek ze względu na kłopoty z obsługą posiadanego długu. Z pewnością jest to dla nich bolesne doświadczenie, bo są bardzo krytyczni wobec osób, które nie radzą sobie finansowo.
Młodzi prezentują zdecydowanie negatywny wizerunek niesolidnego dłużnika, jako osoby słabej, biernej, uległej, leniwej a nawet głupiej, z którą osobiście trudno się im identyfikować. Najczęściej upatrują przyczyn kłopotów w spłacie zobowiązań w nieodpowiedzialności, lekkomyślności, lenistwie i chęci łatwego życia na kredyt. Nie biorą natomiast pod uwagę niepowodzenia ze względu na zdarzenia losowe mówi Roman Pomianowski, prezes Stowarzyszenia Program Wsparcia Zadłużonych.
Na pożyczanie młodzi patrzą rozsądnie uważają za uzasadnione zaciąganie zobowiązań na sfinansowanie zakupu środków trwałych np. mieszkania czy samochodu prawie 89 proc. wskazań, ze względu na zdarzenia losowe 79 proc. Stosunkowo często dopuszczają także możliwość zapożyczania się ze względu na trudną sytuację osób bliskich 47 proc. oraz dla sfinansowania ważnych wydarzeń życiowych jak np. wesele – 46 proc. odpowiedzi.
Zdecydowanie negatywnie odnoszą się natomiast do zapożyczania się aby poprawić bieżący budżet 35 proc. poparcia dla takiego pomysłu, nie mówiąc już o rekreacji, która jest powodem do zadłużenia się dla 19 proc. ankietowanych.
Niespłacone pożyczki i kredyty m.in. na dziwne zakupy
Pożyczki i kredyty są główną przyczyną kłopotów młodych osób. Zarówno w grupie wiekowej 18-24 jak i 25-34 najwięcej osób ma problem z terminowym regulowaniem pożyczek – niemal 248 tys. osób. Jednocześnie jak wynika z danych BIK, ponad 254 tys. osób ma też kłopoty z terminową obsługą kredytów (przy czym w części przypadków jedna osoba może mieć problem i z jednym z drugim). Niestety wbrew deklarowanym zasadom nie zawsze długi zaciągane są na naprawdę zasadne wydatki. Jak wynika z badania Życie finansowe młodych Polaków niektóre z zakupów za pożyczone pieniądze potrafią wprawić w zdumienie. Na liście wydatków, które mogą się wydać zaskakujące, znalazły się m.in. organizacja świąt Bożego Narodzenia i uroczystości rodzinnych jak choćby 18. urodzin, komunii dziecka czy zakup pierścionka zaręczynowego, ale także: ciągnik bez silnika, gry komputerowe, czołg, łódź, konie, psy rasowe, pająk, jachty, quady, zabawki dla dzieci. Spora grupa kredytowanych wydatków dotyczyła też inwestycji we własny wygląd i zdrowie, np. tabletki odchudzające, operacje plastyczne, zabiegi medycyny estetycznej, korekcja zębów, okulary, implanty piersi, sprzęt do manicure czy wyjazd do znachora w Brazylii. Młodym nie brakuje też odwagi do pożyczania pieniędzy na rozrywkę i wypoczynek jak: wyjazdy wakacyjne, zagraniczne wycieczki, loty balonem czy dalekomorskie rejsy.
Rachunki telefoniczne i długi wobec sądów
Wśród 18-24 latków drugim powodem, dla którego wpisywani są do Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor, gdzie widnieją przede wszystkim zaległości pozakredytowe, znajdują się rachunki telefoniczne. Młodzi 18-24 oraz 25-34 latkowie stanowią razem aż 45 proc. dłużników telekomów zgłoszonych do BIG InfoMonitor.
Choć może wydawać się to zaskakujące, sporą część długów osób w wieku 18-34 lata stanowią już także zobowiązania, z którymi wierzyciel udał się do sądu i zostały zgłoszone do BIG już na podstawie prawomocnego wyroku sądowego. Ale to niejedyny kontakt młodych dłużników z wymiarem sprawiedliwości, wśród 18-34 latków znajduje się aż połowa dłużników sądowych, czyli osób, które zostały wpisane do rejestru przez wymiar sprawiedliwości z powodu nieopłacenia sądowej grzywny czy kosztów postępowania sądowego.
Mimo, że najwięcej osób w wieku 25-34 nie spłaca terminowo pożyczek, to jednak wartościowo przewyższają je zobowiązania alimentacyjne. Kwota nieopłaconych na rzecz dzieci świadczeń przekroczyła tu 1,25 mld zł
Podział na dłużników 18-24 lata oraz 25-34 lata pokazuje, że mimo rosnących doświadczeń, z wiekiem trudniej poradzić sobie ze zwiększającą się liczbą zobowiązań. W efekcie w BIG InfoMonitor oraz w BIK, z nienajlepszą historią kredytową, jest cztery razy więcej osób między 25 a 34 rokiem niż 18-24 latków.