Od blisko pół roku konsumenci mogą korzystać z ustawowych wakacji kredytowych. Zgodnie z ustawą o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom od sierpnia 2022 r. do końca 2023 r. konsumentom przysługuje możliwość zawieszenia spłaty maksymalnie 8 rat kredytu hipotecznego (w okresach wskazanych w ustawie). Wniosek mogą złożyć w formie papierowej albo elektronicznej, w tym za pośrednictwem bankowości elektronicznej.
– Ustawodawca wprowadził wakacje kredytowe, aby ulżyć osobom posiadającym kredyty hipoteczne w trudnym czasie wysokich stóp procentowych. Przepisy pozostawiają wybór konsumentom, na jaki okres lub okresy chcą zawiesić spłatę rat i czy chcą wnioskować o to jednorazowo czy sukcesywnie. Ograniczanie tego uprawnienia przez banki jest bezprawne, oznacza bowiem utrudnianie skorzystania z ustawowych praw konsumentów – mówi Tomasz Chróstny, Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
UOKiK od początku obowiązywania przepisów o wakacjach kredytowych w ramach prowadzonych postępowań wyjaśniających monitoruje, jak banki o nich informują i je realizują. Konsumenci skarżyli się m.in. na to, że banki uniemożliwiają im wnioskowanie o wakacje kredytowe na jednym formularzu na wszystkie przewidziane prawem 8 okresów. Po wezwaniach Prezesa UOKiK większość banków wycofała się z takich praktyk. Tym, które tego nie zrobiły, Prezes Urzędu postawił zarzuty naruszania zbiorowych interesów konsumentów.
Efektem są wydane właśnie 2 decyzje – wobec BNP Paribas Bank Polska oraz Banku Pocztowego. BNP Paribas początkowo w systemie bankowości elektronicznej umożliwiał złożenie wniosku tylko na 1 lub 2 miesiące III kwartału 2022 r. Zaniechał tej praktyki 8 września 2022 r. Natomiast Bank Pocztowy do 17 października 2022 r. dopuszczał w swoim systemie bankowości elektronicznej jedynie wnioski na zawieszenie maksymalnie 4 rat w 2022 r., przy czym na jednym wniosku mogły być to wyłącznie następujące po sobie miesiące.
– Praktyki BNP Paribas i Banku Pocztowego powodowały niedogodności dla konsumentów, którzy musieli kilkakrotnie składać wnioski i pilnować terminów. Mogły sprawić, że konsumenci zrezygnowali z ubiegania się o zawieszenie spłaty późniejszych rat. Dlatego nałożyłem na oba banki kary finansowe w łącznej wysokości blisko 3 mln zł – mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.
Kara dla BNP Paribas Bank Polska to ponad 2,7 mln zł (2 720 515,50 zł), a dla Banku Pocztowego – ponad 230 tys. zł (233 860,95 zł). Po uprawomocnieniu się decyzji Prezesa UOKiK oba banki będą też musiały opublikować je na swoich stronach internetowych i w mediach społecznościowych.
Wakacje kredytowe wciąż trwają
Z zawieszenia rat mogą skorzystać osoby, które spłacają kredyt hipoteczny zaciągnięty przed 1 lipca 2022 r. na własne potrzeby mieszkaniowe w walucie polskiej, z wyłączeniem kredytów indeksowanych lub denominowanych do innych walut. Ulga może dotyczyć tylko jednego kredytu. Do wykorzystania w 2023 r. zostało jeszcze zawieszenie spłaty maksymalnie 4 rat – po jednej w każdym kwartale. Okres kredytowania wydłuży się o liczbę miesięcy, o które zawieszono spłatę rat. W okresie zawieszenia bank nie może też pobierać żadnych opłat wynikających z umowy z wyjątkiem tych z tytułu ubezpieczenia.
Źródło: UOKiK