Według danych CRIF w 2021 firmy pożyczkowe udzieliły finansowania o wartości 8,96 mld złotych. Oznacza to wzrost o blisko 35 proc. r/r. Jednak w porównaniu z rokiem 2019 branża notuje spadek o niemal 11 proc. Wprowadzane przez rząd zmiany dotyczące kosztów kredytów konsumenckich wpłynęły na znaczne ograniczenie dostępu do finansowania dla nowych klientów.
Instytucje pożyczkowe w 2021 roku postawiły na dotychczasowych klientów zmniejszając podaż finansowania dla nowych pożyczkobiorców. Wpłynęły na to zaostrzone przepisy, które miały obowiązywać do marca, ostatecznie ich stosowanie wydłużono aż do 30 czerwca 2021 roku. W drugiej połowie roku branża obserwuje wzrost udzielanego konsumentom finansowania. W porównaniu z pierwszą połową roku wzrosło ono o 22 proc. Wprowadzenie kolejnych drastycznych ograniczeń regulacyjnych dla działalności firm pożyczkowych oznaczałoby prawdopodobnie kolejne mocne ograniczenie podaży pożyczek.
– Jeśli za punkt odniesienia przyjmiemy rok 2019, to rynek nie osiągnął jeszcze poziomu sprzed pandemii. Za zeszłoroczny wzrost finansowania odpowiada przede wszystkim sprzedaż w drugim półroczu po wygaśnięciu regulacji pandemicznych. To pokazuje jak silny wpływ na branżę miały ustawowe ograniczenia kosztów. Wprowadzenie kolejnych ograniczeń może doprowadzić do wykluczenia z rynku finansowego części niektórych osób – podkreśla Agnieszka Wachnicka prezes Fundacji Rozwoju Rynku Finansowego.
Wzrosty sprzedaży pożyczek dzięki niskiej bazie porównawczej
Liczba udzielonych pożyczek wzrosła w 2021 roku o niemal 17 proc. wobec 2020 roku i spadła o niemal 8 proc. wobec 2019 r. W zeszłym roku wzrosła także średnia wartość pojedynczej pożyczki, która wyniosła 3 309 złotych, a więc o niemal 16 proc. więcej niż w 2020 roku i 3,4 proc. mniej niż 2019 roku.
Według danych CRIF wartość sald pożyczek pozostałych do spłaty przez pożyczkobiorców na koniec 2021 roku wyniosła 5,12 mld zł, co oznacza spadek o ponad 7 proc. w porównaniu z 2020 rokiem i niemal o 25 proc. w porównaniu z 2019 rokiem. Liczba pożyczek w portfelu branży spadła o 12 proc. r/r., osiągając poziom 1,24 mln pożyczek przy średnim saldzie w wysokości 4111 zł (wzrost o ponad 5 proc.). W porównaniu z 2021 rokiem spadek liczby pożyczek w aktywnych portfelach przekroczył 23,5 proc. a wartość pojedynczego zobowiązania spadła o 1,6 proc.
Zmiany w ofercie produktowej i polityce kredytowej na skutek obowiązujących regulacji
Zmienne warunki w zakresie możliwości udzielania finansowania w 2021 roku doprowadziły do kolejnego przemodelowania produktów i polityk kredytowych wielu firm pożyczkowych. Z danych CRIF w zakresie rozkładu kwotowego udzielonych pożyczek w 2021 r. wynika, że 49,1 proc. wszystkich udzielonych pożyczek stanowiły pożyczki o wartości poniżej 2 tys. zł, a kolejne 23 proc. to pożyczki w przedziale 2-4 tys. złotych. Pożyczki o wartości powyżej 4 tys. zł stanowiły w poprzednim roku 27,9 proc. wszystkich sprzedanych pożyczek.
Rok 2021 to także dalszy rozwój podmiotów działających w segmencie e-commerce i oferujących usługi odroczonej płatności. Digitalizacja wszelkich aspektów życia codziennego, które pandemia bardzo przyspieszyła i utrwaliła, będą prowadzić do dalszego rozwoju segmentu e-commerce oraz firm oferujących odroczone płatności za nabywane towary.
Prognoza na 2022 rok
Ze względu na wojnę w Ukrainie i dalszą nieprzewidywalność zdarzeń jakiekolwiek prognozowanie 2022 roku obarczone jest sporym błędem. Kluczowy dla branży jak i całej polskiej gospodarki będzie dalszy rozwój wydarzeń militarnych oraz wpływ na polską gospodarkę sankcji nakładanych na Rosję. Drugim kluczowym aspektem jest otoczenie regulacyjne w jakim przyjdzie funkcjonować branży w tym roku. Wprowadzenie kolejnych drastycznych ograniczeń kosztów pozaodsetkowych oraz odcięcie możliwości emisji obligacji, może doprowadzić branżę do wykluczenia z rynków finansowych. Konsekwencją tego może być kurczenie się branży a w konsekwencji brak dostępności oferty finansowej dla klientów „niebankowych” Jednocześnie nie widać żadnych regulacji ustawowych, które umożliwiłyby pozyskanie finansowania osobom nie mogącym liczyć na ofertę bankową, co może doprowadzić do wykluczenia finansowego tych osób.
Źródło: FRRF