Z końcem września na polskim rynku pojawił się nowy rynek obrotu papierami wartościowymi – Catalyst. Wykorzystuje on platformy transakcyjne GPW i BondSpot (czyli dawniej MTS CeTO) i przeznaczony jest dla nieskarbowych dłużnych instrumentów finansowych – obligacji komunalnych, korporacyjnych i listów zastawnych. Jednym z celów utworzenia Catalyst, jest ożywienie zainteresowania inwestorów rynkiem obligacji, zwłaszcza samorządowych.
Konstrukcja rynku
Rynek, a raczej rynki Catalyst to cztery platformy obrotu. Dwie prowadzone przez GPW w formie rynku regulowanego i ASO, przeznaczone są dla inwestorów detalicznych. Pozostałe dwa rynki, prowadzone przez BondSpot, również w formie rynku regulowanego i ASO, przeznaczone są dla klientów hurtowych. Na wszystkich rynkach tworzących Catalyst realizację transakcji zapewnia Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych, a emitenci są zobowiązani do przestrzegania obowiązków informacyjnych, dotyczących raportów bieżących i okresowych. Obowiązki te będą spoczywały także na emitencie, którego obligacje nie będą podlegały wprowadzeniu do obrotu na rynkach regulowanych lub w alternatywnym systemie obrotu Catalyst, lecz jedynie tzw. „autoryzacji” na Catalyst.
Zasady notowań sesyjnych na rynkach regulowanych i alternatywnych są prawie identyczne. Różnice dotyczą sposobu zawierania transakcji pakietowych. Na ASO transakcje takie można zawierać jedynie w godz. 8.00-16.30 a gdy transakcja ma być rozliczona w dniu jej zawarcia – w godz. 8.00 – 14.00, tylko w czasie notowań. Ponadto na ASO maksymalne odchylenie kursu transakcji pakietowej od kursu ostatniej transakcji może wynieść 3 punkty procentowe, podczas gdy na rynkach regulowanych jest to 10%.
Autoryzacja emisji – co to jest?
Wprowadzenie na Catalyst zawsze wiąże się z obowiązkiem uzyskania tzw. autoryzacji emisji. Instrumenty, które taką autoryzację uzyskają, mogą zostać dopuszczone lub wprowadzone do obrotu zorganizowanego – na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu.
Istnieje też możliwość uzyskania samej autoryzacji, bez wprowadzenia do obrotu. Emisja zautoryzowana zostaje zarejestrowana w systemie informacyjnym Catalyst.
Obligacje
Obligacje emitowane z zamiarem wprowadzenia na rynek Catalyst muszą być obligacjami na okaziciela. Wprowadzenie na rynek regulowany Catalyst, nawet poprzedzone ofertą niepubliczną, będzie wymagało sporządzenia i zatwierdzenia przez Komisję Nadzoru Finansowego prospektu, natomiast wprowadzenie do obrotu w alternatywnym systemie obrotu – tylko Dokumentu Informacyjnego zgodnie z regulaminem rynku. Dodatkowo, Giełda Papierów Wartościowych oferuje emitentom sprzedaż obligacji z wykorzystaniem systemu informatycznego giełdy, co może znacząco wpłynąć na powodzenie emisji, bowiem umożliwia uczestniczenie w ofercie wszystkim inwestorom, będącym klientami członków giełdy.
Na Catalyst przeniesiono obligacje, dotychczas notowane na GPW (np. Electus S.A., zajmującego się restrukturyzacją i finansowaniem wierzytelności zakładów opieki zdrowotnej). O przystąpieniu do systemu raportowego powiadomiły już m.in. miasto Ząbki i gmina Miejska Tczew.
Rating
W ocenie ryzyka dla instrumentów dłużnych pomocne mogą się okazać ratingi. Najbardziej znane agencje publikujące tego typu oceny, to Moody’s, Standard & Poors, Fitch. Polskie przepisy nie wymagają obowiązkowego nadawania ratingu obligacjom, z wyjątkiem emisji kierowanych na rynki zagraniczne, jednak firmy przygotowujące emisje obligacji często poddają się ocenie, co podnosi ich wiarygodność i pozwala inwestorom lepiej ocenić firmę. Ratingi odzwierciedlają np. terminowe regulowanie zobowiązań finansowych w przeszłości, rentowność na przestrzeni ostatnich kilku lat oraz doświadczenie spółki na rynku. Wysokiej klasy obligacje potencjalnie pozwalają osiągnąć wyższe zyski. Za wysokiej klasy papiery uznaje się obligacje, którym agencje ratingowe nadały wysokie oceny wiarygodności. Najwyższa klasa bezpieczeństwa to „AAA”, takiej jednak nie ma nawet polski rząd. Przykładowo, agencja Fitch stosuje skalę od „AAA” do „D”. Electus S.A., którego obligacje uczestniczą w obrocie na platformie Catalyst RR GPW (rynku regulowanego przez GPW), otrzymał długoterminowy rating podmiotu w walucie obcej (foreign currency Long-term IDR) na poziomie „B-” oraz długoterminowy rating krajowy (National Long-term rating) na poziomie „B+’(pol)” .
Uczestnik Catalyst
Działalność w zakresie obrotu instrumentami dłużnymi na rynku Catalyst mogą prowadzić podmioty posiadający status tzw. Uczestnika Catalyst. Może nim zostać polska lub zagraniczna firma inwestycyjna, instytucja kredytowa albo inny podmiot, spełniający wymogi określone we właściwych przepisach prawa, dający rękojmię prawidłowego wykonywania obowiązków związanych z działaniem na Catalyst. Uczestnik Catalyst może składać zlecenia
i zawierać transakcje wszystkimi instrumentami wprowadzonymi do obrotu, na rachunek własny lub na rachunek klienta. Obecnie status uczestnika posiada 46 podmiotów.
Dla każdego coś dobrego
Dla przedsiębiorstw i samorządów emisja obligacji jest alternatywą dla kredytu, tym bardziej atrakcyjną, że pozwala na rozłożenie kwoty emisji na poszczególne lata, tak, aby obciążenie dla budżetu jednostki było jak najmniejsze. Nie bez znaczenia jest prestiż i zwiększona wiarygodność, jaką niesie upublicznienie firmy.
Platformy obrotu Catalyst mogą okazać się krokiem milowym w rozwoju polskiego rynku obligacji, zwłaszcza komunalnych. Optymalne procedury dopuszczeniowe zachęcają instytucje i jednocześnie spełniają oczekiwania informacyjne inwestorów. Emisje mogą mieć różną wysokość i charakterystykę – co pozwala na pewną swobodę i elastyczność emitentów, a jednocześnie korespondują z oczekiwaniami różnych inwestorów – zainteresowanych transakcjami na rynku detalicznym lub hurtowym, regulowanym bądź alternatywnym.
Adam Osiński, Partner Zarządzający w kancelarii EBC Solicitors Arkadiusz Stryja sp.k.,
Autoryzowany Doradca rynku NewConnect i Catalyst.
Źródło: Liberty Group