„Jeśli zliczymy sumy bilansowe banków w Europie Środkowo-Wschodniej, które mają zagranicznych udziałowców większościowych, to obecnie nawet trzy czwarte operacji bankowych jest realizowana przez banki zagraniczne“ – informuje Marianne Kager, główny ekonomista BA-CA.
Z wyjątkiem Słowenii i Łotwy sektor bankowy w nowych krajach UE łącznie z krajami kandydującymi (Chorwacja, Bułgaria, Rumunia) jest zdominowany przez banki zagraniczne. W Czechach, Słowacji, Estonii, Litwie, Chorwacji i Bułgarii bankowość już w przeszło 80 procent znajduje się w posiadaniu zagranicznych instytucji finansowych.
Trwały dynamiczny wzrost w Europie Środkowo-Wschodniej
Za cały rok 2004 ekonomiści BA-CA oczekują wzrostu sumy bilansowej1 wszystkich banków zagranicznych w Europie Środkowo-Wschodniej o 12 procent w porównaniu z rokiem ubiegłym. „W ten sposób banki w Europie Środkowo-Wschodniej okazują się o wiele bardziej dynamiczne niż w strefie euro, gdzie za rok 2004 oczekujemy 5-pocentowego wzrostu“ – uważa Marianne Kager.
Przede wszystkim działalność kredytowa w Europie Środkowo-Wschodniej, przy stopie wzrostu 15 procent, rozwija się znacznie mocniej niż w strefie euro (ok. 5 procent).
Oznacza to, że bankowość w Europie Środkowo-Wschodniej utrzymuje wysoką dynamikę rozwoju z ostatnich trzech lat. W tym okresie wartość udzielonych kredytów rosła tam średnio o 13 procent rocznie w porównaniu z zaledwie 4 procentami rocznie w strefie euro. Najsilniejszy wzrost odnotowały Bułgaria i Rumunia, następnie kraje nadbałtyckie, Chorwacja i Węgry.
Ten pozytywny rozwój związany jest, zdaniem ekspertów BA-CA, z jednej strony z pozytywnym rozwojem koniunktury w tym regionie, z drugiej strony ze stabilizacją rynku bankowego oraz ogromnymi potrzebami nadrobienia zaległości w zakresie usług bankowych i finansowych. „Przez 10 najbliższych lat liczymy na wzrost rzędu 250 procent w zakresie kredytów i ok. 170 procent w zakresie depozytów“ – uważa Marianne Kager. W wartościach absolutnych oznacza to dodatkowo ponad 450 miliardów euro wartości udzielonych kredytów. Polska zajmuje tu pierwsze miejsce jako największy rynek z 170 miliardami euro nowych operacji, za nią znajdują się Czechy (69 miliardów euro) oraz Węgry (63 miliardów euro).
Pod względem stopy wzrostu udzielanych kredytów największy wzrost będą wykazywać kraje o najniższym nasyceniu rynku. Zdaniem BA-CA, będą to Rumunia z ponad 470 proc. oraz Bułgaria z ok. 360 procent.
Największy kawałek tortu w rękach Austriaków
Liderem wśród zagranicznych banków w Europie Środkowo-Wschodniej jest Austria posiadająca 28 procent udziałów (licząc według sumy bilansowej banków zagranicznych). W skali całego rynku bankowego, austriackie grupy banków posiadają 20 procent udziałów. „W ten sposób co piąta transakcja bankowa w Europie Środkowo-Wschodniej jest realizowana przez bank austriacki“ – mówi Marianne Kager. Włoskie banki osiągają niecałe 12 procent, za nimi jest Belgia z ok. 9 procentami. Wśród tych banków, które utrzymują bezpośrednie udziały większościowe w przynajmniej pięciu nowych krajach UE, BA-CA wysuwa się wyraźnie przed włoski Unicredit i austriacki RZB.
Perspektywy: długoterminowy wzrost
Optymistyczne oczekiwania dotyczące przyszłego rozwoju sytuacji na rynku w Europie Środkowo-Wschodniej utrzyma się, zdaniem BA-CA, przez długi czas. Wartość udzielonych kredytów w przeliczeniu na 1 mieszkańca wynosi obecnie 1.600 euro, co stanowi zaledwie 7 procent poziomu w strefie euro. Jeśli założymy wzrost rynku kredytowego w następnych 10 latach powyżej 250 procent, wartość udzielonych kredytów na mieszkańca wzrośnie do ok. 6.000 euro. Odpowiada to ok. 24 procent obecnego lub 17 procent szacowanego przyszłego poziomu w strefie euro. „Daje to istotny potencjał wzrostu w regionie Europy Środkowo-Wschodniej” – podsumowuje Marianne Kager.
Bank Austria Creditanstalt, największy bank Austrii, jest w ramach grupy HVB odpowiedzialny za rynki w Europie Środkowo-Wschodniej. Bank już dawno rozpoznał duży potencjał krajów Europy Środkowo-Wschodniej i od początku lat 90-tych nieustannie rozbudowywał swoją sieć. BA-CA z sumą bilansową 27 miliardów euro (na dzień 30.09.2004 roku) jest dzisiaj obecny w 11 krajach Europy Środkowo-Wschodniej. 16.500 pracowników obsługuje 4,2 milionów klientów w tym regionie. Brytyjski magazyn „The Banker“ wybrał ostatnio BA-CA na „Bank of the Year in Austria and CEE“, „Euromoney“ po raz kolejny nadał bankowi BA-CA tytuł „Best Bank in Austria and CEE“.