Co się stanie jeśli zbankrutuje ubezpieczyciel?

19 listopada 2015

Bankructwa zakładów ubezpieczeń, są rzadkim zjawiskiem na krajowym rynku. Mimo tego, warto omówić wpływ upadłości ubezpieczyciela na sytuację jego klienta i osoby uprawnionej do odszkodowania. Ten temat jest rzadko poruszany w mediach. Wielu Polaków zdaje sobie sprawę, że w przypadku upadłości banku lub SKOK-u, musi interweniować Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Wiedza na temat ochrony środków zgromadzonych przez ubezpieczycieli, jest o wiele mniej powszechna.

Ostatnią upadłość ubezpieczyciela ogłoszono w marcu 2000 roku

Na wstępie warto podkreślić, że obecnie upadłość zakładu ubezpieczeniowego jest o wiele mniej prawdopodobna, niż 15 lat lub 20 lat temu. „Poprawa bezpieczeństwa wiąże się m.in. z dokładniejszym nadzorem nad kondycją finansową ubezpieczycieli i znacznie większym doświadczeniem firm działających na rynku” – tłumaczy Nina Kuczyńska z porównywarki ubezpieczeń Ubea.pl.

Dane Komisji Nadzoru Finansowego wskazują, że ostatnia upadłość ubezpieczyciela została ogłoszona 20 marca 2000 r. (TUIR GWARANT S.A.). Wcześniej upadło pięć innych firm ubezpieczeniowych:

ZUnŻ WESTA – LIFE S.A. (1993 r.)
ZU WESTA S.A. (1993 r.)
PTU GRYF S.A. (1996 r.)
ZU HESTJA S.A. (1996 r.)
TUR POLISA S.A. (2000 r.)

Nina Kuczyńska podkreśla, że po 2000 roku z krajowego rynku zniknęło prawie trzydziestu innych ubezpieczycieli. Te zmiany były jednak wynikiem kontrolowanej likwidacji spółek albo połączenia z innymi podmiotami. Na uwagę zasługuje fakt, że procedury związane z upadłością ubezpieczyciela, mogą trwać bardzo długo (patrz poniższa tabela). Dobrym przykładem jest historia Zakładu Ubezpieczeń WESTA S.A. Jego upadłość ogłoszono 15 marca 1993 r. Wszystkie procedury upadłościowe zakończyły się ponad dziesięć lat później. Bardzo długo trwało również postępowanie upadłościowe PTU GRYF (1996 r. – 2013 r.) oraz ZU HESTJA (1996 r. – 2009 r.).

„Warto wspomnieć, że ta druga spółka nie miała nic wspólnego z firmą ERGO Hestia, która obecnie działa na polskim rynku” – wyjaśnia Nina Kuczyńska z porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.

Informacje na temat zakładów ubezpieczeń, które ogłosiły upadłość po 1989 roku
Nazwa ubezpieczyciela ↓	Szczegółowe informacje na temat upadłości
ZUnŻ WESTA-LIFE S.A.	29 styczeń 1993 r. – cofnięcie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej 6 luty 1993 r. – ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń 10 listopad 1998 r. – zakończenie postępowania upadłościowego
ZU WESTA S.A.	9 październik 1992 r. – cofnięcie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej 15 marzec 1993 r. – ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń 30 lipiec 2004 r. – zakończenie postępowania upadłościowego 5 listopad 2004 r. – wykreślenie zakładu ubezpieczeń z Krajowego Rejestru Sądowego
PTU GRYF S.A.	20 listopad 1995 r. – cofnięcie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej 5 marzec 1996 r. – ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń 10 grudzień 2013 r. – zakończenie postępowania upadłościowego (uprawomocnienie – 20 styczeń 2014 r.)
ZU HESTJA S.A.	4 wrzesień 1996 r. – ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń 29 styczeń 1997 r. – cofnięcie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej 27 październik 2009 r. – wykreślenie zakładu ubezpieczeń z Krajowego Rejestru Sądowego
TUR POLISA S.A.	30 wrzesień 1999 r. – cofnięcie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej 16 luty 2000 r. – ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń 28 wrzesień 2005 r. – wykreślenie zakładu ubezpieczeń z Krajowego Rejestru Sądowego
TUIR GWARANT S.A.	30 wrzesień 1999 r. – cofnięcie zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej 20 marzec 2000 r. – ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń 16 luty 2001 r. – umorzenie postępowania upadłościowego 15 październik 2001 r. – zmiana nazwy na TUiR Gwarant S.A. w likwidacji
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych KNF

Ofiary wypadków drogowych są szczególnie chronione przez UFG

Dochodzenie swoich roszczeń wobec ubezpieczyciela, podczas długotrwałego postępowania upadłościowego, jest kłopotliwe i nie gwarantuje odzyskania całej należności (np. niewypłaconego odszkodowania). Dlatego ustawodawca przewidział specjalne środki ochrony dla klientów zakładów ubezpieczeń oraz poszkodowanych osób. Obecne mechanizmy są jednak mniej rozbudowane od rozwiązań, które obowiązywały do 1995 r.

„W pierwszej połowie lat 90-tych działał specjalny Fundusz Ochrony Ubezpieczonych. Zapewniał on uprawnionym osobom zwrot każdej należności od niewypłacalnych zakładów ubezpieczeń (gwarancja wynosiła 50% lub 90% wartości roszczenia)” – mówi Nina Kuczyńska z porównywarki ubezpieczeń Ubea.pl.

Nina Kuczyńska przypomina, że po zmianach wprowadzonych w 1995 roku, funkcję gwarancyjną w sektorze ubezpieczeniowym pełni tylko UFG.

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny musi pokryć roszczenia klientów ubezpieczyciela, jeżeli:

zakład ubezpieczeń ogłosi upadłość
wniosek o ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń zostanie oddalony
sąd umorzy postępowanie upadłościowe ze względu na niemożność pokrycia kosztów postępowania z majątku ubezpieczyciela
nadzór finansowy zarządzi przymusową likwidację zakładu ubezpieczeń, a roszczenia klientów nie mogą zostać pokryte z rezerw techniczno – ubezpieczeniowych

Zakres odpowiedzialności Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego zależy od rodzaju polisy. Roszczenia wynikające z ubezpieczeń obowiązkowych (OC dla kierowców, OC dla rolników, ubezpieczenie budynków rolniczych), muszą zostać pokryte w pełnej wysokości.

„W przypadku obowiązkowych polis OC kierowców i rolników, granicą odpowiedzialności UFG jest tylko ustawowa suma gwarancyjna (szkody na osobie – 5 mln euro, szkody na mieniu – 1 mln euro). Wypłaty dotyczące ubezpieczenia budynków rolnych są ograniczone do sumy przewidzianej w konkretnej umowie (sumy gwarancyjnej)” – tłumaczy Nina Kuczyńska z porównywarki ubezpieczeń Ubea.pl.

Nina Kuczyńska zaznacza, że gwarancja UFG obejmuje również ubezpieczenia na życie. W przypadku takich polis, maksymalna wypłata na rzecz uprawnionej osoby nie może jednak przekroczyć 50% wierzytelności (do 30 000 euro). Graniczną sumę przelicza się na złote po uwzględnieniu średniego kursu NBP z dnia ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, oddalenia wniosku o upadłość, umorzenia postępowania upadłościowego lub zarządzenia przymusowej likwidacji zakładu ubezpieczeń.

Klient, który nie skorzystał z ochrony zapewnianej przez UFG lub otrzymał tylko częściowy zwrot należnej sumy, może zgłosić swoje roszczenia i uczestniczyć w postępowaniu upadłościowym. W takim przypadku trzeba byłoby jednak uzbroić się w cierpliwość.

„Na szczęście, sytuacja finansowa krajowych zakładów ubezpieczeń jest stabilna i nie istnieje ryzyko upadłości żadnego z nich. Można się o tym przekonać, analizując dane Komisji Nadzoru Finansowego” – podsumowuje Nina Kuczyńska z porównywarki ubezpieczeniowej Ubea.pl.

/Ubea.pl