Średnie koszty użytkowania powierzchni biurowych w Europie będą wzrastały o 2% rocznie do 2015 roku. Najważniejszym czynnikiem stymulującym wzrost kosztów będą rosnące stawki czynszów za wynajem oraz wzrost podatków i kosztów zarządzania budynkami.
W Europie koszty będą rosły wolniej w porównaniu do średniego, globalnego tempa wzrostu. Co więcej pomimo stałego wzrostu koszty użytkowania powierzchni w 2015 roku osiągną poziom niższy o 11,7% niż w 2007 roku, kiedy to koszty te były rekordowo wysokie.
Badanie DTZ analizuje czynniki mające decydujący wpływ na koszty użytkowania powierzchni m.in. stawki czynszów, koszty zarządzania i wysokość podatków. Badaniem objętych jest 121 obszarów biznesowych zlokalizowanych na terenie 47 państw na całym świecie. Ranking miast tworzony jest w oparciu o roczne koszty jednego stanowiska pracy wyrażone w USD.
Najszybciej rozwijającym się rynkiem w Europie na przestrzeni najbliższych 5 lat będzie londyńska dzielnica West End. Rosnący popyt i ograniczona podaż nowej powierzchni na tym rynku spowodują wzrost czynszów. Przewidywane koszty użytkowania powierzchni w tej lokalizacji będą rosły o 5,1% (5,730 USD) rocznie i osiągną poziom 25,890 USD na jedno stanowisko pracy w 2015 roku. Londyński West End stanie się drugą najdroższą lokalizacją na świecie (na pierwszym miejscu znajduje się Hong Kong). Również na rynkach Europy Środkowej i Wschodniej koszty użytkowania powierzchni będą rosły szybciej w porównaniu do europejskiej średniej. Największe wzrosty spodziewane są w Moskwie (3,8% rocznie), która pod tym względem wyprzedza Warszawę i Kijów.
Wzrosty przekraczające ogólnoeuropejską średnią spowodowane są dobrą kondycją gospodarek krajów regionu oraz ograniczoną podażą nowych powierzchni.
Na innych europejskich rynkach koszty najszybciej będą rosły w Monachium (2,8% rocznie) i paryskim centralnym obszarze biznesu (2,7%), gdzie zapotrzebowanie w krótkim czasie przekroczy podaż. Powyżej średniej plasują się również Budapeszt i Bukareszt. W tych miastach przewidywane wzrosty to odpowiednio 2,4% i 2,7% rocznie. Najdroższą lokalizacją w Europie obecnie jest Genewa. Jednak spodziewany wzrost kosztów w Genewie będzie jednym z najniższych w Europie i nie osiągnie poziomu 1% rocznie. W 2015 roku koszty użytkowania nieruchomości osiągną w tym mieście poziom 19,220 USD na jedno stanowisko pracy.
Głównym czynnikiem, który wpłynie na wzrost kosztów użytkowania nieruchomości będzie wzrost stawek czynszu, ale nie jest to jedyny czynnik mający wpływ na ostateczną cenę. Ożywienie gospodarcze powoduje wzrost stawek czynszu w Europie Wschodniej. W londyńskiej dzielnicy West End i paryskim centralnym obszarze biznesu zasoby dostępnej na rynku powierzchni są niewystarczające, by zaspokoić odradzający się popyt – mówi Magali Marton, dyrektor ds. analiz rynkowych na region CEMEA w DTZ (Europa Środkowa i Wschodnia, Bliski Wschód, Afryka)
Już w tym momencie obserwujemy wzrost podatków i przewidujemy, że wzrosty te będą trwały przez następne 5 lat. Dla przykładu, w Londynie i Sztokholmie dynamicznym wzrostom stawek czynszu towarzyszyły wzrosty podatków, co w konsekwencji doprowadziło do tego, że w ostatnim roku koszty użytkowania powierzchni na tych rynkach rosły najszybciej w Europie – o 21% w Londynie i 15% w Sztokholmie. Jak duże znaczenie ma stabilizacja na tym polu obrazuje genewski rynek najmu powierzchni komercyjnych, na który ostatnio przeniosło się wiele funduszy hedgingowych wcześniej mających swoje siedziby w Wielkiej Brytanii. – dodaje Magali Marton.
Według raportu DTZ, londyński West End rozpoczął rok 2011 jako najdroższa lokalizacja biurowa w Europie i druga pod tym względem lokalizacja na świecie. Pierwsze miejsce zajmuje Hong Kong. Trzecią lokatę zajmuje Genewa, za nią jest Tokio i Zurych.
Wiele rynków zmieniło swoją pozycję w rankingu. W ciągu ostatniego roku największy wzrost kosztów odnotowano w Moskwie – 31,6%, co spowodowało przesunięcie się tego miasta w globalnym rankingu kosztów użytkowania nieruchomości komercyjnych z 38 na 16 miejsce. Na niektórych rynkach odnotowano spadek kosztów. Na przykład Milan i Dublin spadły odpowiednio z pozycji 12 na 20 i 35 na 45. Największy spadek zanotował hiszpański rynek powierzchni biurowych, gdzie koszty zostały zredukowane o 10%.
W raporcie DTZ można także znaleźć porównanie kosztów użytkowania powierzchni w prestiżowych lokalizacjach z tymi, które ulokowane są w mniej atrakcyjnych miejscach. Największą różnicę w kosztach obserwujemy w Genewie, Zurichu i Moskwie, gdzie może ona osiągać wartość nawet 100%. W paryskim centralnym obszarze biznesu oraz w Sztokholmie różnice te są najmniejsze.
Źródło: DTZ Polska Sp. z o.o.