– Czy bank może wymeldować właściciela mieszkania, które zostało zgodnie z prawem zajęte za długi, z tytułu niespłaconego kredytu hipotecznego? Nieruchomość była formą zabezpieczenia tego kredytu.
– Bank nie ma możliwości samodzielnego zajęcia mieszkania. Zajęcie nieruchomości dokonane może być bowiem wyłącznie przez komornika w toku postępowania egzekucyjnego toczącego się na wniosek banku. Na skutek samego zajęcia nieruchomości bank nie uzyskuje żadnych uprawnień związanych z dysponowaniem lokalem. Dopiero skuteczne przeprowadzenie egzekucji z nieruchomości, skutkiem której bank nabędzie jej własność czy to w ten sposób, że wygra licytację, czy też dlatego, że przejmie własność nieruchomości po drugiej bezskutecznej licytacji, umożliwi bankowi dysponowanie mieszkaniem. Jednakże nawet w takiej sytuacji bank nie uzyska uprawnienia do wymeldowania osób, jeśli nadal mieszkają one w danym lokalu i nie zamierzają go opuszczać, gdyż możliwość wymeldowania dotyczy jedynie osób, które opuściły miejsce dotychczasowego pobytu i nie zamierzają do niego powracać.
– Czy właściciel może zatem przebywać w takiej nieruchomości zajętej przez bank za długi?
– Właściciel nieruchomości może w niej przebywać do czasu, gdy nie zostanie z niej usunięty. Zajęcie nieruchomości nie uprawnia banku do usuwania właściciela. Bank nie będzie mógł zrobić tego także wówczas, gdy już nabędzie własność mieszkania. W sytuacji, gdy dotychczasowy mieszkaniec nie będzie chciał lokalu opuścić dobrowolnie, to niezbędne będzie wytoczenie powództwa eksmisyjnego, a następnie przeprowadzenie egzekucji w postaci opróżnienia lokalu. Dotychczasowy mieszkaniec nie będzie mógł przebywać w nabytym przez bank lokalu dopiero po skutecznym usunięciu go przez komornika.
– Czy obowiązkiem banku jest załatwienie dłużnikowi mieszkania zastępczego, czy jest to sprawa indywidualna dłużnika albo gminy?
– Jeśli bank będzie chciał usunąć dłużnika, który nie będzie chciał dobrowolnie opuścić mieszkania, to będzie mógł to zrobić pod warunkiem, że będzie dysponował orzeczeniem o eksmisji. Od treści tego orzeczenia zależeć będzie, czy bank zobowiązany będzie do zapewnienia dłużnikowi jedynie tzw. lokalu tymczasowego czy też przyznane zostanie dłużnikowi mieszkanie socjalne. Uprawnienie do otrzymania takiego lokalu przysługuje: kobietom w ciąży, małoletnim, niepełnosprawnym, ubezwłasnowolnionym oraz sprawującym nad taką osobą opiekę i wspólnie z nią zamieszkałą, obłożnie chorym, emerytom i rencistom spełniającym kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, osobom posiadającym status bezrobotnego, osobom spełniającym przesłanki określone przez właściwą radę gminy w drodze uchwały. W tym ostatnim przypadku obowiązek dostarczenia tego lokalu spoczywa na gminie, jednakże bank może zapewnić lokal we własnym zakresie, gdyby mieszkanie zajmowane przez dłużnika było wystarczająco cenne.
Andrzej Okrasiński