Czy cel funduszy PE/VC jest zbieżny z interesami przedsiębiorcy?

Zwrot Venture Capital możemy  dosłownie przetłumaczyć jako kapitał wysokiego ryzyka. I rzeczywiście, ten rodzaj finansowania odnosi się do wspierania przedsięwzięć, obarczonych wysokim prawdopodobieństwem straty.

Venture Capital jest to średnio i długoterminowy kapitał zainwestowany w udziały i papiery wartościowe dobrze rokujących przedsiębiorstw, które nie są notowane na giełdzie. Wniesione przez inwestora pieniądze, pomagają firmom finansować swój rozwój i tym samym osiągnąć sukces. Zastrzyk kapitału służy zawsze sfinansowaniu konkretnego, precyzyjnie opracowanego programu inwestycyjnego. Najczęściej jest to więc zakup nowych maszyn i linii technologicznych, rozbudowa sieci sprzedaży lub zakup nowoczesnych narzędzi do sterowania produkcją. Często kapitał ten wykorzystywany jest także do restrukturyzacji finansowej czy też zwiększania środków obrotowych przedsiębiorstwa.

Nadal powszechne są stereotypy nt. funduszy venture, że głównym celem zarządzających funduszem jest przejęcie kontroli nad finansowaną firmą. Mają ku temu służyć domniemane kruczki prawne w umowach i wykorzystanie niewiedzy młodych, niedoświadczonych przedsiębiorców. Inną opinią na ten temat jest choćby domniemana przez fundusz nierealna stopa zwrotu z inwestycji.

Prawda natomiast jest zgoła odmienna. Celem dla inwestora jest przede wszystkim wzrost wyceny spółki, a w efekcie realizacja odpowiedniej stopy zwrotu na wniesionym kapitale. To, że wymagania funduszu wobec stopy IRR są często wysokie wynika z charakteru inwestycji. Sam zysk wynikający z ustabilizowanej działalności produkcyjnej przedsiębiorstwa nie jest bowiem wystarczający.

Przyrost wartości przedsiębiorstwa odbywa się poprzez wiele czynników. Inwestor poza kapitałem wnosi do firmy również:

– strategię biznesową
– know–how w postaci technologii oraz doradców, konsultantów, a nawet ekspertów z branży
– doświadczenie w pomnażaniu wartości przedsiębiorstwa
– kontakty (formalne oraz nieformalne)

Efekt synergii sprawia, że wszystkie wymienione wyżej czynniki wpływają na przyśpieszenie i wzrost efektywności podjętych działań przez co firma osiąga wyznaczone cele, i zdobywa udziały w rynku znacznie szybciej niż w przypadku klasycznych form finansowania. W praktyce często odbywa się to za pomocą komercjalizacji innowacji i pozytywnego przyjęcia produktu przez konsumentów.

Wzrost wartości spółki powinien być również celem przedsiębiorcy, ponieważ oznacza, że firma się rozwija. Zdarza się jednak, że poprzez wartość spółki „finansujący” i „finansowany” rozumie co innego. I tak dla przykładu wartość spółki dla przedsiębiorcy może przejawiać się w jej pozycji na rynku oraz grupie wiernych klientów jaką udało się jej pozyskać, natomiast inwestor zazwyczaj patrzy na spółkę w bardziej „bezwzględny” sposób i interesują go wyłącznie dodatnie przepływy pieniężne i wygenerowany przez nie zysk.

„W rzeczywistości przedsiębiorca i inwestor mają ten sam cel, którym oczywiście jest zwiększenie wartości rynkowej spółki. Rozbieżności o których często wspominają przedsiębiorcy, wynikają głównie z emocjonalnego zaangażowania przedsiębiorców w przedsięwzięcie. Inwestor zdaje sobie sprawę, z wartości jaką reprezentują „wierni klienci” czy pozycja spółki na rynku, wie również, że bez przekucia tych wartości na ”realny pieniądz”, firma sukcesu nie osiągnie.” – twierdzi Bogusław Bartoń, Prezes Zarządu wrocławskiego funduszu venture, firmy OneRay Investment SA.

W związku z tym warto pamiętać, że mogą pojawić się rozbieżności, co do metod realizacji strategii firmy. Aby uniknąć takiej sytuacji, potrzebna jest klarowna i precyzyjnie sformułowana umowa inwestycyjna, która powinna regulować uprawnienia zarówno funduszu jak i przedsiębiorcy. Ogromne znaczenie ma też podział wpływów w organach spółki: zgromadzeniu wspólników, Radzie Nadzorczej oraz Zarządzie. Powinien on być tak przeprowadzony aby zapewnić równowagę wpływów dla obu stron umowy.

Podsumowując, proces finansowania za pomocą funduszy wysokiego ryzyka angażuje dwie strony, z których każda ma określone kryteria oraz strategie działania. Zarówno inwestor jak i przedsiębiorca mają świadomość powagi procesu decyzyjnego oraz złożoności przebiegu inwestycji. Powodzenie transakcji, oznaczające wzrost wartości dokapitalizowanego podmiotu, powinno zatem stanowić cel dla dawcy kapitału jak i długookresowy cel strategii rozwoju przedsiębiorstwa.  

Rafał Pałgan
IPO.pl
Źródło: IPO.pl