„Zachód – 10 lat przed totalnym bankructwem” to jedno wielkie ostrzeżenie dla świata, spisane na kilkuset stronach przez wybitnego francuskiego intelektualistę. Jacques Attali w swojej najnowszej książce opisuje najczarniejszy scenariusz kryzysu finansowego – globalne bankructwo świata, które grozi nam w najbliższych latach. Zaraz po tym czeka nas gospodarcza depresja, trwająca kolejnych kilka dekad.
Licznik długu publicznego, postawiony w centrum Warszawy przez prof. Balcerowicza nabiera innego znaczenia po przeczytaniu najnowszej książki francuskiego ekonomisty. „Zachód – 10 lat przed totalnym bankructwem” sprzedano we Francji w nakładzie 200 tys. egzemplarzy, co w przypadku publikacji o ekonomii jest nie lada wyczynem. Pomaga niewątpliwie język, jakim posługuje się Jacques Attali. Lektura zaciekawi zarówno ekonomistów, jak i czytelników, dla których ekonomia nie jest ulubioną dziedziną. Autor napisał tę książkę w taki sposób, aby uświadomić jak najszerszej grupie, że znajdujemy się w przełomowym momencie w dziejach. Od czasów wojen światowych państwa nie miały tak wielkiego problemu z zadłużeniem, a nic nie wskazuje na poprawę tej dramatycznej sytuacji.
Czarny scenariusz w 4 aktach
Autor najpierw przeprowadza nas przez historię długu, od starożytnych zapisów, przez średniowiecze, aż po czasy obecne. Niejednokrotnie wspomina, że bankructwo państwa, czyli niewypłacalność, zdarzała się wielokrotnie i jak najbardziej historia może się powtórzyć. Jacques Attali omawia sytuację gospodarczą największych krajów na przestrzeni wieków i w pełni pokazuje sytuację współczesnych dominatorów gospodarczych świata. Jak skończy USA? Czy pęknie bańka Chin? To już druga część książki i tragedia świata w kilku aktach.
Attali rozłożył finansową katastrofę na cztery etapy. Najpierw wskutek zmniejszających się wpływów fiskalnych wzrośnie dług publiczny z krajów OECD. Cały czas wzrasta średnia długość życia, a to niesie za sobą wzrost wydatków na emerytury i opiekę zdrowotną. Dług publiczny rośnie do poziomu kilkuset procent w czołowych państwach Europy.
Kolejny etap to zachwianie się strefy euro. Nikt nie decyduje się na drastyczne podniesienie podatków i żaden rząd Europy nie jest w stanie utrzymać równowagi znanej nam od lat na starym kontynencie. USA zechce zdyskredytować europejską walutę, chociaż nie będzie sobie zdawała sprawy jak źle wpłynie to na dolara i amerykańską gospodarkę. Brak odpowiednich działań wcześniej doprowadzi do inflacji, która zrujnuje zwykłych obywateli. Europa zapadnie w długi kryzys, jakiego jeszcze świat nie widział.
Trzecia faza dotknie USA. Kryzys w Europie będzie miał duży wpływ na pozostałe kontynenty. USA poczuje upadek dolara, koszmarną inflację i spadek wpływów podatkowych. Ciężar światowej gospodarki przeniesie się do Chin.
Ostatni etap to dramat Azji. Silny wzrost gospodarczy przez lata nigdy nie szedł w parze ze stabilną władzą polityczną. Po bankructwie Europy i głównego konkurenta gospodarczego – USA – Chiny będą musiały zmienić kierunek swojego przemysłu na rynek wewnętrzny. Jacques Attali zaznacza, że to tylko prawdopodobny wariant scenariusza, jaki możemy widzieć w perspektywie najbliższych 10 lat. Na każdej stronie książki da się jednak odczuć, że nie jest to scenariusz science-fiction, ale realna teoria, której z ekonomicznego punktu widzenia najbliżej do horroru.
Polacy o długu
Wraz z pojawieniem się książki w księgarniach, zorganizowano w Polsce debatę na jej temat z udziałem wybitnych ekonomistów. Dyskusję poprowadził Witold Gadomski, a głos zabrali prof. Krzysztof Rybiński, prof. Zdzisław Sadowski oraz prof. Witold Orłowski. Wypowiedział się również Krzysztof Pietraszkiewicz, Prezes Związku Banków Polskich. Wszyscy jednogłośnie wskazali jedną drogę na uniknięcie scenariusza z ksiazki – bolesne z politycznego punktu widzenia reformy, które musi podjąć Europa w walce z rosnącym długiem.
Ryzyko zdarzeń, które opisuje Attali jest wysokie. Skala zagrożeń, z którymi musi się zmierzyć Europa w najbliższej dekadzie jest porównywalna jedynie do okresów ciężkich wojen. Żeby spłacić tak ogromne długi metodą ściągania podatków, trzeba będzie je tak podnieść, że żadna gospodarka tego nie wytrzyma.- tłumaczyli zaproszeni goście.
Równie prawdopodobny scenariusz, jak wysokie podatki to także wysoka inflacja. To uderzenie w pokolenie nieco starszych. Na inflacji tracą ci, którzy mają oszczędności – tłumaczył podczas dyskusji prof. Rybiński. – Pozostaje wybór miedzy wysokimi podatkami uderzającymi w młode pokolenie lub inflacją uderzająca w pokolenie starsze, które ma oszczędności – dodaje profesor.
Książka trafiła również w ręce Prezydenta Komorowskiego, Premiera Donalda Tuska oraz kilku ministrów. Żaden z nich nie zjawił się na dyskusji o zagrożeniu przedstawionym przez francuskiego autora. Przesłali listy z podziękowaniem i życzeniami owocnej debaty. Nie dodali jednak, czy lekturę przeczytali.
Prorok Attali
Jacques Attali to autor ponad 50 książek przetłumaczonych na 20 języków, wieloletni doradca Prezydenta Mitteranda, jeden z najwybitniejszych ekonomistów francuskich. Podczas swojej wieloletniej kariery stawiał różne teorie ekonomiczne, z których po części musiał się wycofywać. Tym razem scenariusz przedstawiony przez francuskiego intelektualistę wydaje się być bardziej realny niż kiedykolwiek. Starzejące się społeczeństwo Europy, drukowanie pieniędzy przez USA, rosnąca bańka w Chinach i brak działań w stronę zreformowania finansów publicznych nie napawają optymizmem, w szczególności po przeczytaniu „Zachód – 10 lat przed totalnym bankructwem.”
Za każdym razem, gdy wydarzy się kryzys, mówimy, że ten jest wyjątkowy. Z perspektywy lat dochodzimy jednak do wniosku, że wszystkie tak naprawdę były identyczne – podsumował dyskusję prof. Krzysztof Rybiński.
Źródło: Bankier.pl