Od ponad roku nie może się w dostateczny sposób rozwinąć działalność poręczeniowa prowadzona przez bezpośrednio BGK. Niezbędne jest podjęcie przez rząd pilnych działań rewitalizacyjnych obejmujących działalność BGK w zakresie poręczeń kredytowych dla MSP.
„Sukcesy i chwała minionych lat dziś już nie wystarczą. Polska, podobnie jak inne kraje, potrzebuje nowego spojrzenia. Nasza przyszłość może być pomyślna dzięki stabilnemu zrównoważonemu rozwojowi i wzrostowi dobrobytu Polaków. Niezbędne jest strategiczne porozumienie w obszarze polityki społecznej, gospodarczej, nauki i wdrożeń, między innymi poprzez mądre wykorzystanie środków unijnych i eliminacje złego zadłużania kraju. W okresie ograniczonych możliwości budżetu trzeba mądrze rozwijać system finansowy, aby dobrze służył rozwojowi Polski – mówi Krzysztof Pietraszkiewicz, Prezes Związku Banków Polskich.
ZBP wskazuje, że dla osiągnięcia tego celu niezbędne byłoby wyłączenie systemu poręczeń, w ramach programu rządowego, spod regulacji Prawa Bankowego i bankowych reguł nadzorczych albo przez powrót do poprzedniej formuły działania, albo przez wydzielenie działań poręczeniowo-gwarancyjnych poza Bank Gospodarstwa Krajowego w formie np. spółki zależnej BGK lub innego podmiotu (np. agencja rządowa), tak aby uniknąć konieczności spełniania bankowych standardów czy uzależnienia prowadzenia niektórych form działalności (np. poręczenia portfelowe) od zgody KNF.
„Gdyby rząd udzielił takiemu nowemu podmiotowi dodatkowych gwarancji Skarbu Państwa, na wzór gwarancji dla KUKE, to banki mogłyby uwzględniać niższą wagę ryzyka kredytów zabezpieczonych takimi poręczeniami, co zwiększyłoby dostępność takich kredytów dla MSP. Należy przy tym wskazać, że instrument reporęczeń rządu lub instytucji państwowych dla tego rodzaju działalności był często wykorzystywany w ciągu ostatnich kilkudziesięciu miesięcy w krajach Unii Europejskiej” – mówi Norbert Jeziolowicz, Dyrektor w Związku banków Polskich.
Podobne instrumenty zdaniem ZBP powinny być także prowadzone przez BGK dla regionalnych i lokalnych funduszy doręczeniowych
Eksperci ZBP wskazują także na możliwość rozważenia prowadzenia działalności poręczeniowej wspieranej ze środków rządowych w formule pomocy publicznej dopuszczalnej przepisami UE oraz notyfikacji odpowiedniego programu w Komisji Europejskiej, co powinno pozwolić na uproszczenie systemu oraz obniżenie kosztów ponoszonych przez przedsiębiorców. O faktycznym zainteresowaniu przedsiębiorców z sektora MSP tą formą wsparcia świadczą także aktualne dane. Fundusze, których współwłaścicielem jest Bank Gospodarstwa Krajowego – w 2009 roku udzieliły łącznie 5052 poręczeń na kwotę 603,4 mln zł. Pomimo trudniejszej sytuacji gospodarczej fundusze były w stanie znacząco zwiększyć akcję poręczeniową, tak pod względem ilościowym (24,31%), jak i wartościowym (17,24%).
Dostęp do długoterminowych źródeł refinansowania akcji kredytowej
Istotna kwestią jest także zwiększenie dostępu polskich banków do długoterminowych oszczędności ludności oraz innych źródeł refinansowania działalności w polskiej walucie. Zagadnienie to zyskuje szczególnie na znaczeniu w kontekście nowych regulacji wprowadzanych przez KNF, które mają ograniczyć udzielanie przez banki hipotecznych kredytów walutowych.
W tym kontekście wskazane byłoby przede wszystkim stworzenie systemu zachęt mających na celu pobudzenie gospodarstw domowych do długoterminowego oszczędzania w postaci na przykład zniesienia tzw. podatku Belki od długoterminowych lokat (określonych 1 rok lub 2 lata i dłuższych). Takie działania mógłby też obejmować oszczędzanie o charakterze bardziej „celowym”, na przyszłe potrzeby budowlane, zdrowotne i emerytalne. Bardzo efektywnym rozwiązaniem mogłoby być w tym kontekście reaktywacja rozwiązania kas budowlanych, które koncentrowałyby długoterminowe oszczędności klientów na cele mieszkaniowo-remontowe
Polskie banki powinny otrzymać możliwość refinansowania się na rynku kapitałowym poprzez emisję papierów dłużnych.
„Związek Banków Polskich prowadzi rozmowy z Ministerstwem Finansów mające na celu wypracowanie zmian prawnych i podatkowych, które umożliwią sekurytyzację „zdrowych” aktywów bankowych oraz emisję listów zastawnych – covered bonds – przez polskie banki uniwersalne, w oparciu o posiadane przez nie portfele kredytów hipotecznych” – dodaje Norbert Jeziolowicz.
W kontekście wspierania budownictwa mieszkaniowego duży niepokój środowiska bankowego budzą także propozycje, aby kredyty hipoteczne podlegały wszystkich lub wybranym rygorom nowej ustawy o kredycie hipotecznym, co może przynieść dalsze utrudnienie konsumentów w dostępie do tej formy finansowania nabywania nieruchomości i wydłużenie procedur kredytowych, a także podniesienie kosztów tej działalność dla banków. Czynniki te nie będą z pewnością obojętne dla finalnej ceny kredytu, która będzie musiała być poniesiona przez klientów.
Związek Banków Polskich już w lipcu przedstawiał rekomendacje dotyczące działań niezbędnych dla poprawy sytuacji w obszarze budownictwa mieszkaniowego, postulując potrzebę stworzenia przez rząd długoletniego Programu Mieszkaniowego. Jako główne narzędzie umożliwiające rozwiązanie tego problemu w Polsce, ZBP wskazywał uruchomienie systemu docelowego oszczędzania na cele mieszkaniowe.
Źródło: Związek Banków Polskich