Fundusz private equity to instytucja zbiorowego inwestowania, która za pieniądze zebrane od inwestorów kupuje akcje i udziały w spółkach nienotowanych na giełdach papierów wartościowych.
Po pewnym czasie, sprzedaje posiadane walory kolejnemu inwestorowi lub wprowadza je na giełdę. Zysk z inwestycji jest dzielony pomiędzy inwestorów (uczestników funduszu).
Fundusz zamierzający nabyć spółkę poza giełdą ma do dyspozycji wiele możliwości lokowania środków. Niejednokrotnie ma szanse kupić akcje spółki podobnej, po cenie niższej, niż ta notowana na giełdzie. To daje mu już na wejściu dobrą pozycję inwestycyjną i w efekcie zwiększa potencjał zarabiania.
Fundusz jest zazwyczaj inwestorem aktywnym. Specjaliści zarządzający funduszem oraz członkowie jego władz mogą wspomagać kierownictwa spółek portfelowych, np. w zakresie zarządzania finansami. Fundusz może również pomóc w dokapitalizowaniu przedsiębiorstwa, restrukturyzacji, konsolidacji branżowej lub doradzić, jak efektywniej wykorzystać aktywa.
Wyceny funduszy aktywów niepublicznych są mniej wrażliwe na negatywne zmiany koniunktury gospodarczej oraz giełdowej. W praktyce osiągane przez nie wyniki inwestycyjne są nisko skorelowane z wynikami tradycyjnych funduszy, które inwestują głównie w akcje notowane na giełdzie. Podczas bessy fundusze private equity częstokroć dalej zarabiają lub tracą mniej niż te, które lokują na rynku giełdowym.
W dobrym funduszu w ciągu pięciu lat można zwielokrotnić wartość początkowej inwestycji. Warunkiem jest zachowanie cierpliwości i spokoju, o który trudno w okresach dużych wahań na rynkach finansowych. Należy zdawać sobie sprawę, że wyjście z inwestycji w funduszu niepublicznym w dowolnym momencie może być trudne lub wręcz niemożliwe. W wielu przypadkach może być to nieopłacalne, gdyż najlepsze owoce fundusz zbiera częstokroć finalizując inwestycję lub zamykając działalność.
Fundusze private equity funkcjonują z dala od giełdowego zgiełku – nie każdy więc zdaje sobie sprawy z ich zalet. Ich uczestnikami są najczęściej inwestorzy instytucjonalni lub osoby bardzo zamożne. W Polsce zdecydowana większość inwestorów tego rodzaju funduszy pochodził zza granicy.
Lecz nie na tym kończy się świat inwestycji private equity. W ostatnim czasie pojawiły się w Polsce fundusze aktywów niepublicznych, które są dostępne dla każdego inwestora z rynku kapitałowego. Podlegają one regulacjom ustawy o funduszach inwestycyjnych. Są one zobowiązane określić w statutach szczegółowe zasady działania, w tym limity inwestycyjne, co ma na celu uniknięcie koncentracji ryzyka.
Takie fundusze emitują certyfikaty inwestycyjne, które są udziałowymi papierami wartościowymi analogicznie, jak akcje. Mogą być sprzedawane w ofertach niepublicznych, jak również ofertach publicznych, gdzie są dostępne dla każdego inwestora.
Przykładem funduszu private equity dostępnego dla każdego inwestora jest Investor LBO FIZ, który został utworzony rok temu przez Investors Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych. Fundusz może nabywać akcje i udziały w spółkach ze środków zebranych od inwestorów, jak również korzystając z pożyczki bądź kredytu bankowego. Dzięki temu, że certyfikaty funduszu Investor LBO FIZ są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie, inwestor ma możliwość zamknięcia inwestycji i wycofania pieniędzy w dowolnym dniu. Każdy może również stać się uczestnikiem funduszu w dowolnym czasie, kupując certyfikaty w trakcie sesji na rynku notowań ciągłych GPW.
Zarządzający z Investors TFI dokonali już pierwszych inwestycji. W ciągu trzech kwartałów bieżącego roku fundusz Investor LBO FIZ osiągnął zysk 16%, z czego w minionym kwartale blisko 7%. Należy zaznaczyć, że wynik ten został wypracowany w okresie silnej dekoniunktury na rynku giełdowym.
Jan Mazurek
Investors Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.