Będzie więc mowa o inwestycjach w obligacje Skarbu Państwa. Sytuacja gospodarcza i polityczna w naszym kraju, pomimo niedomogów w pewnych sferach, generalnie przedstawia się bardzo dobrze w krótkoterminowej i długoterminowej perspektywie. Nie musimy się więc martwić o wypłacalność emitenta skarbowych papierów wartościowych. Jeżeli nawet nie będzie miał on chwilowo środków na wykup posiadanych przez nas obligacji lub wypłatę odsetek, dokona kolejnych emisji.
Kto boi się obecnie zainwestować na giełdzie czy w funduszu inwestycyjnym może więc spokojnie poczekać z pakietem obligacji, nie tracąc nic z realnej wartości pieniądza, a nawet przebijając inflację. Dla przykładu, oprocentowanie obligacji kształtuje się teraz na poziomie 5,8-6,0%, natomiast inflacja jest niższa niż 5%.
Osoby fizyczne nabywają obligacje emitowane na rynku detalicznym. Nie jest potrzebne posiadanie rachunku inwestycyjnego. Nabywcy obligacji otrzymują pisemne potwierdzenie zakupu, stanowiące dowód, że fakt nabycia został odnotowany w Rejestrze Nabywców Obligacji prowadzonym przez Agenta Emisji, którym jest PKO Bank Polski SA.
Na życzenie klienta (obligatariusza) Agent Emisji jest zobowiązany wystawić imienne świadectwo depozytowe. Nie jest to jednak papier wartościowy, stąd nie może być przedmiotem obrotu.
Ze względu na formę sprzedaży obligacje dzielimy na detaliczne (oszczędnościowe i rynkowe) oraz hurtowe.
1. Obligacje detaliczne
1.1. Obligacje oszczędnościowe są sprzedawane na rynku pierwotnym w punktach sprzedaży Agenta Emisji codziennie, po stałej cenie, równiej wartości nominalnej, która wynosi 100 PLN. Mogą je nabywać wyłącznie osoby fizyczne będące rezydentami i nierezydentami a także organizacje użytku publicznego. Są sprzedawane codziennie po stałej cenie sprzedaży 100 zł. Obecnie na rynku dostępne są:
– Obligacje dwuletnie o stałym oprocentowaniu (DOS) – stanowią wygodną formę oszczędzania dla osób, chcących ulokować wolne środki pieniężne i mieć jednocześnie zagwarantowany okresowe oraz pewne dochody odsetkowe.
– Obligacje czteroletnie indeksowane (COI) – dobre dla tych, którzy zamierzają ulokować nadwyżki finansowe na dłuższy czas, i jednocześnie chcą zabezpieczyć się przed skutkami wzrostu inflacji poprzez zmienną stopę procentową.
– Obligacje dziesięcioletnie o zmiennym oprocentowaniu opartym o wskaźnik inflacji, „Emerytalne Dziesięcioletnie Obligacje” (EDO). Odsetki są kapitalizowane po upływie każdego okresu odsetkowego i wypłacane przy wykupie. Odpowiednie dla osób, które chcą oszczędzać, na dodatkową emeryturę, bez uszczerbku dla wartości gromadzonych pieniędzy. Obligacje EDO można kupować również w ramach programu Indywidualnych Kont Emerytalnych. W tym przypadku uzyskujemy prawo do zwolnienia z podatku od zysków kapitałowych.
Obligacje oszczędnościowe nie są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych (GPW) ani MTS-CeTO. Jeżeli będziemy potrzebować wcześniej gotówki, możemy przedstawić je do przedterminowego wykupu w dowolnym punkcie sprzedaży Agenta Emisji.
1.2. Obligacje rynkowe są sprzedawane na rynku pierwotnym po dziennej cenie sprzedaży w punktach obsługi Agenta Emisji. Cena sprzedaży stanowi sumę ceny emisyjnej obligacji powiększonej o narosłe odsetki w okresie od dnia rozpoczęcia pierwszego okresu odsetkowego do dnia sprzedaży obligacji.
Obligacje można zdeponować na rachunku inwestycyjnym w domu maklerskim, przedkładając świadectwo depozytowe. Po zaewidencjonowaniu na naszym rachunku możemy je w każdej chwili sprzedać na GPW lub MTS-CeTO.
Na GPW i MTS-CeTO można również nabywać obligacje na rynku wtórnym. za pośrednictwem domu maklerskiego, w którym posiadamy rachunek inwestycyjny. Kwota, jaką zapłacimy jest równa aktualnemu kursowi giełdowemu (podawany w procentach wartości nominalnej), pomnożonemu przez wartość nominalną obligacji, powiększonemu o naliczone odsetki w danym okresie odsetkowym.
Do obligacji rynkowych należą obligacje trzyletnie (TZ). Posiadają one zmienne oprocentowanie, uzależnione od kosztu pieniądza na rynku międzybankowym (WIBOR) a zatem pośrednio – od inflacji. Ponadto do tej grupy należą obligacje pięcioletnie o stałym oprocentowaniu (PS).
Papiery te można w każdej chwili sprzedać na rynku giełdowym lub zatrzymać do dnia ich wygaśnięcia. Wykup następuje poprzez wypłatę kwoty równej wartości nominalnej powiększonej o należne odsetki. Należy zaznaczyć, że rentowność naszej inwestycji nie musi być w takim przypadku równa stopie oprocentowania obligacji i zależy od kursu, po jakim je kupiliśmy.
Kwotę uzyskaną z wykupu obligacji można przeznaczyć na obligacje nowej emisji. W tym przypadku przy zakupie otrzymujemy dyskonto od ceny emisyjnej.
2. Obligacje hurtowe są sprzedawane są na przetargach podmiotom finansowym, które następnie dystrybuują je dalej. Osoba fizyczna może kupić te papiery na GPW lub CeTO. Obecnie w notowaniach znajdują się:
– obligacje dwuletnie zerokuponowe (OK),
– obligacje pięcioletnie o stałym oprocentowaniu (SP),
– obligacje dziesięcioletnie o stałym oprocentowaniu (DS),
– obligacje dziesięcioletnie o zmiennym oprocentowaniu (DZ),
– obligacje dwunastoletnie indeksowane o zmiennym oprocentowaniu (IZ),
– obligacje dwudziestoletnie i trzydziestoletnie o stałym oprocentowaniu (WS),
– obligacje dwudziestoletnie i trzydziestoletnie o zmiennym oprocentowaniu (WZ).
Obligacje można sprzedać również na podstawie umowy cywilno-prawnej lub podarować drugiej osobie na podstawie umowy darowizny. Stanowią one składnik majątku, stąd mogą być dziedziczone lub być przedmiotem jego podziału.
Dziś oczekując na lepsze okazje inwestycyjne należy na poważnie rozważyć ulokowanie oszczędności w obligacje skarbowe. Oprócz bezpieczeństwa zapewniają one nam wysoką płynność inwestycji. Otrzymamy wszystko, co nam się należy i w terminie, mając dodatkowo satysfakcję ze wsparcia potrzeb budżetu swego kraju. Niezależnie od zmian trendów na rynku finansowym będziemy mieli pewność osiągnięcia zysku i spieniężenia inwestycji w ustalonym terminie, lub jeśli zajdzie taka potrzeba także przed nim – nawet w kilka tygodni czy miesięcy po zakupie.
Jan Mazurek
Investors Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych S.A.