Według badań przeprowadzonych w wybranych krajach Europy, na łącznej próbie ponad 10 000 osób, konsumenci stali się bardziej ostrożni i mniej impulsywnie wydają pieniądze. Wzrosły oczekiwania wobec sprzedawców, więcej oczekuje się obniżek i promocji. Najwyraźniejszy i najtrwalszy trend spodziewany jest w krajach Zachodniej Europy – stąd wniosek, że opłacalne będzie kupowanie za granicą, gdzie sprzedawcy będą musieli bardziej walczyć o konsumenta.
Konsumenci w obliczu kryzysu
Kryzys, który dotknął całą światową gospodarkę, wpłynął znacząco na zachowania konsumentów zmieniając ich nawyki zakupowe. Będąc pod presją ekonomiczną wywołaną obniżką płac, konsumenci zrezygnowali z zakupu luksusowych towarów. Natomiast zakupy towarów codziennego użytku poprzedzają dokładnym rozpoznaniem rynku i poszukiwaniem jak najniższej ceny. Konsumenci są gotowi na poświęcenie czasu na znalezienie satysfakcjonującej ich oferty, wyczekiwanie na spadek ceny lub pojawienie się promocji, deklarują też częstsze zaglądanie do sklepów oferujących najniższe ceny. Wyniki badań nad zachowaniami konsumentów w czasie kryzysu wskazują, że konsumenci we wszystkich krajach oczekują od sprzedawców dostosowania się do sytuacji i obniżenia cen.
Wydajemy mniej?
Jak pokazują wyniki badań, konsumenci w Europie Zachodniej zacisnęli pasa. Wyniki oscylują w granicach 50%, by dla Irlandii osiągnąć najwyższy pułap – gdzie aż 77% konsumentów deklaruje, że wydaje obecnie mniej, niż przed rozpoczęciem kryzysu. Dla porównania, tylko niewiele ponad jedna trzecia polskich konsumentów zadeklarowała zmniejszenie wydatków – zdecydowana większość nie zmniejszyła ich lub wręcz zwiększyła.
Wykres nr 1. Odsetek respondentów, którzy zmniejszyli swoje wydatki z powodu kryzysu – podział ze względu na kraje.*
Uważny konsument
Europejczycy oczekują od sprzedawców większych obniżek cen. Kryzys spowodował, że powstała silniejsza niż w normalnych warunkach ekonomicznych presja na obniżenie cen produktów. Przekłada się to na zwiększenie konkurencji na rynku. W dłuższej perspektywie może to oznaczać, że na rynku zostaną sprzedawcy, którzy zdecydują się na zmniejszenie marży. Będą natomiast mogli liczyć na większe zainteresowanie konsumentów i wyższe obroty.
Wykres 2. Odsetek respondentów oczekujących obniżek cen – podział ze względu na kraje.*
Oczywiście wszyscy chcą płacić jak najmniej. Jednak nawet tu zarysowuje się tendencja, gdzie kraje mocniej poszkodowane przez kryzys bardziej stanowczo domagają się obniżenia cen na towary. Najmniejszych obniżek cen oczekują niemieccy konsumenci. Prawdopodobnie dużą rolę odgrywa tu ogromny rynek wewnętrzny, a co za tym idzie duża konkurencja bez względu na sytuację ekonomiczną.
Podobną skłonność obserwujemy przyglądając się tabeli prezentującej odsetek konsumentów, którzy, wyszukują najkorzystniejszej okazji, zanim zdecydują się na jakiś zakup. Najbardziej skłonni do poszukiwania najlepszej okazji są konsumenci w Austrii i we Włoszech, ale we wszystkich krajach odsetek konsumentów szukających okazji przekracza 50%.
Wykres nr 3. Odsetek respondentów, którzy przed zakupem robią research – podział ze względu na kraje*.
Kto i na czym oszczędza
Jak wskazują poniższe wykresy, najbardziej swoje nawyki zakupowe pod wpływem kryzysu zmienili Irlandczycy i Włosi, choć prawie we wszystkich krajach odsetek respondentów, którzy twierdzą, że kupują mniej ubrań i elektroniki jest bliska 50%. Na tym tle widocznie odstaje Polska. Potwierdza to tezę, że polscy konsumenci nie odczuli spowolnienia gospodarczego tak mocno jak zachodnioeuropejscy sąsiedzi. Jakie to może mieć konsekwencje?
Wykres nr 4 Odsetek respondentów odpowiadający na pytanie jak zmieniły się ich wydatki na ubrania i buty.*
Wykres nr 5 Odsetek respondentów odpowiadających na pytanie jak zmieniły się ich wydatki na artykuły elektroniczne. *
Należy zwrócić uwagę na fakt, że sprzedawcy w krajach europy zachodniej są zmuszeni do obniżania ceny i stosowania promocji by utrzymać obroty. Dodatkowo skłonność konsumentów do oszczędzania i wydawania mniej, idzie w parze z chęcią do wyszukiwania jak najtańszych ofert. Konkurencja między sprzedawcami wzrasta, starają się przyciągną jak największą liczbę kupujących poprzez atrakcyjne promocje. Wskazuje to, że opłacalne są zakupy w krajach gdzie konsumenci wywierają największą presję na producentów, a ci są z kolej zmuszeni do obniżania cen.
Kiedy kryzys minie
Czy jest szansa, że skorzystają na tym konsumenci z Polski? Oczywiście, sprzedaż za pośrednictwem Internetu staje się coraz bardziej popularna, gdyż umożliwia szybkie i wygodne zakupy nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie. Dzięki globalnemu zasięgowi serwisu eBay, Polacy będą mogli korzystać z ofert sprzedawców, w krajach gdzie walka o klienta się zaostrzy.
Powyższe badania wskazują, że mimo członkostwa w Unii Europejskiej i otwartego rynku, zachowania konsumentów są różne w poszczególnych państwach, a co za tym idzie istnieją niezależne bodźce kształtujące ceny towarów. Zakupy za pośrednictwem Internetu są doskonałym sposobem na to by kupować tam gdzie jest najtaniej.
* Badania przeprowadzono na próbach 1030 osób w wieku 16 – 64 w dniach 26-30 czerwcu 2009.
Źródło: eBay