Na 20 funduszy akcyjnych tylko 4 osiągnęło w tym roku wynik zbliżony do indeksu WIG. Od początku roku* indeks szerokiego rynku wzrósł o 18,6%, a WIG20 aż o 19,1%. MIDWIG – indeks mniejszych spółek zyskał natomiast tylko 8,9%. W rezultacie średnia stopa zwrotu funduszy akcyjnych wyniosła 12%. W tym roku rosły głównie ceny akcji największych spółek. Dlatego też najsłabsze wyniki miały fundusze inwestujące w małe spółki. Przykładowo, DWS Top 25 Małych Spółek zarobił jedynie 5,4%.
Jednak w dłuższym terminie inwestycja w mniejsze spółki była bardziej zyskowna. Notowania dużych firm są mocno powiązane z sytuacją na światowych giełdach. W 2001 roku, pierwszym roku bessy, indeks WIG20 spadł o 33,5%, podczas gdy MIDIWG zyskał 1,6%. W czasie dekoniunktury na giełdzie to walory mniejszych spółek zwykle zachowują się lepiej od rynku. Ale nie tylko wtedy. Akcje midcapów pięły się w górę także w trakcie hossy – w 2004 roku MIDIWG wzrósł o 36,3%, a WIG20 o 24,5%. W efekcie od końca 2000 roku MIDIWG zyskał 102,8% podczas gdy WIG20 51,3%.
Jaka strategia, takie wyniki
Prawo nakłada na fundusze ograniczenia inwestycyjne. Udział żadnej ze spółek w portfelu nie może przekraczać 10%. Tymczasem np. PKN Orlen ma obecnie 15,5% udział w WIGu20. Aby pokonać indeks fundusze stosują różnorodne strategie inwestycyjne. Strategia inwestycyjna określa:
W jakim stopniu fundusz odwzorowuje indeks odniesienia (zwykle WIG lub WIG20)
W funduszu z „indeksowym” stylem zarządzania, trzon portfela (50-60%) stanowią spółki wchodzące w skład indeksu odniesienia. Zarządzający uzyskać lepszy wynik stosując timing do niewielkiej części aktywów, dobierając mniejsze spółki lub inwestując niewielką część portfela (10-20%) w spółki zagraniczne. Przykładem takiego funduszu może być DWS Akcji, Unikorona Akcji czy Skarbiec Akcja.
Ile akcji małych spółek
Fundusze lokujące dużą część aktywów w mniejsze spółki nie naśladują indeksów. Trzon portfela funduszu może się znacząco różnić od indeksu giełdowego. Zarządzający decyduje, kiedy i jaka część aktywów funduszu ma być ulokowana w walorach małych lub średnich spółek. Struktura portfela może ulegać znaczącym zmianom. Przykładem takiego funduszu może być fundusz AIG Akcji lub GTFI Akcji.
Timing, czyli łapanie „górek” i „dołków”
Większość funduszy stosuje timing, ale do niewielkiej części portfela (10-15%). Tylko niektóre zarządzają w ten sposób większą częścią aktywów (np. do 50%). Wtedy zaangażowanie w duże jak i małe spółki może się wahać. Niewykluczone jest też stosowanie np. instrumentów pochodnych, głównie kontraktów terminowych na indeksy. Przykładem takich funduszy jest PZU Akcji Krakowiak oraz DWS Akcji Plus. Choć strategia taka może wydawać się atrakcyjna, jeśli zarządzający źle „obstawi” w przypadku hossy, zyski funduszu będą skromniejsze od konkurencji.
Częstotliwość zmian w strategii
Dla inwestora to dodatkowe ryzyko, które musi wziąć pod uwagę wybierając fundusz akcji. W latach 2003-2004 fundusze akcji Commercial Union Akcji oraz Arka Akcji większą część aktywów niż obecnie lokowały w akcje mniejszych spółek, osiągając w tym okresie bardzo dobre wyniki. Obecnie, prawdopodobnie ze względu na wzrost aktywów, styl inwestycyjny tych funduszy przypomina bardziej styl „indeksowy”.
Fundusze kontra WIG20 (stan na dzień 17.10.2005)
| 12M | 24M | 36M | 60M | |
| Średnia stopa zwrotu funduszy akcji | 18,9% | 36,48% | 98,60% | 70,1% |
| WIG20 | 31,80% | 44,2% | 110% | 44,5% |
| Liczba funduszy lepszych niż WIG20 | 1/20 | 7/16 | 5/15 | 12/12 |
Jak zarabiać tyle, co indeks?
Michał Stachyra, doradca finansowy w firmie Expander:
Jeśli inwestor oczekuje wzrostów na giełdzie i chce uzyskać stopę zwrotu taką jak WIG20 może rozważyć zakup jednostki indeksowej Mini-WIG20. Zysk z inwestycji będzie dokładnie taki jak zmiana indeksu. Niska cena jednostki (10% wartości WIG20) sprawia, że jest to instrument dostępny dla każdego inwestora. Konieczne jest jednak posiadanie rachunku maklerskiego. Nie oznacza to oczywiście, że nie warto inwestować w fundusze. W dłuższym terminie od dobrze zarządzanych funduszy możemy oczekiwać zysków wyższych niż indeks przy mniejszej zmienności stóp zwrotu.
Czym jest jednostka indeksowa Mini-WIG20
- to instrument pochodny, jego cena zależy od zmiany indeksu WIG20
- można zarabiać zarówno na spadkach jak i na wzrostach – inwestor może kupić jednostkę indeksową (zarabia na wzrostach) jak i otworzyć krótką pozycję (zarabia na spadkach)
- niskie koszty (tylko niska prowizja od transakcji – max. 0,5%)
*dane na 13-10-2004