Rozczarowanie debiutem Tauronu na warszawskiej giełdzie musi przynieść swoje konsekwencje podatkowe. Rozliczyć sprzedaż powinien zarówno ten, kto na akcjach zarobił, jak i ten, kto na akcjach stracił. Dzięki ujęciu straty w zeznaniu rocznym będzie ona mniej dotkliwa, niż mogłoby się wydawać.
Przychód z kapitałów pieniężnych
Inwestorzy którzy decydują się na sprzedaż akcji, muszą rozliczyć transakcję w ramach jednego źródła – kapitałów pieniężnych. Wyjątkiem są dokonujący sprzedaży w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W ramach źródła „kapitały pieniężne” należy zawsze rozliczyć odpłatne zbycie udziałów w spółkach mających osobowość prawną.
Rozliczenie sprzedaży następuje dopiero na koniec roku na podstawie informacji PIT-8C, przekazywanej przez pośredniczące w sprzedaży biuro maklerskie. Po uzyskaniu informacji inwestorzy, którzy w danym roku podatkowym sprzedadzą nabyte lub zakupione akcje spółki Tauron, powinni złożyć do swojego Urzędu Skarbowego PIT-38. Deklarację składa się do 30 kwietnia roku następnego po tym, w którym dokonano zbycia. Jeżeli zatem dziś planuje się sprzedaż akcji, rozliczenia dokonać należy do 30 kwietnia 2011 r. Przychód, dochód, koszty, a kiedy strata?
Przychód ze sprzedaży wystąpi w roku, w którym dokonujemy sprzedaży akcji. Samo ich nabycie, jak również objęcie jako akcji pracowniczych, nie generuje przychodu. Kwotę tę obniżyć można o koszty uzyskania – a zatem cenę, po jakiej nabyło się akcje, o wartość odsetek od kredytu przyznanego na zakup akcji, o prowizję maklerską związaną zarówno z kupnem, jak i ze sprzedażą akcji. Zbywający akcje w ramach działalności gospodarczej traktują koszty znacznie szerzej (np. zaliczają do kosztów zakup czasopism branżowych). Inwestorzy rozliczający PIT-38 z kapitałów pieniężnych mogą mieć problem z szerokim ujęciem wydatków i – dla bezpieczeństwa – powinni się ograniczyć do tych podstawowych, powyżej wskazanych.
Przy akcjach pracowniczych koszty liczymy odrębnie
Sprzedaż akcji pracowniczych, tak samo, jak sprzedaż akcji nabytych w ofercie publicznej, podlega wykazaniu w PIT-38 i opodatkowaniu 19% podatkiem. Inaczej jednak określa się koszty uzyskania przychodu z takiego zbycia. W przypadku akcji przekazanych pracownikom nieodpłatnie (zgodnie z uchwałą o przekazaniu akcji pracowniczych) koszt nie wystąpi. Natomiast w przypadku ich przekazania w ramach programów finansowanych w części przez pracodawcę (np. sprzedaż akcji pracownikom po cenach rynkowych z założeniem, że część ceny pokrywa pracodawca), koszt stanowić będą:
– część pokrywana bezpośrednio przez pracownika,
– wartość nieodpłatnego świadczenia ze strony pracodawcy, który doliczył ją do przychodu ze stosunku pracy i już ją opodatkował.
Tym samym przed sprzedażą akcji pracowniczych warto szczegółowo ustalić, jaka była metoda ich nabycia i czy pracodawca takie nabycie akcji doliczył do zeznania rocznego, czy też nie.
Jak rozliczyć stratę i jak na niej zarobić
Z największym niepokojem na cenę walorów patrzą inwestorzy, którzy nabycia dokonali w ofercie publicznej. Jeżeli już dziś zdecydują się na sprzedaż niedawno zakupionych walorów w celu minimalizacji strat, może się okazać, że w PIT-38 koszty uzyskania przekroczą przychód ze sprzedaży. Po pierwsze, sytuacja taka wystąpi, gdy sprzedaż niedowartościowanych walorów będzie jedyną transakcją inwestora w danym roku (akcje Tauronu kupił, bo przewidywał szybki, łatwy zysk; nie zna się na giełdzie i nie chce ponownie w tym roku podejmować ryzyka finansowego).
Strata może wystąpić również u długoterminowych inwestorów, którzy w ciągu roku w związku z kryzysem finansowym i korektami na giełdzie ponieśli przy sprzedaży akcji wyższe koszty niż przychody. W obu przypadkach inwestorzy powinni wypełnić PIT-38, wykazać stratę i czekać na poprawę koniunktury na rynkach. Okazuje się bowiem, że w każdym z następnych pięciu lat podatkowych mogą oni od potencjalnego przychodu z kapitałów pieniężnych odliczyć wykazaną w 2010 roku stratę (a zatem będzie można ją ująć jeszcze w zeznaniu za 2015 rok). Odliczenie w latach przyszłych nie będzie mogło jednak w żadnym roku podatkowym przekroczyć 50% wykazanej obecnie straty. Co więcej, inwestorzy mogą pomniejszać o uzyskaną stratę nie tylko przychody z tytułu sprzedaży akcji, ale również przychody z innych kapitałów pieniężnych – na przykład od dochodu uzyskanego ze sprzedaży udziałów w spółce z o.o. (zawsze jednak w ramach tego źródła; nie można zatem straty z akcji odliczyć od przychodu z tytułu umowy o pracę). I tu ważna uwaga – straty nie możemy odliczać od dochodu z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, mimo że dochody z funduszy należą do kapitałów pieniężnych. Wykazanie obecnie straty może uratować w przyszłości do 19% przychodu z innych przychodów z kapitału.
A jeśli zarobiłem?
Przychód z akcji powstaje dopiero w momencie ich sprzedaży. Dopiero w tym momencie można odliczyć koszty poniesione z tytułu objęcia lub zakupu. A zatem PIT-38 wypełni akcjonariusz, który w danym roku zbywa posiadane walory. Podatek wynosi 19% podstawy opodatkowania, czyli od dochodu po obniżeniu kosztów jego uzyskania. Inne reguły dotyczą inwestorów, którzy sprzedaży akcji Tauron dokonują w ramach działalności gospodarczej.
Źródło: Bankier.pl