Zgodnie z obecnymi przepisami prawa wysokość podatku od nieruchomości zależy od jej powierzchni oraz stawki podatkowej ustalanej na poziomie gminy. W praktyce oznacza to taką samą wysokość podatku od analogicznego mieszkania zlokalizowanego w ścisłym centrum Warszawy i tuż przy jej administracyjnych granicach. Wprowadzenie podatku katastralnego byłoby w stosunku do obecnego porządku prawnego rozwiązaniem rewolucyjnym.
Podatek katastralny to podatek płacony od wartości nieruchomości. Podstawą opodatkowania byłaby wartość katastralna nieruchomości, która odzwierciedla znacznie więcej cech nieruchomości niż tylko jej powierzchnię. Wśród pozostałych czynników wpływających na jej wysokość wymienić należy m.in. lokalizację, sąsiedztwo, stan techniczny, standard i funkcjonalność. Powszechnie uważa się, że fakt, iż wartość nieruchomości determinuje wysokość płaconego podatku, czyni podatek katastralny rozwiązaniem bardziej sprawiedliwym od obecnie funkcjonującego rozwiązania.
Choć o podatku katastralnym dyskutuje się w Polsce od wielu lat, data jego wprowadzenia nie została wyznaczona. Już same zapowiedzi wdrożenia nowych rozwiązań nie spotykają się z przychylnością społeczeństwa, które obawia się drastycznych wzrostów płaconego podatku. Choć stosowne rozporządzenie o powszechnej taksacji nieruchomości obowiązuje od 2005 r. trzeba przyznać, że rząd, który zdecyduje się na ten krok, będzie się musiał wykazać dużą determinacją, by przeforsować to niepopularne rozwiązanie. Poza tym powszechna taksacja nieruchomości to gigantyczna i bardzo skomplikowana operacja wyceny nieruchomości reprezentatywnych, na co Polska jeszcze długo nie będzie gotowa w sensie prawnym i technicznym.
Tym niemniej warto zastanowić się jakie mogą być konsekwencje wprowadzenia podatku katastralnego. Warto w sposób szczególny podkreślać te o pozytywnym charakterze. Eksperci rynku nieruchomości uważają, że podatek płacony od wartości nieruchomości przyczyni się do bardziej efektywnego ich wykorzystania. W konsekwencji wprowadzenia takiego rozwiązania zmaleje liczba niezabudowanych działek i niezamieszkałych mieszkań, zwłaszcza w prestiżowych lokalizacjach. Inwestorzy będą zmuszeni efektywniej wykorzystać swoje nieruchomości, gdyż ich wysoka wartość będzie generować wysoką wartość podatku. Ci z nich, którzy nie będą zainteresowani racjonalnym zagospodarowaniem nieruchomości, będą dążyć do ich odsprzedaży. Przyczyni się to do zwiększenia obrotu nieruchomościami, a to może znaleźć odzwierciedlenie w niższych cenach. Warto również podkreślić rolę gmin, które pozostaną beneficjentem wpływów podatkowych z tego tytułu. W interesie każdej gminy będzie podnoszenie wartości nieruchomości zlokalizowanych na jej terenie. W związku z powyższym będą one w szczególności uwzględniać ten aspekt przy planowaniu i realizacji inwestycji infrastrukturalnych: zarówno tych podnoszących wartość nieruchomości w sąsiedztwie jak i tych, które tę wartość obniżają.
Emmerson S.A.