Urząd Komisji Nadzoru Finansowego dostrzegając pojawiające się wątpliwości prawne związane z funkcjonowaniem giełd oraz kantorów kryptowalut przekazuje następujące informacje.
Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców; Przedsiębiorca może podejmować wszelkie działania, z wyjątkiem tych, których zakazują przepisy prawa. Przedsiębiorca może być obowiązany do określonego zachowania tylko na podstawie przepisów prawa. W polskim systemie prawa nie funkcjonują przepisy zakazujące prowadzenia działalności w charakterze giełd lub kantorów kryptowalut, co oznacza, że prowadzenie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności w formie giełdy lub kantoru kryptowalut, a także obrót kryptowalutami, nie jest zakazane, a w związku z tym jest legalne.
Należy wskazać, że od dnia 13 lipca 2018 roku podmioty prowadzące działalność w zakresie giełd i kantorów kryptowalut staną się instytucjami obowiązanymi w rozumieniu ustawy z dnia 1 marca 2018 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu; (ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy) i będą w związku z tym musiały wykonywać wszystkie obowiązki tam wskazane. Dodatkowo prowadzenie tej działalności, w opinii KNF, wiązać się może z wykonywaniem czynności objętych właściwymi przepisami regulującymi działalność podmiotów na rynku finansowym, a co za tym idzie z obowiązkiem uzyskania stosowych zezwoleń KNF, np. zezwolenia na wykonywanie usług płatniczych w zakresie prowadzenia rachunków płatniczych (tzw. wirtualne portmonetki) i wykonywania transakcji płatniczych określonych w ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych; (ustawa o usługach płatniczych). W konsekwencji działalność ta, tak samo jak każdy inny przejaw działalności gospodarczej, musi się odbywać w pełnej zgodności z obowiązującymi przepisami prawnymi.
KNF przypomina, że podmioty prowadzące działalność w charakterze giełd i kantorów kryptowalut, które zostały wpisane na „Listę ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego”, w przekonaniu KNF mogły świadczyć klientom usługi płatnicze bez wymaganego zezwolenia KNF co stanowi naruszenie art. 150 ustawy o usługach płatniczych. Należy jasno wskazać, że powodem działań Komisji w tym zakresie nie było prowadzenie działalności w charakterze giełdy lub kantorów kryptowalut, a uzasadnione podejrzenie niezgodnego z prawem działania bez właściwego zezwolenia, co stwarzało stan potencjalnego zagrożenia dla osób powierzających swoje środki tym podmiotom. Równocześnie należy wskazać, że podmioty te nie podejmowały realnych działań w celu uzyskania od KNF niezbędnego zezwolenia, ani też nie występowały do KNF z wnioskiem o określenie na ich potrzeby właściwych ram prawnych.
W kontekście relacji podmiotów z branży kryptowalut z instytucjami obowiązanymi w odniesieniu do wymogów ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy, KNF wyjaśnia, że w przypadku gdy instytucja obowiązana (np. bank) nie może wykonać obowiązków związanych ze stosowaniem środków bezpieczeństwa finansowego, to z mocy tej ustawy nie przeprowadza transakcji, nie podpisuje umowy z klientem lub rozwiązuje zawarte umowy oraz przekazuje Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej (w uzasadnionych przypadkach z uwzględnieniem ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu) informacje o danym kliencie wraz z posiadanymi informacjami o planowanej przez niego transakcji. Zatem działania takie ze strony podmiotów obowiązanych wynikają przede wszystkim z faktycznego ograniczenia lub uniemożliwienia w danym przypadku wykonywania przez instytucję obowiązaną jej obowiązków.
Ze względu na przypadki prowadzenia na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej działalności giełd i kantorów wymiany kryptowalut lub oferowania klientom za pośrednictwem internetu takich usług bez posiadania niezbędnych zezwoleń, KNF zobowiązana jest do podejmowania właściwych działań nadzorczych. Oznacza to, że w razie zidentyfikowania podmiotu działającego w sposób, co do którego istnieje uzasadnione podejrzenia łamania prawa, KNF będzie podejmowała działania skutkujące wpisaniem go na „Listę ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego”.
Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom podmiotów, które deklarują wolę działania zgodnie z prawem polskim oraz wolę zapewnienia właściwego zabezpieczenia środków powierzonych im przez ich klientów (w tym podmiotom działającym na rynku kryptowalut), a potrzebują pomocy w zidentyfikowaniu właściwych przepisów oraz obowiązków prawnych niezbędnych do prowadzenia tej działalności, Urząd KNF powołał Program Innovation Hub, w ramach którego możliwe jest ustalenie wraz z KNF ram prawnych i organizacyjnych takiej działalności w sposób zapewniający zgodność z prawem działalności tych podmiotów oraz bezpieczeństwo środków powierzonych im przez klientów.
Źródło: KNF