Komentarz do wyników postępowania KE dotyczącego usług bankowości detalicznej

Sekretarz Rady Wydawców Kart Bankowych z zainteresowaniem rozpoczął analizę raportu Komisji Europejskiej. Pierwsze spostrzeżenia potwierdzają przekonanie o wysokiej konkurencyjności rynku bankowości detalicznej w szczególności rynku kart płatniczych w Polsce. Komisja Europejska w swoim Raporcie wykazała, że działalność agentów rozliczeniowych zarówno w obszarze kart kredytowych i debetowych w sieciach organizacji międzynarodowych w Polsce charakteryzuje się niższym poziomem koncentracji niż w wielu innych krajach UE. Komisja potwierdziła, że poziom koncentracji w obszarze wydawania kart nie jest na wysokim poziomie.

W Polsce nie istnieje także problem tzw. „jednego agenta rozliczeniowego”, który istnieje w kilku państwach członkowskich i stanowi problem strukturalny. W Polsce liczba agentów rozliczeniowych, którzy konkurują między sobą jest powyżej średniej unijnej, co świadczy o tym, iż nie istnieją bariery wejścia na ten rynek.

Sekretariat Rady Wydawców Kart Bankowych przy ZBP z zadowoleniem przyjął ustalenia Komisji, która w przeciwieństwie do Prezesa UOKiK nie wzywa do zniesienia opłaty interchage ani nie żąda jej obniżenia. Komisja przyznaje, że konieczna jest dalsza dyskusja na temat opłaty interchange i likwidacja nie jest jej celem. W przeciwieństwie do polskiego urzędu antymonopolowego, Komisja Europejska przedstawiając swój raport, kierowała się w pierwszej kolejności odpowiedzialnością za stabilny rozwój rynku i jego efektywność.

Z badania przeprowadzonego przez Komisję wynika, że różnice w wysokości opłaty interchange pomiędzy krajami mogą stanowić dowód, że ustalanie opłaty interchange jest wynikiem działania sił rynkowych. Komisja nie kwestionuje także faktu, że opłata interchange może prowadzić do zwiększenia wydajności całego systemu kart płatniczych.

Decyzja Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dot. opłaty interchange stoi w sprzeczności ze stanowiskiem Komisji, która nie kwestionuje potrzeby istnienia tej opłaty.

Raport odnotowuje duże zróżnicowanie w zakresie przychodów banków w odniesieniu do konkretnych usług. Przychody na produkt w bankach z krajów starej 15 UE są zazwyczaj 2 razy wyższe niż w nowych Państwach Członkowskich.

Średnia cena wydania karty płatniczej w Polsce jest niższa niż średnia europejska.

Komisja Europejska wskazuje także, że działanie polskiego Biura Informacji Kredytowej to jedyny pozytywny przykład wśród nowych państw członkowskich. Działanie Biura doprowadziło bowiem do sytuacji, że w zakresie informacji kredytowej rynek jest „pokryty” w stopniu przekraczającym 35 %. Komisja wskazuje, iż zakres objęcia rynku informacji kredytowej ma znaczący (pozytywny) wpływ na konkurencję na rynku (m.in. w zakresie wydawania kart kredytowych). Szczególnie wspomaga to mniejsze banki.

Sekretarz Rady przypomina, że klienci w Polsce mają szeroką możliwość wyboru banku, rodzaju karty płatniczej, wydawcy karty, a przede wszystkim mogą jeszcze samodzielnie zadecydować, czy wolą płacić kartą czy gotówką. Obserwując wzrost liczby wydanych kart oraz wzrost wartości transakcji dokonywanych nimi, mamy pewność, że klienci wybierają obrót bezgotówkowy. Jest on wygodny, bezpieczniejszy i dwa razy tańszy niż obrót gotówkowy. Niestety polski urząd antymonopolowy dąży do tego, aby klienci musieli wybierać płatności gotówkowe.

Wydana niedawno, po pięciu latach postępowania wszczętego na wniosek reprezentantów dużych sieci handlowych, decyzja Prezesa UOKiK jest sprzeczna z dzisiejszą decyzją Komisji Europejskiej. W konsekwencji zakaz stosowania opłaty interchange przez polskie banki może radykalnie zaburzyć funkcjonowanie polskiego rynku usług kart płatniczych i wypchnąć poza obszar konkurencji polskie banki, jednocześnie umożliwiając instytucjom z siedzibą za granicą oferowanie usług kartowych w oparciu o interchange. Unia Europejska daje po raz kolejny zielone światło dla rozwoju obrotu bezgotówkowego, tymczasem w Polsce jeden z najważniejszych urzędów angażuje się w promocję drogiego, niebezpiecznego i rodzącego patologie obrotu gotówkowego. Niestety wciąż odnosimy wrażenie, że nie jest to działanie w interesie klientów.

W najbliższym czasie przeanalizujemy bardzo szczegółowo raport z prac Komisji, aby wyciągnąć z niego wnioski dotyczące przyszłości rozwoju bankowości w Europie oraz w Polsce. Jesteśmy świadomi, że prace nad rozwojem polskiej bankowości powinny być kontynuowane, tak, aby polskie banki były jeszcze sprawniejsze, jeszcze bardziej przyjazne klientowi i jeszcze tańsze niż obecnie. Pamiętajmy tylko, że inne kraje Unii budowały swoje systemy o wiele dłużej, my też potrzebujemy tego czasu.

Sekretarz Rady Wydawców Kart Bankowych

Warszawa dn., 31.01.07 r.