Bezpieczeństwo kapitałowe każdego banku określa powstały już ponad 20 lat temu współczynnik Cook’a, którego ewolucja w stronę współczynnika wypłacalności i dzisiejszego adekwatności kapitałowej podyktowana była pojawianiem się nowych ryzyk w bankach. Co taki współczynnik mówi, kiedy wynosi w banku minimalne 8%? Z definicji jego wynika, iż fundusze własne w pełni zabezpieczają możliwe do kwantyfikacji efekty ryzyka.
Im wyższy wskaźnik tym mniejsze ryzyko lub większa możliwość banku do przyjęcia ryzyka. Wysokość współczynnika adekwatności kapitałowej zależy bezpośrednio od wielkości kapitałów oraz kwantyfikowalnych i realnych ryzyk na które bank jest narażony. O bezpieczeństwie banków i ich ekspozycji na ryzyko decyduje zakres jego działania.
Banki spółdzielcze są bankami o znacznie mniejszym zakresie działania niż banki komercyjne. Nie są bezpośrednio uczestnikami rynku międzybankowego. Nie angażują się w kredyty walutowe, a inwestycje w papiery wartościowe są monitorowane przez banki zrzeszające. Z drugiej strony w większości banków spółdzielczych klient nie powinien znaleźć różnic z bankami komercyjnymi w zakresie oferty produktowej. Wielkością obrazującą poziom bezpieczeństwa kapitałowego w bankach spółdzielczych obrazuje średni wskaźnik wypłacalności o wysokości ponad 13,2% (XII 2008 r.). Banki komercyjne charakteryzują się analogicznym współczynnikiem poniżej 11%. Wynika to ze specyfiki działalności banków oraz regulacji prawnych pośrednio wpływających na banki spółdzielcze do posiadania większej ilości kapitałów niż potrzebują na pokrycie istniejącego ryzyka. Takie wymogi nie dotyczą np skoków, które w mniejszym stopniu są w stanie pokryć ryzyko własnymi środkami. Osiągnięcie III progu kapitałowego sprawiło, iż zwłaszcza mniejsze banki spółdzielcze mają największy bufor bezpieczeństwa kapitałowego w Polsce. Co prawda jest to sztuczne zwiększanie funduszy, ale jest podyktowane prawem. Banki zwiększają kapitał w większym stopniu niż wymusza na nich ryzyko występujące w ich działalności. Zależność minimalnych kapitałów od poziomu waluty obcej jest niefortunnym pomysłem ustawodawcy. Udowodniły to zwłaszcza ostatnie miesiące, kiedy zmienność polskiej waluty sięgała 40% w bardzo krótkim okresie. Ryzyko w tym czasie nie zmieniło się w instytucjach nie zaangażowanych bezpośrednio w rynek walutowy i kapitałowy.
Badania przeprowadzone na bankach spółdzielczych na danych z XII 2007 roku oraz I 2008 roku wykazały, iż banki spółdzielcze posiadające kapitały powyżej 10 mln zł, mimo iż posiadają niższy niż średni w grupie współczynnik wypłacalności, charakteryzują się większym bezpieczeństwem kapitałowym niż banki komercyjne. Duże banki spółdzielcze posiadały średni współczynnik na poziomie 12,85%, a banki komercyjne w tym czasie 11,7%. Wzrost współczynnika jest odwrotnie proporcjonalny do wielkości banków. Dla banków posiadających kapitały w przedziale 4 mln zł – 10 mln zł współczynnik adekwatności kapitałowej wyniósł 16,1%, a najmniejsze banki, które zostały zobligowane prawem do zwiększania kapitałów, współczynnik wyższy niż 25,3%.
Obecne problemy z udzielaniem kredytów to nie tylko pozyskanie taniego finansowania przez banki komercyjne, których należności przekraczają zobowiązania i pokrywają część kapitałów. To również bezpieczeństwo bazy kapitałowej. Banki spodziewają się pogorszenia jakości portfela kredytowego, strat z inwestycji na rynku międzybankowym, a co za tym idzie wyższych wymogów kapitałowych i niższego współczynnika. Dziś Bazylea II realnie ogranicza ryzyko w sektorze bankowym oraz zwiększa trudności w pozyskaniu środków przez przedsiębiorców. Nowe banki na rynku mające obowiązek posiadania wysokiego współczynnika wypłacalności oraz banki, które relatywnie bezpiecznie działają na rynku, mogą dalej rozwijać akcję kredytową i zwiększać swój udział w sektorze. Kryzys to, mimo olbrzymiego ryzyka, duża szansa dla takich banków jak Alior, BOŚ, czy banki spółdzielcze.
Michał Wilk,
Departament Bankowości Spółdzielczej
Bank Polskiej Spółdzielczości S.A.
http://wilkmichal.blogbank.pl
|
Artykuł pochodzi z archiwalnego numeru Przeglądu Finansowego Bankier.pl.
Chcesz otrzymywać aktualne informacje, nowe wywiady oraz podsumowanie najważniejszych wydarzeń mijającego tygodnia ze świata finansów?
Zapisz się na bezpłatną subskrypcję Przeglądu Finansowego Bankier.pl, by w każdy poniedziałek otrzymywać najnowszy numer naszego tygodnika.
Zapraszamy na http://www.bankier.pl/przeglad/! |
Źródło: Bankier.pl