W przeciwieństwie do z poprzedniego miesiąca maj przyniósł na rynku pożyczek stabilizację poziomów sprzedaży. Jednak pomimo większej liczby dni roboczych w maju dane CRIF wskazują na niewielki wzrost wartości udzielonych pożyczek względem kwietnia, bo zaledwie o 0,7 proc. i wzrost liczby udzielonych pożyczek o 8,1 proc.
Mocny wzrost liczby odpytań
W maju wzrosła liczba odpytań ws. klientów aplikujących o pożyczkę zarówno miesiąc do miesiąca, jak i rok do roku. W porównaniu z kwietniem dane wskazują na wzrost 15,7 proc. (w kwietniu zanotowano spadek m/m o 6,9 proc.), a w porównaniu z majem 2021 r. na wzrost o 30,7 proc. W dalszym ciągu dynamiki są wysokie z uwagi na efekt niskiej bazy. Jest on związany z ustawowymi ograniczeniami wprowadzonymi w związku z pandemią, które funkcjonowały do czerwca 2021 roku. . Należy jednak pamiętać, że w maju 2021 roku liczba odpytań zaczęła silnie rosnąć, co spowodowało, że efekt bazy nie jest już tak silny jak we wcześniejszych miesiącach. Pomimo że w maju 2022 roku w wartościach bezwzględnych dane pokazują wysoką aktywność, to nastąpił spadek dynamik wzrostu. Dane pokazują zatem wysokie zainteresowanie klientów ofertą firm pożyczkowych, co może wynikać z efektu zbliżających się wakacji oraz wysokiej inflacji, czyli czynników, które powodują zwiększone zapotrzebowanie na środki pieniężne u klientów.
Według danych CRIF wartość udzielonego finansowania w maju była wyższa o 28,5 proc. względem analogicznego miesiąca ubiegłego roku. W kwietniu natomiast dynamika wzrostu wyniosła 41,4 proc. rok do roku. Obserwujemy więc kolejny miesiąc wysokich dwucyfrowych dynamik wzrostu, które wynikają z efektu niskiej bazy spowodowanej pandemią Covid-19, jak i restrykcjami wprowadzonymi przez rząd. Od lutego 2022 roku dynamiki ustabilizowały się w przedziale od +20 do +41 proc. z relatywnie słabym lutym i mocnym kwietniem, co może wynikać z okresu świątecznego, dynamicznego wzrostu wynagrodzeń w gospodarce i z różnic w dniach roboczych. W kwietniu 2022 roku wspomniany efekt pogarszał odczyt (41,4 proc. nominalnie vs 48,5 proc. po korekcie o liczbę dni roboczych), w maju 2022 roku go poprawiał (28,5 proc. nominalnie vs 16,2 proc. po korekcie). Podobne wnioski płyną z analizy liczby udzielonych pożyczek, których dynamika rok do roku wyniosła w maju 22,3 proc. względem 24,7 proc. w kwietniu. Po korekcie o różnice w dniach roboczych liczba udzielonych pożyczek wzrosła w maju o 10,6 proc. w porównaniu do 31,0 proc. wzrostu w kwietniu.
W maju średnia wartość udzielonej pożyczki sięgnęła 3 387 zł, co oznacza spadek o 6,9 proc. względem poprzedniego miesiąca i wzrost o 5,1 proc. względem maja ubiegłego roku. Spadek względem poprzedniego miesiąca jest w naszej ocenie efektem świąt wielkanocnych, natomiast wzrost rok do roku może wynikać z dynamicznie rosnących w gospodarce wynagrodzeń oraz inflacji.
Dane prezentujące wyniki poszczególnych tygodni maja względem średniotygodniowych odczytów kwietnia wskazują na stabilizację wartości udzielonych pożyczek i 9,2-13,9 proc. wzrost liczby udzielonych pożyczek. Z trendu wyłamuje się tydzień rozpoczynający się 2 maja, w którym odczyty były wyraźnie słabsze. Wynika to z długiego weekendu, który w obecnym roku wypadł w środku tygodnia.
Z uwagi na model raportowania przez firmy pożyczkowe danych nt. liczb odrzucanych aplikacji o pożyczki należy mieć na uwadze, że dane z ostatnich czterech tygodni ulegną korekcie. Z tego względu jako ostatni miarodajny odczyt należy potraktować tydzień rozpoczynający się 25 kwietnia, w trakcie którego wskaźnik wyniósł 41,3 procent, a więc wzrósł względem poziomów notowanych od maja 2021 roku. Dane z pierwszej połowy kwietnia wskazują na zauważalne obniżenie się wskaźnika, co może być związane z okresem świąt. Natomiast ostatnie odczyty są nieco podwyższone względem wartości notowanych w ostatnich 12 miesiącach i mogą być związane z rosnącą inflacją powodującą wzrost stóp procentowych. Wskaźnik dotyczący średniej liczby odpytań ws. klientów aplikujących o finansowanie wobec średniej liczby unikatowych klientów wyniósł w maju 2,36 wobec 2,26 miesiąc wcześniej. Wskaźnik jest na relatywnie wysokich poziomach, wahając się w przedziale od 2,19 do 2,50. Dane wskazują na utrzymujący się wysoki popyt na finansowanie pożyczkowe, który jednocześnie nie zostaje zaspokojony przez firmy pożyczkowe, o czym piszemy od kilku miesięcy. Być może jest to konsekwencja zniknięcia z rynku ok. 1/3 firm pożyczkowych na skutek zaostrzonych regulacji, a klienci instytucji, które wycofały się z rynku, nie mogą liczyć na finansowanie w firmach, które pozostały na rynku.
Liczba aktywnych firm
W maju liczba aktywnych podmiotów (tj. instytucji pożyczkowych, które w danym okresie udzieliły choć jednej pożyczki) uczestniczących w rozwiązaniu CRIF spadła o 1 podmiot i wyniosła 43 firmy. 3 spółki to firmy działające w segmencie odroczonej płatności (BNPL – buy now, pay later). Brak jednego podmiotu na rynku nie jest objawem niepokojącym. W raportowaniu rozwiązaniu uczestniczą różne podmioty, w tym podmioty udzielające niewielkich ilości pożyczek, a jedna z firm nie udzieliła żadnej pożyczki w maju.
Podsumowanie
Maj przyniósł stabilizację sprzedaży pożyczek na wysokich poziomach. Jednocześnie wzrosła liczba udzielonych pożyczek i spadła średnia wartość pożyczki. Znaczny wzrost aktywności został zanotowany w danych ws. klientów aplikujących o pożyczkę. Czy liczba aplikacji przełoży się na wyższą sprzedaż, przekonamy się w kolejnych miesiącach. Wysoka aktywność w danych o aplikacjach sugeruje, że do sektora mogą napływać nowi klienci, co może wynikać z rosnących stóp procentowych oraz wysokiej inflacji, które powodują wyższe zapotrzebowanie na środki pieniężne wśród klientów. Obecnie jest jednak za wcześnie na wyciąganie wniosków. Maj 2022 roku był pierwszym miesiącem od dłuższego czasu o tak wysokiej aktywności w kwestii odpytań. Nad rynkiem w dalszym ciągu ciąży jednak ryzyko regulacyjne, którego materializacja może mieć negatywne konsekwencje dla tego segmentu runku finansowego, a w konsekwencji może doprowadzić ograniczenia oferty dla części pożyczkobiorców.