Program „Mieszkanie dla młodych” oficjalnie zaczął funkcjonować 1 stycznia bieżącego roku. W trakcie kolejnych sześciu miesięcy jego beneficjenci otrzymali pomoc o wartości przekraczającej 187 milionów złotych. Ta kwota robi duże wrażenie.
Trzeba jednak pamiętać, że w poprzednim półroczu Bank Gospodarstwa Krajowego miał do dyspozycji znacznie większe środki. Ich wydatkowanie było utrudnione ze względu na niedoskonałość obowiązujących przepisów i niskie limity cenowe – pisze Andrzej Prajsnar z portalu RynekPierwotny.pl.
System dopłat najlepiej funkcjonował w lutym i marcu
Bank Gospodarstwa Krajowego regularnie publikuje raporty o wartości przyznanej pomocy mieszkaniowej. Dlatego osoby zainteresowane MdM-em mogą sprawdzić, czy pula środków na dopłaty wystarczy do końca roku. W obecnych warunkach odpowiedź na to pytanie jest jednoznaczna. Dane BGK wskazują, że od stycznia do czerwca beneficjenci programu Mieszkanie dla Młodych wykorzystali zaledwie jedną czwartą środków zarezerwowanych na ten rok (149,81 mln zł z 600 mln zł). Jeżeli aktualne tempo przyznawania dopłat zostanie utrzymane to do końca grudnia Bank Gospodarstwa Krajowego nie spożytkuje 300 mln zł – pisze Andrzej Prajsnar z portalu RynekPierwotny.pl. Niewykorzystana kwota na pewno wróci do budżetu centralnego. Ustawa o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (tzw. ustawa o MdM) nie przewiduje bowiem możliwości przenoszenia funduszy na kolejne lata.
Na podstawie informacji opublikowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego można również wywnioskować, że program MdM najlepsze wyniki osiągnął w lutym i marcu. Wówczas miesięczna suma udzielonej pomocy wynosiła prawie 39 mln zł (patrz poniższy wykres). W kwietniu BGK odnotował wyraźny spadek wartości dopłat. Jedną z przyczyn tej zmiany mogło być powszechne oczekiwanie na podwyżkę limitów cenowych dla 15 województw. W tym kontekście trzeba pamiętać, że proces udzielenia dopłaty trwa nawet 4 – 5 tygodni. Ze względu na takie przesunięcie czasowe podwyżka limitów obowiązujących na terenie kilku dużych miast (m.in. Warszawy i Poznania) dopiero w maju zaowocowała wzrostem wartości dopłat.
Dane dotyczące ubiegłego miesiąca wskazują, że program MdM znów wyraźnie zwolnił (patrz poniższy wykres) – zauważa Andrzej Prajsnar z portalu RynekPierwotny.pl. Jedną z wielu przyczyn czerwcowego regresu może być sytuacja panującą w województwie pomorskim. Od początku roku ten region przoduje pod względem liczby przyznanych dopłat. Jego mieszkańcy w oczekiwaniu na lipcową podwyżkę limitów mogli przełożyć decyzję o zakupie nowego „M”. W pozostałych częściach kraju podobne zjawisko prawdopodobnie będzie widoczne pod koniec września.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BGK
Coraz więcej osób wybiera powstające lokale
Po dokładnym przeanalizowaniu wyników programu MdM można zaobserwować jeszcze jedną prawidłowość. Mowa o wzrastającym udziale gotowych lub prawie gotowych mieszkań. W ubiegłym miesiącu aż 36% beneficjentów MdM-u otrzymało dopłatę na zakup lokalu, którego budowa nie zakończy się do stycznia 2015 r. (patrz poniższa tabela). Dotacje do takich mieszkań pomniejszają sumę środków, którą BGK może rozdysponować w kolejnych latach.
Warto zwrócić uwagę, że popularność lokali z długim terminem ukończenia wzrasta już od stycznia (patrz poniższe zestawienie). Ta zmiana sugeruje, że deweloperzy wprowadzają nowe inwestycje spełniające kryteria MdM-u. Inną przyczyną może być stopniowe wyczerpywanie się „zapasu” gotowych i tanich mieszkań. Wiele z nich jest oferowanych przez spółdzielczych inwestorów. Niestety, wadliwe zapisy ustawy o MdM sprawiły, że spółdzielnie mieszkaniowe mają problemy z uczestnictwem w rządowym programie.
Prezentacja wartości dopłat, które od stycznia do czerwca 2014 r. zostały przyznane w ramach programu Mieszkanie dla Młodych
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych BGK
Wszystko pozostaje w rękach deweloperów?
Wiele wskazuje na to, że w drugim półroczu wyniki MdM-u nadal będą znacznie niższe od oczekiwań – pisze Andrzej Prajsnar z portalu RynekPierwotny.pl. Sytuację może poprawić ewentualna podwyżka limitów, które od października b.r. będą obowiązywać w piętnastu województwach. Zupełnie inny wpływ na tegoroczne wyniki MdM-u mogą mieć decyzje Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju (MIiR). Wspomniany resort od stycznia 2015 r. zamierza wprowadzić zmodyfikowane zasady MdM-u. Plany MIiR zakładają m.in. włączenie wszystkich spółdzielni do rządowego programu i podwyżkę dopłat dla rodzin wychowujących przynajmniej dwójkę dzieci. W obliczu takich zmian wiele osób najprawdopodobniej przełoży zakup dotowanego lokum na początek 2015 roku.
Wydaje się, że w obecnej sytuacji decydujący wpływ na wyniki programu Mieszkanie dla Młodych będą mieli krajowi deweloperzy. Ich decyzje inwestycyjne zadecydują o tym, czy pod koniec roku poziom wykorzystania środków z BGK przekroczy skromne 50%.
Andrzej Prajsnar – portal RynekPierwotny.pl
| Prezentacja wartości dopłat, które od stycznia do czerwca 2014 r. zostały przyznane w ramach programu „Mieszkanie dla młodych” | |||||
| Miesiąc bieżącego roku | Wartość dopłat do lokali i domów gotowych lub ukończonych w 2014 r. | Wartość dopłat do lokali i domów ukończonych w 2015 r. | Wartość dopłat do lokali i domów ukończonych w 2016 r. | Suma dopłat z sześciu miesięcy (I – VI 2014 r.) | Udział dopłat do nieruchomości ukończonych po 2014 r. w całości przyznanej pomocy |
| styczeń | 20,01 mln zł | 0,90 mln zł | 0,00 mln zł | 20,91 mln zł | 4,31% |
| luty | 34,96 mln zł | 3,86 mln zł | 0,06 mln zł | 38,88 mln zł | 10,08% |
| marzec | 31,36 mln zł | 7,27 mln zł | 0,13 mln zł | 38,76 mln zł | 19,08% |
| kwiecień | 22,54 mln zł | 5,67 mln zł | 0,40 mln zł | 28,61 mln zł | 21,23% |
| maj | 24,97 mln zł | 9,69 mln zł | 0,34 mln zł | 34,99 mln zł | 28,66% |
| czerwiec | 15,97 mln zł | 8,01 mln zł | 0,91 mln zł | 24,89 mln zł | 35,84% |
| Suma dopłat z sześciu miesięcy (I-VI 2014 r.) | 149,81 mln zł | 35,41 mln zł | 1,83 mln zł | 187,05 mln zł | 19,91% |