W marcu 2024 r., w porównaniu do marca 2023 r., w ujęciu liczbowym banki i SKOK-i udzieliły więcej trzech rodzajów produktów kredytowych: ratalnych o (+89,5%), kredytów mieszkaniowych (+87,3%), gotówkowych (+3,8%). Spadła liczba wydanych kart kredytowych (-10,1%). Natomiast w ujęciu wartościowym banki i SKOK-i przyznały wyższą wartość we wszystkich produktach kredytowych: kredytach mieszkaniowych (+129,2%), ratalnych (+26,7%), gotówkowych (+12,6%) oraz limitach na kartach kredytowych (+5,8%). W okresie styczeń – marzec br. w ujęciu liczbowym banki i SKOK-i udzieliły więcej kredytów mieszkaniowych (+185,7%), ratalnych (+96,9%) i gotówkowych (+10,7%), wydały mniej kart kredytowych (-1,0%).
Wszystkie produkty kredytowe w marcu 2024 r. utrzymały wzrostowy trend sprzedaży w ujęciu wartościowym. Pozytywną sytuację na rynku kredytów gotówkowych potwierdził nie tylko wzrost liczby +3,8%, ale przede wszystkim wartości akcji kredytowej +12,6% w marcu br. Równie pozytywnie wypada porównanie pierwszego kwartału bieżącego roku z analogicznym okresem zeszłego roku, gdzie wzrost wyniósł +10,7% w liczbie udzielonych kredytów oraz +20,8% w wartości akcji kredytowej.
Nadal wysokie dynamiki wartości sprzedaży prezentują kredyty ratalne (+10,7%), zwłaszcza do 1 tysiąca złotych. W ujęciu liczbowym wzrost był jeszcze bardziej spektakularny, wynosząc (+89,5%). Ten wysoki wzrost zawdzięczamy głównie niskokwotowym kredytom ratalnym i wynika on głównie z przekształcania niespłaconych zobowiązań z okresu bezodsetkowego w ramach zakupów z odroczonym terminem płatności (tzw. BNPL) w kredyty ratalne poprzez zakup tych wierzytelności przez banki.
Średnia wartość kredytu gotówkowego udzielonego w marcu 2024 r. wyniosła 25 010 zł – to wzrost o 8,4% w stosunku do marca 2023 r. Natomiast średnia wartość kredytu ratalnego udzielonego w marcu 2024 r. to 1 881 zł i jest ona niższa niż w marcu rok temu o 33,2%.
Warto również zauważyć, że kredyty mieszkaniowe nadal cieszą się dużym zainteresowaniem i to pomimo braku Programu Bezpieczny Kredyt 2%. Co stoi za tak wysoką akcją kredytową? Istnieje kilka głównych źródeł tego zjawiska.
– W marcu 2024 roku banki udzieliły 18,5 tys. kredytów mieszkaniowych na wartość 7,7 mld zł. Wpływ na nadal wysoką sprzedaż ma wyższa zdolność kredytowa. Przyczynił się do niej głównie wzrost realny wynagrodzeń (ok. 10%) oraz stabilizacja stóp procentowych. To z kolei przełożyło się na wyższą wartość udzielanego kredytu. Średnia kwota kredytu mieszkaniowego wynosi obecnie już 416,51 tys. zł i jest o 22,4% wyższa niż przed rokiem – mówi prof. Waldemar Rogowski, główny analityk Grupy BIK i dodaje, że:
– W marcowej akcji kredytowej jest jeszcze efekt uruchomienia kredytów z Programu „Bezpieczny Kredyt 2%” z puli wniosków złożonych w grudniu 2023 r. Według statystyk BIK, banki udzieliły jeszcze w marcu w ramach tego Programu 3,83 tys. kredytów (21% wszystkich udzielonych kredytów mieszkaniowych) na kwotę 1,71 mld zł (22% łącznej kwoty wszystkich kredytów). Pomimo tego w marcu w relacji do historycznie rekordowego stycznia br., wartość udzielonych hipotek spadła o ok. 2,6 mld zł. Brak nowych wniosków z tego programu widać już w liczbie osób wnioskujących o kredyt mieszkaniowy – w marcu br. było ich 29,66 tys. wobec 46,34 tys. w grudniu 2023r. W kwietniu raczej nie będzie już uruchomień kredytów z ubiegłorocznego programu wsparcia. Do czasu uruchomienia nowego programu, należy oczekiwać dalszego spadku akcji kredytowej w kolejnych miesiącach. Brak programu może obniżyć akcję kredytową w porównaniu do marca br. o około 1,5 mld zł. Spadek akcji kredytowej może być jednak częściowo kompensowany przez kredyty mieszkaniowe zaciągane przez osoby, które w wyniku nadal rosnących cen nieruchomości przyspieszą decyzję o kredycie. Pojawienie się bowiem nowego rządowego programu, może podziałać stymulująco na wzrost cen nieruchomości. Podobne zjawisko miało już miejsce w ubiegłym roku. A jak wiemy, historia lubi się powtarzać.
W marcu 2024 roku, obserwujemy spadek popularności kart kredytowych. W porównaniu z marcem poprzedniego roku, liczba wydanych kart spadła o 10,1%, ale ich wartość wzrosła o 5,8%.
Lepsza jakość spłacanych kredytów
Miesięczny odczyt Indeksu Jakości portfela kredytów mieszkaniowych w marcu 2024 r. wyniósł 1,23%. W ostatnich 12 miesiącach (od marca 2023 r. do marca 2024 r.) jakość portfela polepszyła się, o czym świadczy spadek Indeksu o (-0,43 p.p.).
– Obecny odczyt Indeksu Jakości jest lepszy od tego sprzed miesiąca (spadek o -0,18 p.p.). Szkodowość kredytów złotowych jest na niskim poziomie, a kredyty udzielane już w środowisku wyższych stóp procentowych są bardzo dobrze spłacane. W tej sytuacji trudno jest uzasadnić celowość przedłużenia moratoriów kredytowych w tym roku, zwłaszcza dla kredytów zaciągniętych na okresowo stałą stopę procentową. Dla osób, które mogą mieć trudności w spłacie zaciągniętych kredytów mieszkaniowych służy dedykowany instrument, którym jest Fundusz Wsparcia Kredytobiorców (FWK), do którego dostęp też ma zostać zliberalizowany.
– Osobnym zjawiskiem jest natomiast pogarszająca się jakość kredytów indeksowanych i denominowanych do franka szwajcarskiego. W tym przypadku przyczyna nie wynika z ryzyka kredytowego, lecz z ryzyka prawnego, które jest związane z postępowaniami sądowymi – wyjaśnia Waldemar Rogowski.
Bieżący, marcowy odczyt Indeksu Jakości portfela kredytów ratalnych był na poziomie 1,47% – tylko o 0,24 pkt proc. wyższym niż Indeks Jakości kredytów mieszkaniowych. Kilkukrotnie wyższą szkodowością (najwyższą wśród wszystkich grup produktowych) charakteryzują się natomiast kredyty gotówkowe. Marcowy odczyt Indeksu Jakości dla kredytów gotówkowych wyniósł 4,43%.
– W porównaniu do marca 2023 r. wartość obu Indeksów Jakości kredytów gotówkowych i ratalnych polepszyła się (spadła), odpowiednio o 0,66 p.p. i o 0,44 p.p. Dalszej poprawie jakości powinien sprzyjać głównie realny wzrost wynagrodzeń przy stabilnym poziomie stóp procentowych. Natomiast wartość Indeksu Jakości kart kredytowych w marcu br. wyniosła 3,64% i jest to oprócz kredytów gotówkowych najwyższa wartość Indeksu ze wszystkich Indeksów produktowych. Trzeba jednak odnotować, że w ujęciu rocznym wartość Indeksu kart kredytowych spadła (poprawiła się) o (-0,49 p.p.) – mówi główny analityk BIK.
Źródło: BIK