Najtańsze finansowanie bieżących wydatków można uzyskać zaciągając kredyt odnawialny. Jego zaletą jest również to, że płaci się odsetki od faktycznie wykorzystanej kwoty zadłużenia. Darmowe finansowanie można otrzymać korzystając z karty kredytowej, o ile spłaci się dług w okresie bezodsetkowym. Jeżeli priorytetem jest szybki dostęp do pieniądza najkorzystniejszym rozwiązaniem może być pożyczka gotówkowa – wynika z analizy Expandera.
Osoba poszukująca sposobu sfinansowania codziennych wydatków (nie bierzemy pod uwagę kredytów na konkretny cel, np. samochodowych, mieszkaniowych oraz ratalnych) ma do wyboru cztery podstawowe rozwiązania:
- Debet w rachunku
- Kredyt odnawialny
- Kartę kredytową
- Pożyczkę gotówkową
Nie ma prostej odpowiedzi na pytanie, która z tych propozycji jest najkorzystniejsza, zależy to bowiem od wielu czynników: potrzebnej kwoty, czasu kredytowania, czasu pozostałego do uruchomienia środków, dotychczasowej historii kredytowej, oferty banku dla dotychczasowych i nowych klientów czy wreszcie kosztów takich, jak oprocentowanie prowizja czy inne opłaty.
Debet w rachunku jest rozwiązaniem zdecydowanie najdroższym. Większość banków pobiera oprocentowanie na najwyższym dopuszczalnym przez prawo poziomie (czterokrotność stopy lombardowej NBP), które wynosi obecnie 21%. Aby otrzymać debet trzeba być klientem banku zwykle przynajmniej trzy miesiące, w czasie których na konto muszą wpływać regularnie środki. Wyjątkowo może się zdarzyć, że w ramach promocji bank przyzna saldo debetowe nowemu klientowi od razu, jeżeli przeniesie on rachunek z konkurencyjnej instytucji. Inne minusy debetu, to stosunkowo niskie kwoty, na jakie można się zadłużyć (np. w PKO jest to maksymalnie 1 tys. zł, w Pekao SA 300 zł). Niektóre banki (np. Getin Bank, mBank) w ogóle nie oferują standardowych debetów. Oferta debetu może być ponadto połączona z ofertą kredytu odnawialnego. Tak jest w BPH, gdzie do kwoty 2,5 tys. zł saldo funkcjonuje jako klasyczny debet, a powyżej tej kwoty staje się kredytem odnawialnym, co wiąże się m.in. z koniecznością zapłacenia prowizji. (finansowanie w każdym wypadku określane jest mianem limitu w saldzie debetowym).
Debet jako źródło szybkiego finansowania sprawdza się zatem, gdy jest już przyznany. Jego przyznanie nie wiąże się z koniecznością zapłacenia prowizji, co jest drugą zaletą, aczkolwiek trzeba ją rozpatrywać w połączeniu z wysokim oprocentowaniem zadłużenia. Kolejna polega na tym, że koszty oprocentowania ponosi się od faktycznie wykorzystanej kwoty, a nie kwoty przyznanej. Oprocentowanie debetu naliczane jest każdego dnia od kwoty zadłużenia, sumowane jest na koniec miesiąca, a następnie obciąża rachunek klienta. Kolejną zaletą (chociaż dla niektórych osób może to być wada) jest elastyczny system spłaty.
Zalety i wady debetu
|
Zalety |
Wady |
|
odsetki od faktycznie wykorzystanej kwoty zadłużenia |
niska kwota zadłużenia |
|
szybki dostęp do gotówki w sytuacji, gdy saldo jest już przyznane |
bardzo wysokie oprocentowanie |
|
brak dodatkowych opłat |
konieczność wykazania się stałymi dochodami wpływającymi przez kilka miesięcy |
|
elastyczna forma spłaty |
Kredyty odnawialny, choć działa dokładnie tak samo jak debet, jest od niego dużo niżej oprocentowany. Poza tym różnica miedzy tymi produktami polega na tym, że za przyznanie kredytu odnawialnego trzeba zapłacić prowizję, podpisać dodatkową umowę kredytową i zadeklarować stałe wpływy na konto. Dzięki temu klient otrzymuje jednak nie tylko niższe oprocentowanie, ale i znacznie wyższą kwotę kredytu.
Oprocentowanie kredytu odnawialnego wynosi średnio ok. 13-14%. Istnieją jednak znaczne rozbieżności w ofertach. Dla przykładu w PKO BP oprocentowanie nominalne wynosi tylko 11,25%, a w Banku Millennium aż 18%. Prowizja za uruchomienie kredytu odnawialnego wynosi zwykle od 1% do 3%. Zdarzają się jednak również przypadki zarówno wyższych jak i niższych wartości. Ponadto co roku trzeba również zapłacić prowizję za odnowienie kredytu. Jej wysokość jest albo taka sama jak przy uruchomieniu kredytu, albo niższa. Dla przykładu w Multibanku prowizja początkowa może wynosić od 1% do 5%, ale nie mniej niż 40 zł. Natomiast za odnowienie kredytu trzeba zapłacić 1%, ale nie mniej niż 40 zł.
Podczas, gdy maksymalna kwota debetu może wynosić od kuliste do kilku tysięcy złotych, to kredyt odnawialny można zaciągnąć nawet na kilkadziesiąt tysięcy. Dla przykładu w mBanku maksymalna kwota to 50 tys. zł. Kredyt taki można spłacać przez kilka, kilkanaście a nawet kilkadziesiąt lat. Umowa kredytowa zawierana jest co prawda na rok, ale jeżeli klient poprawnie z kredytu korzysta, bank nie wymaga spłaty długu po upływie tego czasu. Umowę jest przedłużana na kolejny rok, pod warunkiem, że klient zapłaci prowizję. Bank może jednak nie zgodzić się na przedłużenie umowy, jeśli klient w minionym roku nie dokonywał wpłat na konto w zadeklarowanej w umowie wysokości.
Zalety i wady kredytu odnawialnego
|
Zalety |
Wady |
|
duża elastyczność – możliwość wielokrotnego wypłacania i spłacania przyznanej kwoty |
długi czas (niekiedy nawet 3 miesiące) oczekiwania na kredyt dla nowych klientów banku |
|
odsetki naliczane tylko od faktycznie wykorzystanej kwoty |
konieczność zapłacenia prowizji za uruchomienie i odnowienie kredytu |
|
stosunkowo niskie oprocentowanie |
brak sztywnego harmonogramu spłaty nie mobilizuje do systematycznej spłaty |
Karta kredytowa może być źródłem nawet nieoprocentowanego kredytu. Okres bezodsetkowy trwa jednak tylko niecałe dwa miesiące i dotyczy jedynie operacji bezgotówkowych. Natomiast, jeśli posiadacz karty wypłaci przy jej pomocy gotówkę lub jeśli nie spłaci całego zadłużenia w terminie, to zwykle musi zapłacić wysokie odsetki. Oprocentowanie karty kredytowych zwykle jest bowiem bardzo wysokie i wynosi średnio ok. 19-20%. Ponadto przy wypłacie gotówki z bankomatu oprócz odsetek trzeba zapłacić także prowizję, która wynosi ok. 3% wypłacanej kwoty. Dla przykładu w Lukas Banku wynosi ona 3%, ale nie mniej niż 4,50 zł. Zdarza się jednak, że nawet oprocentowany kredyt na karcie może być tani. Dla przykłady w DnB Nord oprocentowanie karty MasterCard DnB NORD wynosi jedynie 10,5% dla operacji bezgotówkowych i 15,75% dla operacji gotówkowych. Ponadto niektóre banki pozwalają rozłożyć dług z karty na nisko oprocentowane raty. Dla przykładu w BPH oprocentowanie raty wynosi jedynie 9,99% (dla kwoty powyżej 5 tys. zł). W Polbanku raty są nieoprocentowanie, a jedynym kosztem jest prowizja w wysokości 5% kwoty rozkładanej na raty.
Koszt kredytu na karcie to jednak nie tylko odsetki, czy prowizja za wypłatę z bankomatu. Trzeba bowiem zapłacić także za korzystanie z niej. Opłata wynosi zwykle kilkadziesiąt złotych rocznie, ale w przypadku karty prestiżowych (złotych i platynowych) może wynosić kilkaset złotych rocznie. Dla przykładu w Banku Pekao za kartę Srebrna Regata trzeba zapłacić 70 zł, a za Złotą Regatę aż 150 zł. Wiele banków nie nalicza jednak opłaty za kartę w pierwszym roku. Niekiedy klient nie zapłaci także w kolejnych latach, ale pod warunkiem, że aktywnie z karty korzysta. Dla przykładu w mBanku opłata za kartę Visa Classic jest zwracana, jeśli kwota transakcji wykonanych w ciągu ostatnich 12 miesięcy wynosi minimum 18 tys. zł.
Niedogodnością związaną z kredytem na karcie jest stosunkowo długi czas, jaki upływa od momentu złożenia wniosku, do czasu gdy można z niej korzystać. Ponieważ na karcie jest wytłoczone imię i nazwisko posiadacza, trzeba zaczekać kilka, kilkanaście, a czasami nawet kilkadziesiąt dni na jej otrzymanie. Jeśli więc pieniądze są potrzebne szybko lepiej skorzystać np. z pożyczki gotówkowej.
Zalety i wady karty kredytowej
|
Zalety |
Wady |
|
duża elastyczność – możliwość wielokrotnego wypłacania i spłacania przyznanej kwoty |
stosunkowo długi czas oczekiwania na kredyt ze względu na czas potrzeby na produkcję karty |
|
nieoprocentowany kredyt przez prawie 2 miesiące |
wysokie oprocentowanie kredytu |
|
odsetki naliczane od faktycznie wykorzystanej kwoty |
wysoka prowizja przy wypłacie gotówki w bankomacie |
|
w wielu bankach można kartę otrzymać bez prowizji, a także nie płacić za nią w kolejnych latach pod warunkiem aktywnego z korzystania |
|
|
możliwość rozłożenia zadłużenia na raty |
Pożyczka gotówkowa jest najkorzystniejszym rozwiązaniem w przypadku, gdy środki potrzebne są szybko, chociaż trzeba mieć świadomość, że nie każdy dostanie ją od ręki. Na „szybką gotówkę” mogą liczyć klienci znani bankowi, którzy posiadają w nim rachunek, na który wpływają dochody, najlepiej jeżeli spłacili już bez opóźnień jakiś kredyt lub pożyczkę. Taki klient ma szanse dostać pożyczkę nawet w godzinę. W przeciwnym wypadku trzeba się liczyć z tym, że od czasu złożenia wniosku do wypłaty środków może upłynąć kilka dni. Dotyczy to sytuacji, gdy bank musi m.in. potwierdzić oświadczenie czy zaświadczenie dotyczące zarobków. Niektóre banki (np. mBank) nie udzielają pożyczek gotówkowych klientom, którzy nie mają pozytywnej historii w BIK. Zatem, jeżeli priorytetem jest czas, najlepiej ubiegać się o pożyczkę gotówkową w banku, którego jest się stałym klientem. Co więcej dla „starych” klientów banki mają z reguły lepszą ofertę pod wzglądem kosztowym niż dla „nowych”. Zaletą pożyczek gotówkowych może być też tradycyjny harmonogram spłaty, który mobilizuje do tego, aby regularnie zmniejszać stan zadłużenia, chociaż może to być jednocześnie wada wynikająca z braku elastyczności.
Nominalne oprocentowanie pożyczek gotówkowych wynosi przeciętnie ok. 15%, zatem jest niższe od oprocentowania salda debetowego czy oprocentowania zadłużenia na karcie kredytowej. W przypadku pożyczek gotówkowych szczególnie istotne jest jednak posługiwania się oprocentowaniem rzeczywistym, które uwzględnia wszystkie dodatkowe koszty (prowizje, opłaty, ubezpieczenia), mogące stanowić nawet równowartość kosztu odsetek. Najniższe w zestawieniu Expandera oprocentowanie rzeczywiste pożyczki na 10 tys. zł (oferta dla nowych klientów), zaciągniętej na 36, oferuje obecnie Polbank (12,57%), a najwyższe Bank Pocztowy, 32,4%. Zaciągniecie pożyczki gotówkowej wiąże się zwykle z koniecznością zapłacenia prowizji (1-6%), opłaty przygotowawczej (do ok. 0,5%) czy ubezpieczenia, które w niektórych bankach jest wymagane i może być bardzo kosztowne (nawet ponad 1000 zł przy kwocie pożyczki 10 tys. zł). Mankamentem pożyczek gotówkowych jest ponadto naliczanie kosztów od całej kwoty pożyczki, bez względu na to kiedy i jaka jej część została faktycznie wykorzystana. I w tym zakresie zdążają się jednak wyjątki. Dla przykładu mBank nalicza odsetki tylko od faktycznie wykorzystanej kwoty.
Zalety i wady pożyczki gotówkowej
|
Zalety |
Wady |
|
szybki dostęp do finansowania, zwłaszcza w przypadku klienta znanego bankowi i posiadającego historię w BIK |
wysokie oprocentowanie rzeczywiste |
|
tradycyjny harmonogram spłaty |
dodatkowe koszty (prowizje, opłaty, ubezpieczenia) |
|
oprocentowanie całej kwoty zadłużenia, a nie wykorzystanej sumy |
|
|
brak elastyczności |
Katarzyna Siwek, Jarosław Sadowski
analitycy Expandera
Źródło: Expander