Raport „Zwyczaje płatnicze Polaków” przedstawia wyniki pierwszego w Polsce badania zwyczajów płatniczych przeprowadzonego z użyciem dzienniczków płatności. Metoda ta najbardziej precyzyjnie pokazuje, jaki jest rzeczywisty stan korzystania z instrumentów i usług płatniczych.
Z badań NBP wynika, że 77% dorosłych Polaków posiada rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy w banku lub SKOK, a 66% kartę płatniczą. Aż 87% wynagrodzeń w Polsce wypłacana jest przelewem na konto osobiste. Badania potwierdzają, że wśród form dokonywania płatności nadal króluje gotówka – to aż 82% wszystkich płatności detalicznych Polaków, w przypadku 16,5% transakcji użyto kart, a w 1,6% przelewu. Warto odnotować, że 25% Polaków posiadających kartę płatniczą w ogóle nimi nie płaci w sklepach, ponieważ płatność gotówką jest dla nich wygodniejsza.
Badania pokazują także, że 50% płatności jest dokonywanych w małych sklepach spożywczych, sklepach osiedlowych, kioskach i bazarach, a tylko 18% w supermarketach i hipermarketach spożywczych. Płatności o wartości do 20 zł stanowią 42% wszystkich transakcji ogółem. Średnia wartość płatności detalicznej gotówką to 38 zł, kartą zbliżeniową 25 zł, kartą debetową 89 zł, kartą kredytową 132 zł, a przelewem 164 zł. W przypadku 53% płatności dostępna była możliwość dokonania transakcji kartą, ponieważ były one akceptowane w danych sklepach. W przypadku płatności dokonywanych w małych sklepach spożywczych, osiedlowych, kioskach i bazarach tylko 33% z nich można było regulować kartami. W supermarketach i hipermarketach spożywczych odsetek ten rośnie aż do 87%.
Badanie dzienniczkowe jest bardzo dokładną metodą zbierania danych dotyczących zwyczajów płatniczych. Polega ono na szczegółowym rejestrowaniu w dzienniczkach płatności wszystkich wydatków i transakcji dokonywanych przez respondentów w ciągu trzech kolejnych dni. Przeprowadzono je na 1000-osobowej reprezentatywnej próbie dorosłych Polaków.
Badanie to znacząco uzupełniło wiedzę o zwyczajach płatniczych Polaków. Dotychczas nieznana była m.in. dokładna ilościowa i wartościowa struktura sposobów płatności Polaków, struktura sposobów płatności w poszczególnych miejscach, przeciętne wartości płatności detalicznych dla poszczególnych instrumentów płatniczych, rzeczywista skala akceptacji kart płatniczych w sklepach. Nieznana była także skala płatności pomiędzy osobami fizycznymi i płatności w internecie w relacji do płatności klientów detalicznych w sklepach. Podobne badania zostały dotychczas przeprowadzone przez ekonomistów sześciu banków centralnych na świecie: Oesterreichische Nationalbank, Deutsche Bundesbank, Bank of Canada, Magyar Nemzeti Bank, De Nederlandsche Bank i Reserve Bank of Australia.
Źródło: NBP