Non-fungible token czy papier wartościowy?

W dniu 10 września 2021 r. SCOPE Miami Art Festival, jedne z największych targów sztuki, ogłosiły, iż jako pierwsze zamierzają sprzedawać bilety w formie tokenów NFT. Bilety w postaci tokena przyznawane będą uczestnikom VIP. Token może przybrać formę jednej z szeregu grafik, przygotowanych przez kilkunastu artystów. Wartość najtańszej Barbie Meltdown by Nychos oscyluje aktualnie w okolicy 700 dolarów.

fot. Sashkin / Shutterstock

Około połowy października br. zachowujący anonimowość artysta ze społeczności Art Blocks zajmującej się projektowaniem generatywnym*, przeznaczył 25% dochodów uzyskanych ze sprzedaży dzieł NFT, tj. 1 188,226 tokenów Ethereum (ekwiwalent 3.5 miliona dolarów), tytułem darowizny dla Médecins Sans Frontières Australia, Australijskiemu oddziałowi Lekarzy Bez Granic, ustanawiając jednocześnie rekord (aktualny na dzień 23 listopada 2021 r.) w wysokości jednorazowej darowizny pochodzącej z przychodów uzyskanych poprzez kryptowaluty.

Wspólnym mianownikiem dwóch opisanych przypadków wykorzystania tokena NFT, pomijając zastosowaną technologię, jest platforma OpenSea.io, za której pośrednictwem SCOPE Miami Art Festival oraz Art Blocks, prowadzą sprzedaż swoich dzieł. OpenSea znajduje się w samym sercu handlu tokenami NFT, jest swego rodzaju „Allegro” przeznaczonym dla tokenów. Jak wspominaliśmy w poprzednim artykule, tokeny NFT mają szereg różnych zastosowań. Tokeny dla społeczności online mogą funkcjonować jako swoisty paszport, wielu celebrytów dystrybuuje za ich pośrednictwem swoje dzieła, tokeny wykorzystuje się do celów charytatywnych czy na różnego rodzaju crowdfunding. Pośród wszystkich możliwych zastosowań, nie możemy zapominać, iż dla znacznej większości użytkowników NFT wciąż służy, podobnie jak wiele z kryptowalut, jako narzędzie do spekulacji i rozszerzenia swojego portfela inwestycyjnego.

Co ciekawe, 14 września 2021 r. jeden z użytkowników Twittera, zwrócił uwagę, iż za każdym razem, tuż przed publiczną premierą tokena oraz jego pozycjonowaniem na głównej stronie OpenSea ktoś skupował dany token na kilka różnych wirtualnych portfeli, by następnie w ciągu kilkunastu minut po premierze, sprzedać token ze średnio sześciokrotnie większym zyskiem, a uzyskane środki przelać na jedno główne konto. W odpowiedzi na zarzuty OpenSea platforma zapewniła, iż wprowadzi odpowiednie regulacje zapobiegające podobnym wydarzeniom w przyszłości, w wyniku ujawnienia opisywanych wydarzeń start-up opuścił Nate Chastain piastujący stanowisko “Head of product”.

Obrót tokenami NFT, pomimo ich często spekulacyjno-inwestycyjnej funkcji, nie jest równie precyzyjnie uregulowany co obrót papierami wartościowymi. Ciężko wśród legislacji dotyczącej tokenów NFT doszukiwać się definicji wykorzystania informacji poufnej w obrocie kryptowalutami, manipulacji wartością tokena, podawania fałszywych informacji, czy bezprawnego dokonywania oferty publicznej. Oczywiście w odpowiednich warunkach regulator danego Państwa mógłby uznać token za rodzaj papieru wartościowego, np. w wyniku przeprowadzenia testu Howeya i Revesa, jednakże najczęściej będzie to kontrola wtórna, mająca miejsce już po osiągnięciu przez token pewnego progu popularności, a co za tym idzie, wysokiego popytu. Gary Gensler, przewodniczący U.S. Securities and Exchange Commision (w skrócie “SEC”), w sprawozdaniu przed Senacką Komisją Bankową z dnia 15 września 2021 r. stwierdził, iż większość wszelkiego rodzaju kryptowalut dostępnych na rynku, jest rodzajem papieru wartościowego lub kontraktu inwestycyjnego.

Token NFT przedstawia cyfrową własność, która w każdym przypadku posiada określoną wartość w odsprzedaży, wzrastającą i spadającą odpowiednio do trendu. NFT może przedstawiać część ciała ulubionej artystki lub może być VIP wejściówką na backstage. Czymkolwiek jest dany token, z całą pewnością najczęściej jest to przedmiot podlegający odsprzedaży lub swoista karta przetargowa. Zakup jednego tokena oznacza udział w rynku kryptowalut, wraz z jego wzlotami i upadkami. Spekulacyjny aspekt kryptowalut, oznacza, iż zawsze znajdzie się uczestnik obrotu tokenami próbujący wypaczyć rynek na swoją korzyść, czy to przez wykorzystanie informacji poufnych, czy przeprowadzanie fałszywych emisji tokenów, jak chociażby twórcy tokenu „Squid”, którzy wykorzystując niezwykłą popularność serialu Squid Game, zebrali 3.38 miliona dolarów, aby następnie rozmyć się w powietrzu. Dyskusje nad przyszłością rynku tokenów wciąż trwają, z jednej strony kryptowalutowi puryści znani są ze swojego antagonistycznego nastawienia w stosunku do jakichkolwiek regulacji, z drugiej strony jeśli tokeny mają na stałe zadomowić się w portfelu inwestycyjnym przeciętnego obywatela, konieczne jest wprowadzenie podstawowych zasad chroniących inwestora, jak i obostrzeń wobec pośredników w obrocie oraz oferujących.

*Projektowanie generatywne w skrócie jest to proces projektowania, w którym artysta przygotowuje program, dane wejściowe, zakresy, sposób dystrybucji, wprowadza określone ograniczenia oraz wytyczne natomiast program, najczęściej w postaci algorytmu lub rodzaju sztucznej inteligencji, wytwarza dzieło będące wynikiem wszystkich składowych.

Autor: Tomasz Kalinowski, kancelaria Graś i Wspólnicy