Projekt nowelizacji Ustawy z 21 lipca 2006 roku, który wejść miałby w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów dotyczących przejęcia nadzoru bankowego przez Komisję Nadzoru Bankowego, które wejdą w życie 1 stycznia 2013 roku przewiduje zmianę składu Komisji Nadzoru Finansowego. Miałaby się ona składać z przewodniczącego, trzech zastępców przewodniczącego i czterech członków, tj. prezesa Narodowego Banku Polskiego lub wyznaczonego przez niego wiceprezesa; ministra właściwego do spraw instytucji finansowych lub jego przedstawiciela, ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego lub jego przedstawiciela oraz przedstawiciela prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej.
Zmienić miałyby się również zasady powoływania zastępców przewodniczącego KNF przez prezesa Rady Ministrów. Jeden z zastępców byłby powoływany na wniosek przewodniczącego KNF, drugi – na wniosek ministra właściwego do spraw instytucji finansowych, trzeci – na wniosek prezesa NBP – po zasięgnięciu w tych sprawach opinii przewodniczącego KNF.
Niniejsza nowelizacja ustawy zakłada również, iż dopiero 1 stycznia 2013 roku zostanie zlikwidowana Komisja Nadzoru Bankowego oraz Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego. Po tej dacie KNF wykonywać będzie zadania należące dotychczas do Komisji Nadzoru Bankowego. Postępowania wszczęte i niezakończone do 31 grudnia 2012 roku przed KNB, od 1 stycznia 2013 roku toczyć się będą przed KNF.
Pracownicy GINB staną się również po tym terminie z mocy prawa pracownikami urzędu KNF. Ich stosunek pracy wygaśnie jednak 1 lipca 2013 roku, jeżeli nie otrzymają do 31 marca 2013 roku propozycji nowych warunków pracy i płacy lub jeżeli odmówią ich przyjęcia.
W celu umożliwienia realizacji zadań z zakresu nadzoru bankowego przez KNF prezes Rady Ministrów, w drodze umowy z prezesem NBP, zadecyduje, po 31 grudnia 2012 roku, o przeznaczeniu majątku służącego do wykonywania zadań przez GINB oraz KNB.
Zmodyfikowany skład
Nowelizacja Ustawy o nadzorze zakłada również, iż w okresie od dnia jej wejścia w życie do 31 grudnia 2012 roku KNB działać będzie na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie omawianej ustawy. Jednocześnie KNB działać będzie w okresie przejściowym na zmodyfikowanych zasadach dotyczących jej składu oraz pełnionych funkcji. Będzie się ona składać z:
-przewodniczącego komisji, którym będzie prezes NBP lub wyznaczony przez niego wiceprezes;
-zastępcy przewodniczącego komisji, którym będzie minister właściwy do spraw instytucji finansowych lub delegowany przez niego sekretarz lub podsekretarz stanu w urzędzie obsługującym ministra;
-przewodniczącego KNF lub wyznaczonego przez niego zastępcy;
-przedstawiciela prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej;
-prezesa Zarządu Bankowego Funduszu Gwarancyjnego;
-przedstawiciela ministra właściwego do spraw instytucji finansowych;
-generalnego inspektora nadzoru bankowego.
W okresie przejściowym do 31 grudnia 2012 r. w posiedzeniach KNB uczestniczyć będzie mógł również z głosem doradczym przedstawiciel Związku Banków Polskich w sprawach dotyczących regulacji nadzoru bankowego oraz w sprawach określania zasad działania banków zapewniających bezpieczeństwo środków pieniężnych zgromadzonych przez klientów w bankach.
Konsolidacja rynku
W okresie przejściowym KNF i KNB będą sobie przekazywać informacje w zakresie niezbędnym dla sprawowania nadzoru nad poszczególnymi sektorami rynku finansowego oraz nad konglomeratami finansowymi, a także dla współpracy z zagranicznymi organami nadzoru.
– Uzasadnienie do wskazanego projektu musi zostać jeszcze poddane dokładnej analizie co do skutków wejścia w życie ustawy, biorąc pod uwagę poniesione dotychczas przez KNF znaczne koszty finansowe związane z prowadzonymi od dłuższego już czasu pracami nad konsolidacją nadzorów – powiedział Maks Kraczkowski, poseł PiS, przewodniczący sejmowej komisji gospodarki. – W procesie opracowywania na etapie rządowym i parlamentarnym projektu nowelizacji ustawy powinno się ponadto zwrócić szczególną uwagę na poglądy prezentowane przez KNF, na której ciąży szczególny obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa i stabilności sektora finansowego. Obecnie zacierają się różnice pomiędzy wyodrębnionymi segmentami rynku finansowego. Następuje bardzo szybki proces wzajemnego przenikania się segmentów rynku finansowego, w szczególności sektora bankowego i sektora ubezpieczeniowego. Instytucje finansowe co prawda nadal są tworzone i funkcjonują jako banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, fundusze emerytalne, jednak ich działalność i powiązania kapitałowe zmuszają do traktowania rynku finansowego w sposób odmienny niż dotychczas, zwłaszcza w kwestiach dotyczących zidentyfikowania ryzyka towarzyszącego działalności finansowej i ograniczaniem ryzyka dla całego rynku i jego klientów. Do takich zjawisk należy m.in. kwestia związana z powstawaniem konglomeratów finansowych, oferowanie mieszanych usług finansowych oraz wchodzenie instytucji finansowych na zasadzie transgranicznej lub w formie oddziału na zagraniczne rynki finansowe. Należy pamiętać, iż szybka integracja nadzoru finansowego opartego o ryzyko będzie skutkowała tym, że te same rodzaje ryzyka w różnych instytucjach finansowych będą traktowane w identyczny sposób, a klienci otrzymają ochronę niezależnie od rodzaju instytucji finansowej oferującej im usługę.
Tajemnica bankowa
Nowelizacja Ustawy o nadzorze finansowym przewiduje również zmianę zapisów prawa bankowego w zakresie dotyczącym tajemnicy bankowej. Banki będą miały obowiązek udzielenia informacji stanowiących tajemnicę bankową m.in.
-KNB w zakresie nadzoru sprawowanego na podstawie niniejszej Ustawy i Ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o Narodowym Banku Polskim,
-inspektorom nadzoru bankowego wykonującym czynności nadzoru bankowego,
-osobom upoważnionym uchwałą KNB w zakresie określonym w tym upoważnieniu,
-właściwej władzy nadzorczej, z którą KNF zawarła porozumienie, w związku z wykonywaniem przez tę władzę nadzoru skonsolidowanego,
-KNF w zakresie nadzoru sprawowanego na podstawie Ustawy z 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym
NBP będzie uprawniony – zgodnie z założeniami projektodawców – w drodze porozumienia zawartego z KNB, KNF, BFG i ministrem finansów, do utworzenia Komitetu Stabilności Finansowej, w celu zapewnienia wymiany informacji, w tym także informacji ustawowo chronionych, oraz koordynacji współpracy pomiędzy stronami porozumienia w realizacji ich celów i zadań ustawowych.
Przewodniczący KNF w ramach porozumienia o współpracy w ramach wymienionego komitetu uprawniony będzie na mocy nowelizacji Ustawy o nadzorze do przekazywania Komitetowi Stabilności Finansowej informacji uzyskanych przez KNF, w tym także informacji chronionych na podstawie odrębnych ustaw.
Logiczna sprzeczność
Jeśli chodzi o funkcjonowanie dotychczasowych zastępców przewodniczącego KNF nowelizacja Ustawy o nadzorze określa, iż prezes Rady Ministrów odwoła zastępców przewodniczącego KNF, powołanych na wniosek przewodniczącego KNF w terminie 7 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Jednocześnie przewodniczący KNF, minister finansów oraz prezes NBP, w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy, wystąpią do prezesa Rady Ministrów z wnioskami o powołanie zastępców przewodniczącego KNF.
– Pełna integracja nadzoru przyniosłaby Polsce wiele korzyści – uważa Stanisław Kluza, przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, a zarazem przewodniczący Komisji Nadzoru Bankowego. – W 2006 r. odbyła się na ten temat debata publiczna i ustawodawca podjął pragmatyczną decyzję wymuszoną przez ewolucję rynku, np. rozwój produktów międzysektorowych. W wielu innych krajach europejskich również doszło do integracji nadzoru, zaś nigdzie do jego rozproszenia. Rozproszony nadzór powoduje, że Polska mówi na arenie międzynarodowej niespójnym głosem. Odbywa się to ze szkodą dla naszych interesów.
Przewodniczący Kluza na podstawie projektu opracowanego przez Ministerstwo Finansów i NBP stwierdził, iż w projekcie występuje logiczna sprzeczność. Z jednej strony wprowadza się dodatkowego, trzeciego zastępcę przewodniczącego KNF, który miałby się zająć nadzorem bankowym, a z drugiej strony postuluje się wyłączenie nadzoru bankowego z KNF. To rozwiązanie chyba powstawało w pośpiechu. Postulowane przez MF i NBP zmiany osłabiłyby nadzór. W tej sprawie najważniejsze powinny być argumenty merytoryczne.
Argumenty przedstawione przez Ministerstwo Finansów Stanisław Kluza ocenia jako niewystarczające. W jego ocenie pełna integracja nadzoru finansowego kreuje bardzo dużą wartość dodaną dla całej polskiej gospodarki, a szczególnie dla klientów instytucji finansowych.