Nowy Kodeks cywilny bez odsetek maksymalnych za zwłokę w wypłacie odszkodowań

Wspomniana poprawka była od początku krytykowana przez zakłady ubezpieczeń. Przeciwko tej zmianie w trakcie posiedzenia Komisji w zdecydowany sposób wypowiedział się też rząd oraz eksperci: dr Marcin Krajewski i dr Marcin Orlicki. W ich ocenie przyjęcie poprawki różnicowałoby podmioty (w szczególności instytucje finansowe) wobec prawa, a zatem godziłoby w fundamenty systemu prawa cywilnego (postulat równości podmiotów stosunków cywilnoprawnych), a być może rodziło też wątpliwości natury konstytucyjnej. Odsetki maksymalne miałyby zastosowanie nie tylko w relacjach z konsumentami, lecz także z podmiotami profesjonalnymi. Nierówność wobec prawa pogłębiałby fakt, że odsetki maksymalne działałyby tylko w jedną stronę, tzn. zakład ubezpieczeń nie mógłby się ich domagać od swoich kontrahentów (za zwłokę w świadczeniu – zapłacie składki – należałyby się tylko odsetki ustawowe – obecnie 11%). Dr Orlicki wysunął nawet tezę, że paradoksalnie odsetki maksymalne mogłyby pogorszyć sytuację konsumentów, gdyby zakłady ubezpieczeń posunęły się do bardzo drobiazgowego wyjaśniania wszystkich okoliczności zdarzenia, aby możliwie długo nie być w zwłoce z wypłatą świadczenia („strajk włoski”).

Eksperci przypominali, że instytucja odsetek maksymalnych została wprowadzona w celu zapobiegania lichwie, a nie ograniczania swobody kontraktowej. Zdaniem pana profesora Radwańskiego byłby to jaskrawy przykład psucia kodeksu cywilnego, ponieważ ograniczałby swobodę stron kształtowania stosunków umownych (nie można byłoby się umówić na odsetki niższe, ani na wyższe!).

Na posiedzeniu zabrakło przedstawiciela Senatu. Za odrzuceniem poprawki głosowali wszyscy członkowie Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach. W dniu dzisiejszym odbędzie się debata nad projektem ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz o zmianie niektórych innych ustaw, a w dniu 13 kwietnia 2007 r. ostateczne głosowanie w Sejmie.

Posiedzeniu Komisji przewodniczył marszałek Józef Zych. Stanowisko rządowe przedstawiła minister Małgorzata Manowska (Ministerstwo Sprawiedliwości). W posiedzeniu wzięli również udział przedstawiciele Ministerstwa Finansów: dyrektor Aleksandra Hanzel i pan Tomasz Krawczyk. Polską Izbę Ubezpieczeń reprezentowali: Grzegorz Cygonik i radca prawny Paweł Ilnicki.