O bankach spółdzielczych w Narodowym Banku Polskim

„Sytuacja gospodarcza w roku 2011 była trudna, ale polska gospodarka w sposób brawurowy sobie z tym poradziła, (…) Polski system bankowy wyszedł z tego obronną ręką”- powiedział w swoim wystąpieniu prezes NBP Marek Belka.

„Bankowość spółdzielcza jest trzecią siłą w Polsce. Wyniki naszego sektora za 2011 rok potwierdziły, że banki spółdzielcze to instytucje silne i godne zaufania, które doskonale radzą sobie w trudnym okresie turbulencji na rynkach finansowych” – podkreślił prezes zarządu KZBS Jerzy Różyński.

W siedzibie Narodowego Banku Polskiego w sali im. Władysława Grabskiego odbyła się konferencja pt.„Podsumowanie roku 2011 i perspektywy bankowości w Polsce, w tym bankowości spółdzielczej” zorganizowana przez Narodowy Bank Polski i Krajowy Związek Banków Spółdzielczych. Honorowy patronat nad konferencją objął prezes NBP Marek Belka.

Konferencja była nie tylko podsumowaniem wyników oraz kondycji bankowości spółdzielczej w roku 2011, ale stanowiła również platformę wymiany opinii i doświadczeń dotyczących najbardziej aktualnych i najistotniejszych zagadnień związanych z funkcjonowaniem banków spółdzielczych w Polsce. Szczególnie ważną kwestią, która była szeroko dyskutowana i komentowana w trakcie całego wydarzenia, a także wywołała najwięcej emocji wśród jego uczestników okazało się zagadnienie wdrażania Systemu Ochrony Instytucjonalnej (IPS).

Jako pierwszy wystąpił prezes NBP Marek Belka, który w swoim przemówieniu podkreślił, że „(…) płytka recesja nie jest rzeczą korzystną, ale my dajemy sobie z nią radę”. Prezes zwrócił uwagę, że segment, w którym banki spółdzielcze funkcjonują, staje się coraz bardziej atrakcyjny dla konkurencji. Ważne jest, żeby spółdzielczość wyszła naprzeciw swoim klientom, stała się bardziej nowoczesna i elastyczna, zwłaszcza dla mieszkańców polskich małych i średnich miasteczek, które stają się coraz bardziej zamożne. Według prezesa NBP Marka Belki banki spółdzielcze powinny utrzymywać swój trend wzrostowy oraz być stale przygotowane na silną konkurencję ze swoimi rynkowymi rywalami, co podkreślił słowami: „przyjdą rekiny żeby z wami na tych wodach konkurować”.

W kolejnym wystąpieniu prezes zarządu KZBS Jerzy Różyński zwrócił uwagę na wyzwania stojące przed bankowością spółdzielczą w 2012 r. Podkreślił, że banki spółdzielcze są ważnym elementem polskiej gospodarki i stanowią trzecią siłę w Polsce. Polski kapitał, dobrze rozwinięta sieć placówek, znajomość lokalnych realiów ekonomicznych i społecznych oraz usytuowanie banków bardzo blisko swoich klientów to atuty, które sektor powinien eksponować – zaznaczył. „Międzynarodowy Rok Spółdzielczości to doskonały okres do tego by promować bankowość spółdzielczą w Polsce i na świecie. Dalsze działania w kierunku wzmocnienia sektora prowadzone między innymi na szczeblu legislacyjnym powinny wpłynąć na dalszy wzrost efektywności i bezpieczeństwa banków spółdzielczych, rezultatem czego udział w rynku tych podmiotów zwiększy się do poziomu dwucyfrowego w najbliższych latach”- powiedział prezes Różyński. Zaznaczył także, że w kwestii dostosowania krajowych regulacji prawnych do wymogów Dyrektywy CRD IV należy m.in. wprowadzić regulacje umożliwiające zaliczenie funduszu udziałowego w bankach spółdzielczych do kapitałów Tier 1. W czasie swojego wystąpienia prezes Różyński poruszył również  kwestię stworzenia w ramach nowych regulacji prawnych możliwości powołania  Systemu Ochrony Instytucjonalnej  z zapewnieniem  jednocześnie pełnej dobrowolności uczestnictwa w tym przedsięwzięciu ze strony poszczególnych banków spółdzielczych bez jakichkolwiek elementów przymusu prawnego lub administracyjnego.

Kolejnym punktem programu było przyznanie zasłużonym działaczom bankowości spółdzielczej odznaczeń „Za zasługi dla bankowości Rzeczypospolitej Polskiej”.

Podczas konferencji głos zabrał także zastępca przewodniczącego KNF Wojciech Kwaśniak. Jego prezentacja dotyczyła ryzyka regulacyjnego dla banków spółdzielczych wynikającego m.in. z Dyrektywy CRD IV. KNF stoi na stanowisku, że rozwiązania europejskie oparte o wysokiej jakości kapitał są dobre, jednak nieodpowiednie dla polskich banków spółdzielczych są krótkie okresy dostosowań. KNF zwracał się do Ministra Finansów o ustalenie okresów przejściowych dla polskich banków spółdzielczych, aby wprowadzane rozwiązania nie zakłócały ich funkcjonowania.

W czasie swojego wystąpienia Członek Rady Polityki Pieniężnej Andrzej Bratkowski, odniósł się do prognoz gospodarczych na rok 2012. W swoim wystąpieniu podkreślił przede wszystkim, że obecnie mamy do czynienia z tak dużą niepewnością w gospodarce światowej, iż formułowanie wszelkich prognoz obarczone jest bardzo dużym ryzykiem.

Drugą część konferencji rozpoczęła Małgorzata Zaleska – członek zarządu NBP, która przedstawiła wyzwania i szanse bankowości w Polsce w 2012 r. „Banki spółdzielcze, które przetrwały 150 lat, przetrwały czas wojen, czas komunistów, poradzą sobie z bieżącymi wyzwaniami w zakresie regulacji jak i w zakresie sprostania konkurencji”- podkreśliła Małgorzata Zaleska. Ponadto dodała iż „banki spółdzielcze, zyskały w pozytywnym słowa znaczeniu na kryzysie i dobrze by było, aby utrzymać tę tendencję dalej”. Kończąc zauważyła, że  „ważne jest aby sektor banków spółdzielczych i ich postulaty m.in. w zakresie różnicowania określonych wymogów były słyszalne poza granicami naszego kraju, dlatego że wiele regulacji tworzonych jest właśnie poza granicami kraju, na terenie Unii Europejskiej”.

Kolejnym punktem programu było wystąpienie Mirosława Potulskiego – prezesa Banku Polskiej Spółdzielczości, który podsumował wyniki Grupy BPS za 2011 rok, a także odniósł się do wielu bieżących i budzących wiele emocji zagadnień dotyczących sektora bankowości spółdzielczej, w tym m.in. do kwestii wypłaty dywidendy dla członków banków spółdzielczych, wzmocnienia kapitałowego sektora, aktualnych regulacji prawnych oraz do kwestii IPS, w zakresie której pochwalił wspólne działania prezesów banków spółdzielczych dążące do wypracowania jednolitego i korzystnego dla nich stanowiska.

Następnie głos zabrał Paweł Pawłowski – prezes SGB Banku, który odniósł się do kwestii poruszanych przez swoich przedmówców. Dużą część swojego przemówienia poświęcił zagadnieniu systemu ochrony instytucjonalnej (IPS), którą podsumował słowami „Nie dyskutujmy czy ma być IPS czy nie, dyskutujmy jaki to ma być IPS”.  Ponadto poruszył kwestię Międzynarodowego Roku Spółdzielczości. Powiedział „uczcijmy Międzynarodowy Rok Spółdzielczości podwójnie. Po pierwsze spróbujmy uczcić go skutecznym wdrożeniem zasady proporcjonalności w strukturach sektora bankowości spółdzielczej w Polsce, a po drugie realną współpracą banków zrzeszających”.

W dalszej części konferencji na temat trendów na rynku kredytów detalicznych w 2011 roku oraz prognoz na rok 2012, wypowiedział się Andrzej Topiński – główny ekonomista Biura Informacji Kredytowej. Zaznaczył, że „wartość portfeli mieszkaniowych mimo stabilizacji poziomu kredytowania wzrosła w latach 2005 – 2011 sześciokrotnie. Według Topińskiego w kredytach konsumpcyjnych głównym problemem na najbliższe lata jest zarządzanie ryzykiem i popyt na te kredyty.

W drugiej części konferencji jako ostatni głos zabrał Piotr Narloch – prezes zarządu Concordia Ubezpieczenia. Jego wystąpienie dotyczyło przede wszystkim sytuacji na rynku ubezpieczeń. W czasie jego trwania podkreślił, że bancassurance to biznes, w którym do tańca trzeba trojga: ubezpieczyciela, banku i klienta. Zaznaczył także, że jednym z najważniejszych wyzwań w najbliższym czasie jest oprogramowanie wspólnej działalności bankowo-ubezpieczeniowej. 

W trakcie całej konferencji poruszony został przede wszystkim szereg zagadnień dotyczących zmian najbardziej istotnych punktów projektu Dyrektywy CRD IV regulujących działalność banków spółdzielczych oraz banków zrzeszających. Wśród omawianych kwestii szczególne miejsce zajęła problematyka implementacji do polskiego porządku prawnego zapisów dotyczących Systemu Ochrony Instytucjonalnej (Institutional Protection Scheme – IPS), które dedykowane są grupom bankowym o charakterze spółdzielczym. W trakcie konferencji wyraźnie podkreślono, iż regulacje te mogą wprowadzić nową jakość w ramach wewnętrznego funkcjonowania zrzeszeń banków spółdzielczych, pozwalając na ściślejsze powiązanie organizacyjne członków zrzeszeń z zachowaniem jednocześnie samodzielności prawnej poszczególnych podmiotów. Odpowiednie zaimplementowanie nowych przepisów może przynieść bankom spółdzielczym należącym do Systemu Ochrony Instytucjonalnej szereg korzyści i ułatwień, z których warto skorzystać w celu zwiększenia dynamiki rozwoju sektora bankowości spółdzielczej.

Ostatnim punktem programu konferencji była dyskusja z udziałem zaproszonych gości. Zarówno liczne grono uczestników, którzy wzięli w niej udział, jak również szeroki wachlarz poruszanych w jej trakcie zagadnień wyraźnie pokazały, jak ważna jest stała potrzeba dialogu oraz wspólnej wymiany poglądów i doświadczeń. W dyskusji głos zabrali: prezes Banku Spółdzielczego w Jastrzębiu Zdroju Ryszard Leszczyński, prezes Śląskiego Banku Spółdzielczego „Silesia” w Katowicach Józef Myrczek, prezes Banku Spółdzielczego w Skierniewicach Władysław Klażyński, były prezes Banku Spółdzielczego w Toruniu Jerzy Dąbrowski, prezes Kujawsko-Dobrzyńskiego Banku Spółdzielczego we Włocławku Cezary Maciejewski, były prezes Banku Spółdzielczego w Raszynie Jan Karwatowski, a także zastępca przewodniczącego KNF Wojciech Kwaśniak.

Dyskusja dotyczyła przede wszystkim zagadnień szeroko omawianych w wystąpieniach prelegentów konferencji, w tym zwłaszcza kwestii Systemu Ochrony Instytucjonalnej (IPS), potrzeby współpracy całego sektora w kluczowych dla niego sprawach, aktywności polskiego sektora bankowości spółdzielczej na poziomie europejskim, a także prac specjalnego Zespołu ds. prac nad zmianami regulacji prawnych dotyczących sektora bankowości spółdzielczej, w których uczestniczą przedstawiciele  banków spółdzielczych, banków zrzeszających, Krajowego Związku Banków Spółdzielczych, Związku Banków Polskich oraz Komisji Nadzoru Finansowego. Jako ostatni głos zabrał Wojciech Kwaśniak z KNF, który odnosząc się do poszczególnych zagadnień poruszanych w trakcie dyskusji podkreślił niezwykłą wagę uczestnictwa, aktywności i obecności banków spółdzielczych w Krajowym Związku Banków Spółdzielczych. „Źle się dzieje, że Państwo nie dysponujecie środkami, aby skutecznie prezentować na zewnątrz i monitorować pracę gremiów unijnych. To mnie nie dziwi, jeśli pomimo tylu lat tylko połowa banków jest w ogóle członkami Krajowego Związku Banków Spółdzielczych, a druga połowa jedzie na gapę. Tutaj również trzeba z tego wyciągać wnioski.” – powiedział w podsumowaniu dyskusji Wojciech Kwaśniak. Tylko izba gospodarcza, do której należy znaczna większość istniejących w Polsce banków spółdzielczych będzie w stanie skutecznie działać na rzecz interesów sektora, w tym również w zakresie monitoringu i jeszcze bardziej aktywnego uczestnictwa w pracach instytucji europejskich odpowiedzialnych obecnie za ustawodawstwo wpływające na funkcjonowanie banków spółdzielczych w Polsce.

Źródło: Krajowy Związek Banków Spółdzielczych