Raiffeisen Bank Polska S.A. przeprowadził wśród menedżerów zarządzających małymi i średnimi firmami badanie dotyczące ich opinii na temat możliwości budowania skutecznej przewagi konkurencyjnej polskiego sektora MSP na rynku Unii Europejskiej. Okazuje się, że zdecydowana większość przedsiębiorców nie obawia się rywalizacji z unijnymi firmami i dobrze ocenia szanse własnego przedsiębiorstwa. 61% badanych dobrze ocenia konkurencyjność polskich firm reprezentujących branże, w której działa ich firma, 11% uważa, że pod tym względem pozycja naszego MSP jest bardzo dobra . Jednocześnie 62% respondentów uznało własną firmę za konkurencyjną, a 12% za bardzo konkurencyjną w stosunku do przedsiębiorstw działających w tej samej branży na wspólnym rynku.
Według 71% przedsiębiorców głównym atutem polskich małych i średnich firm jest cena oferty, a 58% wskazało na jej wysoką jakość. Zaledwie 2% badanych zwraca uwagę na unikalność naszej propozycji handlowej.
Zgodnie z opinią przedsiębiorców główne przeszkody w budowaniu przewagi konkurencyjnej polskich firm w UE to nieznajomość rynku (62%), brak wystarczających źródeł finansowania działalności (53%) i nieznajomość języków obcych (36%). Wysokie koszty własne są barierą dla 16% badanych, a tylko 7% uważa, że trudno byłoby konkurować jakością produktów i usług oferowanych przez polski sektor MSP
62% badanych firm nie prowadzi jeszcze wymiany handlowej z krajami Unii, a spośród nich 64% ma zamiar w przyszłości eksportować tam swoje produkty i usługi. Do potencjalnych odbiorców w UE przedsiębiorcy ci zamierzają dotrzeć poprzez osobiste kontakty i przy współpracy z innymi firmami, które już działają na wspólnym rynku. 35% respondentów zainteresowanych rozpoczęciem wymiany handlowej z UE rozważa udział w targach, a działania reklamowe zamierza podjąć 24% badanych.
Przedsiębiorcy z sektora MSP szukają informacji o potencjalnych kontrahentach z krajów UE głównie w Internecie (58%), a 27% badanych nie udzieliło na to pytanie odpowiedzi. Tylko 3% spośród ankietowanych przedsiębiorców poszukuje wiedzy na temat potencjalnych partnerów zagranicznych za pośrednictwem regionalnych izb i organizacji przedsiębiorstw.
Budując strategię konkurencyjności własnej firmy 54% respondentów zamierza oprzeć się na sposobach wyróżnienia własnej oferty, 41% liczy na znalezienie rynkowej niszy, a 39% badanych zamierza konkurować ceną. Konkurencyjna jakość oferty jest strategicznym celem zaledwie dla 6% firm.
Firmy optymistycznie oceniają szanse rozwoju polskiego handlu elektronicznego – 60% badanych uważa, że w ciągu najbliższych 5 lat perspektywy e-commerce będą dobre, a 29% że bardzo dobre. Obecnie w sieci sprzedaje swoje produkty 33% badanych firm. Spośród pozostałych, w najbliższym czasie handlem internetowym zamierza się zająć 46% respondentów.
Analizując wyniki ankiet nie zauważono istotnych różnic regionalnych. Można jednak zaobserwować pewne niewielkie rozbieżności – stosunkowo największy odsetek przedsiębiorców z województwa małopolskiego i dolnośląskiego wskazał na koszty własne, jako jedną z głównych barier w uzyskaniu konkurencyjnej pozycji w UE. Dla respondentów z Łodzi i Torunia, inaczej niż w przypadku reszty badanych, brak źródeł finansowania działalności okazał się większą przeszkodą niż brak znajomości unijnego rynku.
Badaniem zostali objęci przedsiębiorcy, którzy wzięli udział w seminariach organizowanych wspólnie przez Raiffeisen Bank Polska S.A. i Harvard Business Review Polska w ramach programu „Europerspektywy – praktyka biznesu w UE” w maju i czerwcu 2004 r. Seminaria odbyły się w 1o miastach Polski, a ich uczestnicy reprezentowali kadrę zarządzającą firm z sektora MSP. W programie uczestniczyło ponad 1000 osób – z tego około 650 wzięło udział w badaniu.