Popularność programu Mieszkanie dla Młodych spada zamiast rosnąć. W szóstym miesiącu działania MdM klienci złożyli niecałe 1,1 tys. wniosków o kredyt dopłatą, o 30 proc. mniej niż w maju. Nie ma szans na wykorzystanie zaplanowanej na ten rok puli pomocy.
Program dopłat do zakupu pierwszego mieszkania właśnie skończył pół roku. Choć wydawało się, że każdy miesiąc będzie przynosił poprawę statystyk sprzedaży kredytów z dopłatami, tak się jednak nie dzieje. Nie pomaga nawet fakt, że tradycyjnie już jesteśmy w okresie wzmożonych zakupów na rynku nieruchomości.
Liczba zaakceptowanych wniosków o kredyt MdM
Źródło: BGK
Po sześciu miesiącach Polacy złożyli 8237 wniosków o tego typu kredyty, przeciętnie niecałe 1,4 tys. miesięcznie. W czerwcu nie udało się jednak zbliżyć do średniej, zaakceptowanych zostało jedynie 1078 wniosków. Chociaż jest o co się starać, jak pokazuje patronujący programowi Bank Gospodarstwa Krajowego przeciętnie klient otrzymuje ponad 22,7 tys. zł dofinansowania. Dopłaty kuszą, niełatwo jednak znaleźć mieszkanie, które spełnia warunki programu i kwalifikuje się do programu. Przede wszystkim musi być z rynku pierwotnego, ale nie spółdzielcze, mieć odpowiednią wielkość i cenę. Rosnące kłopoty ze znalezieniem lokali widać po powiększającym się udziale kredytów MdM na zakup mieszkań oddawanych w przyszłych latach. W czerwcu już prawie 36 proc. umów dotyczyło lokali, których klucze można będzie dostać dopiero w 2015 i 2016 r. Miesiąc wcześniej było to 28 proc., a w kwietniu 21 proc.
Nie wiadomo, że kwalifikują się domy i mieszkania, tam gdzie ich mało
Spadająca popularność to również brak świadomości istnienia programu wśród klientów, szczególnie na rynkach, gdzie oferta nowych mieszkań jest skromna. Wiele osób nie wie również, że program akceptuje też zakup domów, a nawet budowę systemem gospodarczym. W tym ostatnim przypadku klient zamiast dopłaty otrzymuje zwrot części podatku VAT od materiałów budowlanych.
Wiele wskazuje na to, że dobry początek MdM w dużej mierze był zasługą osób, które nie zdążyły skorzystać z poprzedniego programu pomocy „Rodzina na Swoim”, który wygasł na koniec 2012 r. Ówczesny program finansował około połowy odsetek kredytowych w każdej racie przez pierwszych 8 lat spłaty. 2013 r. był czasem wyczekiwania na MdM, który ruszył w styczniu 2014 r.
Liczba zaakceptowanych wniosków o kredyt MdM uwzględniająca rok
zakończenia kupowanej inwestycji
Źródło: BGK
Po pół roku klienci wykorzystali jedną czwartą dopłat
Po sześciu miesiącach wartość dopłat przekroczyła 187 mln zł. Z czego czyli jedynie jedna czwarta, bo 149,8 mln zł zostanie wypłaconych z kwoty 600 mln zł zarezerwowanej na ten rok. Kolejne 35,4 mln zł zarezerwowanych jest z puli przyszłorocznych dopłat – 715 mln zł i 1,8 mln zł z sumy zaplanowanej na 2016 r. Rok rezerwacji dopłaty zależy od terminu oddania nieruchomości. Dofinansowanie stanowi ostatnią wpłatę dla dewelopera.
Wielkopolskie wiceliderem zamiast mazowieckiego
Dokonana w II kw. zmiana wysokości limitów ceny mkw. mieszkań kwalifikowanych do MdM wpłynęła na popularność programu w poszczególnych województwach. Liderem zestawienia uwzględniającego liczbę kredytów z dopłatami przypadającą na statystycznego mieszkańca nadal jest woj. pomorskie, ale już na drugie miejsce wskoczyło wielkopolskie, a na trzecie warmińsko-mazurskie. Pozycję wicelidera straciło natomiast mazowieckie, które teraz jest czwarte. Nieznacznie zmieniła się też kolejność województw z końca listy. Ostatnie nadal jest podkarpackie, ale już przedostatnie świętokrzyskie, Śląsk podskoczył na trzecią pozycję od końca.
W województwie pomorskim nie będzie już tak łatwo jak wcześniej, bo limity cen akceptowanych do programu od 1 lipca zostały obniżone, dla Gdańska o 4,5 proc. do 5425,75 zł, dla gmin okalających o 3,3 proc. do 5000,88 zł, a dla pozostałej części regionu o 1,8 proc. do 4576 zł. Spadek cen jest na tyle nieduży, że Pomorze nadal będzie jednym z regionów intensywniej wykorzystujących dopłaty do kredytów. Kolejna zmiana czeka Pomorzan w styczniu 2015 r. W pozostałych 15 województwach limity zostaną zaktualizowane 1 października.
Pozycja poszczególnych województw wynikająca z liczby uzyskanych dopłat na statystycznego mieszkańca
| Po I połowie 2014 r. | Po I kwartale 2014 r. | ||||
| Miejsce | Województwo | Liczba wniosków | Miejsce | Województwo | Liczba wniosków |
| 1 | pomorskie | 1 475 | 1 | pomorskie | 754 |
| 2 | wielkopolskie | 1 281 | 2 | mazowieckie | 764 |
| 3 | warmińsko-mazurskie | 469 | 3 | wielkopolskie | 655 |
| 4 | mazowieckie | 1 374 | 4 | warmińsko-mazurskie | 265 |
| 5 | dolnośląskie | 670 | 5 | lubuskie | 162 |
| 6 | podlaskie | 271 | 6 | dolnośląskie | 368 |
| 7 | zachodniopomorskie | 335 | 7 | podlaskie | 142 |
| 8 | kujawsko-pomorskie | 376 | 8 | zachodniopomorskie | 173 |
| 9 | małopolskie | 525 | 9 | kujawsko-pomorskie | 199 |
| 10 | łódzkie | 312 | 10 | małopolskie | 263 |
| 11 | lubuskie | 262 | 11 | łódzkie | 181 |
| 12 | lubelskie | 196 | 12 | lubelskie | 115 |
| 13 | opolskie | 84 | 13 | opolskie | 44 |
| 14 | śląskie | 353 | 14 | świętokrzyskie | 49 |
| 15 | świętokrzyskie | 96 | 15 | śląskie | 177 |
| 16 | podkarpackie | 158 | 16 | podkarpackie | 74 |
| Łącznie | 8 237 | Łącznie | 4385 | ||
Źródło: BGK, obliczenia własne Open Finance
53 proc. kredytów z wojewódzkich stolic
Dane BGK pokazują również, że nadal większość kredytów MdM przypada na największe miasta województw. Po sześciu miesiącach było to jeśli chodzi o liczbę 53 proc. kredytów – 4407 sztuk, a wartościowo 57 proc. – 106,6 mln zł. Na czele stolic województw w którym najlepiej idzie sięganie po rządową pomoc na statystycznego mieszkańca jest Gdańsk, za nim Zielona Góra, Olsztyn, Poznań i Białystok.
Liczba wniosków w programie MdM złożona w stolicach województw w I połowie 2014
| Pozycja wynikająca z wykorzystania dopłat na statystycznego mieszkańca | Lokalizacja | Liczba wniosków | Kwota dofinansowania wkładu własnego w tys. zł | średnia kwota dopłaty (tys. zł) |
| 1 | Gdańsk | 753 | 19 383,54 | 25,74 |
| 2 | Zielona Góra | 132 | 2 698,86 | 20,45 |
| 3 | Olsztyn | 167 | 3 857,35 | 23,10 |
| 4 | Poznań | 454 | 11 322,35 | 24,94 |
| 5 | Białystok | 168 | 3 444,97 | 20,51 |
| 6 | Rzeszów | 101 | 2 132,54 | 21,11 |
| 7 | Wrocław | 331 | 7 721,63 | 23,33 |
| 8 | Warszawa | 867 | 24 202,30 | 27,91 |
| 9 | Szczecin | 199 | 4 156,01 | 20,88 |
| 10 | Bydgoszcz | 175 | 3 601,68 | 20,58 |
| 11 | Gorzów Wlk. | 60 | 1 210,98 | 20,18 |
| 12 | Kielce | 89 | 1 978,89 | 22,23 |
| 13 | Kraków | 334 | 8 121,80 | 24,32 |
| 14 | Lublin | 141 | 3 049,33 | 21,63 |
| 15 | Toruń | 76 | 1 611,11 | 21,20 |
| 16 | Opole | 45 | 923,12 | 20,51 |
| 17 | Katowice | 97 | 2 147,90 | 22,14 |
| 18 | Łódź | 218 | 5 060,60 | 23,21 |
| Razem | 4407 | 106 624,96 | 24,19 | |
Źródło: BGK, Open Finance
Halina Kochalska