W czasie kryzysu gospodarczego spośród państw OECD najwięcej zyskali Słowacy. Nasi południowi sąsiedzi w 2011 roku mieli do dyspozycji o 4,2% dochodu rozporządzalnego, czyli takiego którym mogą swobodnie dysponować, więcej niż w przedkryzysowym 2007 roku.
Na drugim miejscu znalazła się Polska. W naszym kraju odnotowano wzrost dochodów do dyspozycji o 2,9%.Jednak Polska jest jednym z nielicznych państw, gdzie podatek dochodowy był większym obciążeniem po kryzysie niż przed nim.
To przede wszystkim efekt braku waloryzacji progów podatkowych. Od 2009 roku, gdy weszła w życie reforma podatkowa prof. Zyty Gilowskiej, kwota wolna od podatku oraz próg podatkowy pozostawały w Polsce bez zmian. Tymczasem inflacja w latach 2007-2011 wyniosła (narastająco) ponad 15%, a średnia płaca wzrosła o prawie jedną trzecią.
Średnia zmiana dochodów rozporządzalnych dla 29 krajów z OECD wynosi -0,5%. Spadek zanotowano w odniesieniu do dochodów rynkowych (o 1,3%), natomiast pozytywny wpływ na poziom dochodów rozporządzalnych miały transfery socjalne (0,5%) i podatek dochodowy (0,3%). Oznacza to, że w latach kryzysu na świecie zwiększyło się wsparcie publiczne: przede wszystkim poprzez dodatkowe zasiłki i obniżki podatków – na przykład wprowadzenie dodatkowych ulg w PIT.
Największy spadek dochodów rozporządzalnych w latach 2007-2011 odnotowały państwa, których gospodarki najbardziej ucierpiały podczas globalnego kryzysu gospodarczego. Te kraje to Grecja (-8,3%), Islandia (-6,6%), Irlandia (-5,6%), Hiszpania (-3,6%) i Meksyk (-2,4%).
Pod względem wzrostu dochodów rozporządzalnych wśród obywateli państw należących do OECD tuż za Polską uplasowały się Chile i Szwecja, gdzie wzrost ten wyniósł odpowiednio 2,7% i 2,5%.
Wykres 1. Roczne zmiany procentowe w dochodach rozporządzalnych w latach 2007-2011 ze względu na wpływający na nie czynnik
Opracowanie Sedlak&Sedlak na podstawie OECD
Agnieszka Antoń
Sedlak & Sedlak