Serwisy pożyczkowe (nazywane też serwisami social lending lub pożyczki P2P) to nowy rodzaj usług internetowych. Działanie serwisów polega na tym, że zarejestrowani w nich użytkownicy wzajemnie pożyczają sobie pieniądze. Portale działają na zasadzie aukcji – zainteresowany pożyczką umieszcza swoje ogłoszenie, a następnie wybiera najkorzystniejszą ofertę z otrzymanych od innych użytkowników. Serwis zarabia na prowizji od każdej transakcji. Pierwsze portale pożyczkowe powstały w Stanach Zjednoczonych dwa lata temu.
Na polskim rynku funkcjonują na razie trzy portale pożyczkowe: Finansowo.pl, Kokos.pl i Monetto.pl, planowane jest także uruchomienie czwartego – Pirkonto.pl. Najwcześniej zadebiutował Kokos.pl, który został uruchomiony na początku lutego b.r.. Miesiąc później zadebiutowały dwa kolejne – Monetto.pl i Finansowo.pl. Specjaliści NewsPoint przeprowadzili analizę ilościową publikacji dla wszystkich czterech serwisów za okres roku kalendarzowego (1 kwietnia 2007 – 31 marca 2008) oraz analizę jakościową dla pierwszego kwartału 2008 r.
Analiza ilościowa (1 kwietnia 2007 – 31 marca 2008)
Pojedyncze wzmianki na temat serwisów social lending pojawiały się już wiosną ubiegłego roku –Finansowo.pl z dość dużym wyprzedzeniem zapowiadało uruchomienie swojego serwisu. Kolejny powstający portal, Monetto.pl, ożywił się pod koniec ubiegłego roku, również szeroko informując o planach udostępnienia internautom swoich usług – i szybko zdystansował konkurenta, wykorzystując wszelkie możliwe preteksty do komunikacji.
Inną strategię przyjął natomiast właściciel portalu Kokos.pl, który działania informacyjne rozpoczął wraz ze startem działalności. Do tej pory brakuje natomiast informacji w mediach na temat portalu Pirkonto.pl – być może, podobnie jak Kokos.pl, stanie się on bardziej aktywny komunikacyjnie już po rynkowym launchu.
Firma / Liczba publikacji
Monetto.pl: 255
Finansowo.pl: 199
Kokos.pl: 103
„Dobre wyniki Monetto.pl wynikały z faktu, że jego twórcy już na początkowym etapie budowy serwisu przewidzieli konieczność prowadzenia otwartej i aktywnej działalności informacyjnej. Otwarta komunikacja była w tym przypadku szczególnie ważna, gdyż serwisy typu social lending łączą finanse z internetem, a do takiego połączenia Polacy nadal odnoszą się nieufnie. Dlatego postawiliśmy na rzetelne informowanie o kolejnych etapach realizacji projektu Monetto oraz na akcentowanie zagadnienia bezpieczeństwa. Myślę, że to właśnie nasza aktywność oraz jasno sprecyzowany przekaz umożliwiły uzyskanie przewagi”, tak wynik analizy skomentował Adrian Łaźniewski, odpowiedzialny za relacje z mediami serwisu Monetto.pl.
Analiza jakościowa (1 stycznia 2008 – 31 marca 2008)
Ze względu na pojawienie się nowej kategorii usług finansowych i niemal równoczesne wejście na rynek trzech firm, znakomita większość publikacji ma charakter przekrojowy i dotyczy niemal wszystkich trzech firm równocześnie. Autorzy tekstów, poza informowaniem o rynku, starają się również edukować konsumentów, poprzez objaśnianie idei social lending oraz zamieszczanie porad dla użytkowników serwisów pożyczkowych. Niektórzy blogerzy opisywali także wyniki dokonanych przez siebie testów serwisów.
Sporo zainteresowanie dziennikarzy wzbudziła również informacja, że od pożyczek w sieci trzeba zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych, a następnie złożyć w urzędzie skarbowym odpowiednią deklarację. Media dokonywały także podsumowań – szeroko cytowana była Gazeta Prawna, która w marcu oszacowała, że dzięki serwisom social lending pożyczono już pierwszy milion złotych. To zamiłowanie mediów do cyfr wykorzystał Kokos.pl, który poinformował o osiągnięciu „okrągłej” liczby 1600 użytkowników. Z kolei Monetto.pl jako jedyne poruszyło w swojej komunikacji temat kluczowy dla branży finansowej – bezpieczeństwo – opisując, jak zamierza weryfikować tożsamość pożyczkobiorców i pożyczkodawców.
Kolejnym chętnie wykorzystywanym tematem w komunikacji z mediami była współpraca serwisów pożyczkowych z partnerami zewnętrznymi – głównie innymi serwisami internetowymi lub instytucjami finansowymi. Szeroko rozeszła się w internecie wieść o współpracy Monetto.pl z naszą-klasą oraz z Krajowym Rejestrem Długów. Monetto zaoferowało również swoim użytkownikom specjalny pakiet ubezpieczeń spłaty pożyczki przygotowany wspólnie z BRE Bank. Finansowo.pl informowało o podpisaniu umowy z wykop.pl. Pojawiła się też wzmianka o udostępnianiu przez InfoMonitor informacji gospodarczych serwisowi Kokos.pl. Chociaż serwisy pożyczkowe istnieją na rynku od niedawna, ich nazwy są także wykorzystywane przez ich podwykonawców w ich własnych działaniach komunikacyjnych – o podpisaniu umowy z Monetto.pl szeroko informowała agencja interaktywna Empathy Interactive.
Tradycyjnym tematem wykorzystywanym przez media była giełda – tutaj plany giełdowe ogłosił IIF Seed Fund (właściciel spółki Prender, prowadzącej portal Monetto.pl). Z kolei firma Blue Media, właściciel Kokos.pl, informował o otrzymaniu nagrody Gazele Biznesu 2007, przyznawanej przez dziennik gospodarczy Puls Biznesu. Wszystkie trzy portale pożyczkowe wzięły też udział w jednej z edycji konferencji Bootstrap poświęconej social lending, opisywanej zarówno przez dziennikarzy, jak i blogerów.
Metodologia raportu
Podsumowanie przygotowano przy wykorzystaniu usługi monitorowania internetu NewsPoint (www.NewsPoint.pl). Artykuły do analizy były wyszukiwane w oparciu o jedno wybrane słowo kluczowe – nazwę portalu. Zastosowanie wyszukiwania dla kilku haseł (jeśli nazwa firmy występuje w mediach w kilku różnych wersjach) lub też tzw. wyszukiwania inteligentnego (sprawdza się w przypadku nazw wieloznacznych lub też używanych przez kilka różnych podmiotów) zaowocowałoby jeszcze większą liczbą wyników. Analizie ilościowej poddano artykuły z okresu 1 kwietnia 2007 r. – 31 marca 2008 r., natomiast analizie jakościowej artykuły z okresu 1 stycznia – 31 marca 2008 r.