Jedną z konsekwencji wejścia Polski do Unii Europejskiej było poddanie się porządkowi prawnemu, którego istota polega na bezpośrednim zastosowaniu prawa unijnego w bardzo wielu dziedzinach naszego życia. Potrzeba harmonizacji, wynikająca ze celów zawartych w podstawowym akcie prawnym jakim jest Traktat o Unii Europejskiej niesie ze sobą konieczność dostosowywania się do warunków obrotu na wspólnotowym rynku europejskim, gdzie prym wiedzie zasada swobody przepływu usług, towarów, osób i kapitału.
W tym duchu Unia Europejska wydała Dyrektywę 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – VAT, co podyktowane było przede wszystkim troską o ujednolicenie wymiaru tego podatku w krajach członkowskich. Jak jest podkreślone w dyrektywie, system VAT staje się najbardziej jasny i neutralny, kiedy podatek nakładany jest w możliwie najbardziej ogólny sposób, a zakres jego zastosowania obejmuje wszystkie etapy produkcji i dystrybucji oraz świadczenie usług. W związku z tym w interesie rynku wewnętrznego i państw członkowskich leży przyjęcie wspólnego systemu, który ma również zastosowanie do handlu detalicznego.
Jak widać, tłem dla tych regulacji jest dobrze wszystkim znana zasada jednolitości, której najlepszym przejawem, w tym przypadku, w kwestii dotyczącej podatku VAT, jest art. 97 dyrektywy vatowskiej, który stanowi, iż stawka podstawowa podatku nie może być niższa niż 15% we wszystkich krajach członkowskich (w Polsce stawka na większość towarów i usług wynosi 22%). Jednak w fazie negocjacji naszego kraju z władzami unijnymi, udało się wypracować pewne korzystne dla nas stanowisko Komisji Europejskiej w przedmiocie obniżonych stawek VAT na niektóre towary czy usługi. Jeszcze przed podjęciem przez Radę wspomnianej wyżej dyrektywy, Komisja Europejska zaproponowała wszystkim krajom członkowskim możliwość korzystania z preferencyjnych stawek VAT, co znalazło swoje odzwierciedlenie w art. 97 ust. 1 dyrektywy. Bowiem do 31.12.2010 r. unijne władze dały furtkę krajom członkowskim jeśli chodzi o możliwość manewrowania stawkami VAT. Po tej dacie Rada najprawdopodobniej dokona zmiany Dyrektywy i wprowadzi jednolitą stawkę VAT w całej Wspólnocie.
– Ten czas od momentu wejścia w życie dyrektywy w roku 2007 aż do końca br., był czasem, w którym państwa członkowskie miały za zadanie dostosować swoje prawodawstwo podatkowe w przedmiocie VAT-u w taki sposób, aby być przygotowanym na wprowadzenie odgórnej, jednolitej stawki tego podatku obrotowego w całej Unii Europejskiej – stwierdza Robert Pierzchała, Dyrektor Sprzedaży i Marketingu firmy architektonicznej ARCHETON Sp. z o.o. – W interesie władz Wspólnoty leży bardzo głośno postulowane ujednolicenie stawki podstawowej VAT na całym obszarze rynku wewnętrznego. Dodatkowo sytuację zmienia wprowadzenie stawki VAT w wysokości 23%. To może zmienić rynek usług budowlanych, a tym samym sytuację indywidualnych inwestorów. Ze względów ekonomicznych warto pospieszyć się z realizacją planów mieszkaniowych.
Mimo inicjatyw podejmowanych przez różne podmioty, jest niemalże pewne, iż od stycznia przyszłego roku czekają nas podwyżki podatku na określone kategorie towarów i usług, a co za tym idzie wzrost cen. Najważniejsze zmiany dotyczą podstawowej stawki podatku – wzrośnie ona o jeden punkt procentowy i wyniesie 23% czym obejmie m.in. materiały budowlane. Zmieniona ma zostać również preferencyjna stawka na społeczne budownictwo mieszkaniowe z 7% na 8%, przy czym zachowanie skądinąd korzystnej stawki po 2010 obwarowane jest pewnymi obostrzeniami, wynikającymi z przyjętej w polskim prawie definicji budownictwa społecznego. Zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2004 nr 54 poz. 535) przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się obiekty budownictwa mieszkaniowego – budynki mieszkalne jednorodzinne, których powierzchnia użytkowa nie przekracza 300 m2 oraz lokale mieszkalne, których powierzchnia użytkowa nie przekracza 150 m2.
Z opublikowanego na początku września przez resort finansów projektu zmiany do ustawy o VAT wynika ponadto wprowadzenie zupełnie nowej stawki, która wynieść ma 5%. Mają nią zostać objęte książki, z uwzględnieniem tych wydawanych na dyskach, taśmach i innych nośnikach.
Wzrost VAT-u na materiały budowlane do 23% nie oznacza, że inwestor będzie mógł się starać o zwrot kosztów poniesionych na materiały budowlane w wysokości 16% jakby mogło to wynikać z tej jednoprocentowej podwyżki VAT. W dalszym ciągu będzie to 15 pkt procentowych. Dla przypomnienia 15 pkt procentowych to różnica pomiędzy stawką 7% obowiązującą do 30 kwietnia 2004, a stawką 22%, która zaczęła obowiązywać po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Nie przewiduje się również rekompensaty dla podatników za wzrost podatku.
Źródło: Alexandrite Group