Ogólny Wskaźnik Koniunktury Mikro i Małych Firm za rok 2011 wynosi 92 pkt. wobec 93 pkt. przed rokiem – wynika z drugiej edycji „Raportu o Sytuacji Mikro i Małych Firm”. Przedsiębiorcy lepiej oceniają perspektywy na 2012 rok (95 pkt.) niż poprzednie 12 miesięcy (89 pkt.). Optymizm ten jest jednak umiarkowany, gdyż wartością neutralną Wskaźnika jest 100 pkt.
Bank Pekao SA przygotował drugą edycję raportu opartego o wywiady z 7 tysiącami właścicieli mikro i małych firm. Reprezentatywne wyniki badania są przedstawione na poziomie kraju, 16 województw oraz 66 grup powiatów, jak również według branż i wielkości firmy.
– Mikro i małe firmy to istotny segment polskiej gospodarki, generujący blisko 40% PKB i zatrudniający prawie 5 milionów osób. Jest to jednocześnie segment najsłabiej reprezentowany w opracowaniach na temat polskiej przedsiębiorczości. Staramy się wypełnić tę lukę, dostarczając informacji jak zmieniają się opinie przedsiębiorców na temat ich sytuacji finansowej, planów inwestycyjnych czy oceny otoczenia biznesowego, w którym działają – powiedział Grzegorz Piwowar, Wiceprezes Zarządu Banku Pekao SA.
W skład Ogólnego Wskaźnika Koniunktury Mikro i Małych Firm wchodzą oceny ośmiu obszarów badawczych (ogólna sytuacja gospodarcza, sytuacja branży, sytuacja firmy, przychody firmy, wynik finansowy firmy, poziom zatrudnienia, czas oczekiwania na zapłatę oraz dostępność zewnętrznego finansowania).
Z raportu wynika, że przedsiębiorcy znacznie lepiej oceniają kondycję własnych firm i tych obszarów, na które mają bezpośredni wpływ, niż ogólną sytuację gospodarczą. Biorąc pod uwagę ocenę ostatnich 12 miesięcy najsłabiej wypadły właśnie oceny ogólnej sytuacji gospodarczej oraz branży, w której działa dany przedsiębiorca (82 pkt.), notując jednocześnie wyniki słabsze niż w edycji 2010 (-1 pkt). Wzrosty zanotowano w kategorii przychody i wynik finansowy firmy (+1 pkt.). Natomiast najlepiej oceniają dostępność do zewnętrznego finansowania (97 pkt.) oraz poziom zatrudnienia (96 pkt.).
Znacznie lepiej niż ostatnie 12 miesięcy przedsiębiorcy oceniają perspektywy roku 2012. We wszystkich obszarach wchodzących w skład Ogólnego Wskaźnika Koniunktury ocena kolejnych 12 miesięcy jest wyższa od oceny ostatnich 12 miesięcy, a wskaźnik dla zatrudnienia wyniósł 100 pkt.
Najwyższe wartości Wskaźnika dotyczącego roku 2012 zanotowano w sektorze usług (96 pkt) i budownictwa (95), przy czym w firmach budowlanych nastąpił najwyższy spadek Wskaźnika w porównaniu z rokiem 2010.
76 proc. mikro i małych firm opiera swoją działalność na środkach własnych, choć w roku 2011 odsetek firm korzystających z finansowania zewnętrznego wzrósł do 24 proc. z 22 proc. w 2010 roku. Z zewnętrznego finansowania najczęściej korzystały firmy małe (46%) oraz produkcyjne (32%). Znacząco (z 15 proc. do 40 proc.) w porównaniu z edycją 2010 wzrósł odsetek firm które na pytanie o przyczynę nie korzystania z finansowania zewnętrznego wskazywały brak potrzeby.
– Działalność tego segmentu jest oparta w większości na środkach własnych, a firmy w niewielkim stopniu korzystają z finansowania zewnętrznego. Jedynie 13% respondentów zadeklarowało brak możliwości skorzystania z kredytu, co pozwala stwierdzić, że dostęp do finansowania nie jest barierą w ich rozwoju – ocenił Grzegorz Piwowar.
41% firm przeznaczyło środki na inwestycje w roku 2011. W 2012 r tylko 34 proc. mikro i małych firm zamierza realizować inwestycje, 60 proc. deklaruje brak projektów inwestycyjnych. W tym roku inwestycje w większym stopniu powinny być finansowane z kredytu (27% w roku 2012 wobec 20% w roku 2011) oraz leasingu (11% wobec 8% w roku 2011).
Co prawda tylko 10% mikro i małych firm jest eksporterami, ale z badania wynika, że właśnie eksporterzy najlepiej oceniają sytuację swoich firm oraz oczekują znaczącego zwiększenia przychodów w roku 2012.
Polskie mikro i małe firmy potrafią dostosowywać się do zmiennych warunków rynkowych. Innowację produktową wprowadziło w ostatnich 12 miesiącach 26% firm, a innowację procesową 18% mikro i małych firm. Największymi innowatorami są firmy małe i te z branży produkcyjnej.
Właściciele mikro i małych firm coraz lepiej oceniają otoczenie biznesowe. Wskaźniki oceniające uciążliwość kontroli działalności gospodarczej oraz usługi doradcze banków w zakresie kredytów przekraczają neutralny poziom 100 pkt. Bardzo dobrze oceniona została lokalna administracja – w każdym województwie wartość indeksu mierzącego poziom zadowolenia wynosi co najmniej 100 pkt.
W tegorocznym raporcie osobny rozdział poświęcony został programom pomocowym dla mikro i małych firm. Według badania, od momentu wejścia Polski do Unii Europejskiej, ze wsparcia skorzystało 11% mikro i małych firm – najwięcej w województwach warmińsko-mazurskim i podkarpackim (17%). Dominującą formą wsparcia są bezzwrotne dotacje (66%) oraz szkolenia (19%). Mimo, że sektor bankowy nie był włączony do systemu wdrażania programów unijnych, 19% firm realizujących unijne inwestycje korzystało z doradztwa pracowników banku, a 10% z kredytu.
W przyszłości ze środków pomocowych chce korzystać jedynie 44% ankietowanych firm. Głównym problemem jest zbyt trudna procedura aplikowania (38% wskazań).
Bank Pekao SA wdraża od początku 2011 roku trzy unijne programy, które dzięki maksymalnemu uproszczeniu procedur, cieszą się dużą popularnością wśród mikro i małych firm:
– linię kredytową Europejskiego Banku Inwestycyjnego o wartości 50 mln EUR – w roku 2011 preferencyjny kredyt z tej linii został udzielony 500 mikro i małym firmom,
– linię poręczeń kredytów inwestycyjnych Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego o wartości 1,033 mld PLN w ramach programu Konkurencyjność i Innowacja – w roku 2011 kredyt inwestycyjny z poręczeniem EFI otrzymało 1040 mikro i małych firm,
– linię poręczeń kredytów obrotowych dla firm rozpoczynających działalność gospodarczą o wartości 200 mln PLN w ramach programu Konkurencyjność i Innowacja – w roku 2011 kredyt z poręczeniem EFI otrzymało 460 start-upów.
– Dotychczasowe efekty naszej współpracy z EFI i EBI pokazują, że zwrotne instrumenty finansowe wdrażane przez Bank Pekao SA cieszą się dużym zainteresowaniem najmniejszych firm, a zastosowane przez nas rozwiązania mogą być wykorzystane przy projektowaniu systemu wdrażania unijnej pomocy na kolejne lata – skomentował Grzegorz Piwowar.
Źródło: Bank Pekao SA