W dniu 24 czerwca 2014 roku Komisja Nadzoru Finansowego przyjęła Rekomendację U dotyczącą dobrych praktyk w zakresie bancassurance. Prace nad tym dokumentem trwały kilkanaście miesięcy, a jego publikacja poprzedzona była między innymi przeprowadzeniem przez KNF pogłębionej ankiety w bankach dotyczącej różnych aspektów dystrybucji ubezpieczeń.
Wśród łącznie 21 szczegółowych rekomendacji skierowanych do banków znajdują się zarówno wskazówki dotyczące bezpośrednio klienta (np. obowiązki informacyjne), jak i takie, których realizacja pozostanie dla klientów najprawdopodobniej niezauważalna (przygotowanie przez zarząd banku dokumentu opisującego politykę w zakresie bancassurance czy też sposoby księgowania wynagrodzenia). Biorąc pod uwagę dotychczasową debatę na temat produktów ubezpieczeniowych dystrybuowanych za pośrednictwem banków można założyć, że z punktu widzenia klienta do najbardziej istotnych zapisów należą rekomendacje stwierdzające, iż w przypadku, gdy klient ma status ubezpieczonego, a bank jest ubezpieczającym, powinien on podejmować działania w interesie klienta lub jego spadkobierców oraz bank powinien zapewnić swobodę wyboru przez klienta zakładu ubezpieczeń, z którego usług klient zamierza skorzystać, jednak pod warunkiem weryfikacji zawartości danej polisy. Ponadto klienci będą także otrzymywali więcej informacji na temat polis ubezpieczeniowych nabywanych w bankach.
Z punktu widzenia konsumenta równie istotną informacją jest przyjęcie na tym samym posiedzeniu Komisji Nadzoru Finansowego wytycznych dla zakładów ubezpieczeń dotyczące sprzedaży produktów ubezpieczeniowych, które mają wprowadzić we wszystkich kanałach dystrybucji ubezpieczeń standardy ochrony konsumenta analogiczne do ustalonych dla bancassurance. W ten sposób zostanie zapewnione przestrzeganie podobnych reguł w przypadku każdej sprzedaży polis ubezpieczeniowych i klienci będą korzystali z wyższego poziomu ochrony prawnej w sposób kompleksowy.
Z punktu widzenia banków natomiast jednym z kluczowych ustaleń Rekomendacji U jest wskazanie, że bank nie powinien występować jako ubezpieczający i pośrednik finansowy przy tej samej umowie ubezpieczenia. Bank będący ubezpieczycielem może otrzymywać od klienta wyłączenie zwrot kosztów związanych z zawarciem i obsługą umowy ubezpieczenia, natomiast w Rekomendacji nie są regulowane relacje pomiędzy bankiem, a firmą ubezpieczeniową. Ponadto wskazano, że wynagrodzenie banku z tytułu oferowania produktów ubezpieczeniowych powinno być ustalane przy uwzględnieniu ponoszonych przez bank kosztów, a w przypadku oferowania polis w formule pośrednictwa ubezpieczeniowego, należy zapewnić, aby wysokość wynagrodzenia nie podważała zaufania klienta do rynku finansowego.
Ostateczny termin wejścia w życie Rekomendacji określono na dzień 31 marca 2015 roku. Pozornie (aż) dziewięć miesięcy to termin odległy, ale na bankach wymusza to działania w trybie absolutnie nadzwyczajnym i ekspresowym, jako że wdrożenie nowych zasad wymaga między innymi głębokich modyfikacji w centralnych systemach informatycznych banków oraz firm ubezpieczeniowych, renegocjacji dotychczasowych umów pomiędzy nimi oraz przemodelowania procedur wewnętrznych.
Główne potencjalne zagrożenia wynikające z rekomendacji oraz wytycznych dla klientów to właśnie możliwe zamieszanie na rynku w okresie końca I kwartału przyszłego roku, kiedy to masowo wprowadzane będą na rynek nowe oferty i finalizowanie zmian w systemach informatycznych. Jak zwykle w takich okolicznościach może dojść do sytuacji, gdy klienci będą zmuszeni zmienić niektóre ze swoich dotychczasowych przyzwyczajeń. Groźniejszy byłby jednak inny trend: gdyby okazało się, że banki i firmy ubezpieczeniowe w sprzedaży polis konsumentom przechodzą z formuły ubezpieczeń grupowych na indywidualne, to należy prognozować, że przeciętne ceny ubezpieczeń za podobny zakres sprzedawanej ochrony wzrosną, jako że ryzyko ubezpieczyciela kalkulowane w ramach grupy klientów będzie zawsze niższe niż obliczane w stosunku do pojedynczej osoby. Jednak spodziewane długoterminowe skutki nowych regulacji dla konsumentów, banków oraz ubezpieczycieli będzie można bardziej precyzyjnie określić dopiero po okresie wakacyjnym, gdy uczestnicy rynku zakończą proces analizy nowych regulacji i określą plany działań wdrożeniowych.
Warto także pamiętać o tym, że także w przypadku sporu z bankiem w kwestiach dotyczących bancassurance można skorzystać z Bankowego Arbitrażu Konsumenckiego, który może rozstrzygnąć ten spór. Orzeczenie wydane przez Arbitra Bankowego będzie także brało pod uwagę zapisy Rekomendacji U.
ZBP