W maju 2024 r., w porównaniu do maja 2023 r., w ujęciu liczbowym banki i SKOK-i udzieliły więcej trzech głównych rodzajów produktów kredytowych: kredytów ratalnych o (+58,6%), mieszkaniowych (+36,1%) oraz gotówkowych (+6,2%). Natomiast mniej wydały kart kredytowych (-0,1%). W ujęciu wartościowym banki i SKOK-i przyznały wyższą wartość we wszystkich produktach kredytowych: kredytach mieszkaniowych (+54,1%), gotówkowych (+20,3%), ratalnych (+15,2%) oraz limitach na kartach kredytowych (+11,0%). W okresie styczeń – maj br. w ujęciu liczbowym banki i SKOK-i udzieliły więcej kredytów mieszkaniowych (+122,0%), ratalnych o (+87,4%), gotówkowych (12,5%) i wydały więcej kart kredytowych (+0,9%). W ujęciu wartościowym banki i SKOK-i udzieliły o (+165,2%) wyższą wartość kredytów mieszkaniowych, o (31,0%) wyższą wartość kredytów ratalnych, o (+25,0%) kredytów gotówkowych oraz o (+10,8%) wyższą wartość limitów na karcie kredytowej.
Utrzymuje się wzrostowy trend sprzedaży kredytów bankowych. W ujęciu liczbowym dodatnią dynamikę odnotowały trzy główne produkty kredytowe, a w wartościowym wszystkie cztery produkty. Nadal pozytywną dynamikę wartości sprzedaży prezentują kredyty ratalne (+15,2%), zwłaszcza do 1 tysiąca złotych. W ujęciu liczbowym wzrost był jeszcze bardziej spektakularny, wyniósł (+58,6%). Ten wysoki wzrost zawdzięczamy głównie niskokwotowym kredytom ratalnym, pochodzącym z przekształcania niespłaconych zobowiązań z okresu bezodsetkowego w ramach zakupów z odroczonym terminem płatności (tzw. BNPL) w kredyty ratalne poprzez zakup tych wierzytelności przez banki.
Równie pozytywnie wypadła dla sektora bankowego aktywność w kredytach gotówkowych. Ich liczba wzrosła w maju tego roku (+6,2%), a wartość akcji kredytowej wzrosła o +20,3% r/r.
Średnia wartość kredytu ratalnego udzielonego w maju 2024 r. to 2 033 zł i była ona niższa niż w maju rok temu o 27,4%. Natomiast średnia wartość kredytu gotówkowego wyniosła 24 656 zł – to wzrost o 13,3% w stosunku do maja ub. roku.
W maju 2024 roku zauważalna była stabilizacja zainteresowania kartami kredytowymi. W porównaniu z majem poprzedniego roku, liczba wydanych kart praktycznie się nie zmieniła (bardzo niewielki spadek o 0,1%), a wartość udzielonych limitów wzrosła o 11,0%.
Na osobną analizę zasługują kredyty mieszkaniowe. Nadal cieszą się one większym zainteresowaniem niż rok temu, pomimo braku nowego programu wsparcia kredytobiorców. Poprzedni Program odpowiadał za około 60% akcji kredytowej w drugim półroczu 2023 r. Co więc stoi za nadal tak dobrą akcją kredytową, pomimo obaw z początku roku? Istnieje kilka głównych źródeł tego zjawiska.
– W maju 2024 roku banki udzieliły 15,0 tys. kredytów mieszkaniowych na wartość 6,21 mld zł. Wpływ na nadal wysoką sprzedaż w porównaniu z majem zeszłego roku, ma wyższa zdolność kredytowa. Przyczynił się do niej głównie wzrost realny wynagrodzeń (ok. 10%) oraz stabilizacja stóp procentowych na poziomie ok. 1,0 p.p. niższym niż w zeszłym roku. To z kolei bezpośrednio przekłada się na wyższą wartość udzielanego kredytu mieszkaniowego. W maju br. jego średnia kwota wyniosła 414,4 tys. zł i była o 13,2% wyższa kwota niż przed rokiem – mówi dr hab. Waldemar Rogowski, główny analityk Grupy BIK.
– W maju br., w relacji do historycznie rekordowego stycznia br., wartość udzielonych hipotek spadła o ok. 4,1 mld zł. Także w maju w porównaniu z kwietniem br. spadła zarówno liczba (o 1,6 tysiąca kredytów), jak i wartość (o 657 mln zł) udzielonych kredytów mieszkaniowych. Od początku roku widzimy spadek akcji kredytowej m/m. Jej nadal dodatnie dynamiki r/r wynikają głównie z niskiej bazy z maja zeszłego roku oraz wzrostu zdolności kredytowej umożliwiającej zaciąganie kredytów na wyższe kwoty. Obecnie rynek czeka na los nowego programu wsparcia. Przy jego braku należy oczekiwać w drugim półroczu ujemnej dynamiki r/r akcji kredytowej. Tak, jak niska baza z pierwszej połowy zeszłego roku wspiera dodatnie dynamiki w pierwszej połowie bieżącego roku, tak wysoka baza (program BK2%) z drugiej połowy zeszłego roku przy braku uruchomienia nowego rządowego programu wsparcia spowoduje ujemną dynamikę. Spadek akcji kredytowej może być jednak częściowo kompensowany przez kredyty mieszkaniowe zaciągane przez osoby, które w wyniku nadal rosnących cen nieruchomości przyspieszą decyzję o kredycie. Spadek wartości akcji kredytowej osłabi dodatkowo rosnąca wartość udzielanych kredytów.
Nadal dobra jakość zaciągniętych kredytów
Miesięczny odczyt Indeksu Jakości portfela kredytów mieszkaniowych w maju 2024 r. wyniósł 1,06%. W ostatnich 12 miesiącach (od maja 2023 r. do maja 2024 r.) jakość portfela polepszyła się, o czym świadczy spadek Indeksu o (-0,26 p.p.).
– Obecny odczyt Indeksu Jakości kredytów mieszkaniowych jest lepszy od tego sprzed miesiąca (spadek o -0,03 p.p.) jak i roku. Szkodowość kredytów złotowych jest na niskim poziomie, a kredyty udzielane już w środowisku wyższych stóp procentowych są także bardzo dobrze spłacane. W tej sytuacji trudno jest merytorycznie uzasadnić celowość przedłużenia od 1 czerwca moratoriów kredytowych. Koszt moratoriów poniosą banki (spadek przychodów), właściciele banków (w tym OFE czy TFI) oraz wszyscy podatnicy (spadek dochodów z podatku dochodowego płaconego przez banki). Dla osób w rzeczywistej sytuacji związanej z możliwym problemem w obsłudze kredytu, właściwym instrumentem pomocy jest Fundusz Wsparcia Kredytobiorców (FWK) zwłaszcza, że dostęp do niego został zliberalizowany – wyjaśnia Waldemar Rogowski.
Bieżący – majowy odczyt Indeksu Jakości portfela kredytów ratalnych był na poziomie 1,30% – tylko o 0,24 pkt proc. wyższym niż Indeks Jakości kredytów mieszkaniowych.
Kilkukrotnie wyższą szkodowością (najwyższą wśród wszystkich grup produktowych) charakteryzują się natomiast kredyty gotówkowe. majowy odczyt Indeksu Jakości dla kredytów gotówkowych wyniósł 4,09%.
– W porównaniu do maja 2023 r. wartość zarówno Indeksu Jakości kredytów gotówkowych, jak i ratalnych polepszyła się (spadła), odpowiednio o 1,01 pkt proc. i o 0,35 p.p. Dalszej poprawie jakości powinien sprzyjać głównie realny wzrost wynagrodzeń przy stabilnym poziomie stóp procentowych. Natomiast wartość Indeksu Jakości kart kredytowych w maju br. wyniosła 3,35% i jest to oprócz kredytów gotówkowych najwyższa wartość Indeksu ze wszystkich Indeksów produktowych. W ujęciu rocznym wartość Indeksu jednak spadła (poprawiła się) o (-0,75 p.p.) – zauważa główny analityk Grupy BIK.
Źródło: BIK.