Urszula Młynarczyk, Radca prawny w Rachelski i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza S.k.

Czym kierować się przy wyborze firmy faktoringowej? Czy lepiej korzystać z usług instytucji bankowej czy wyspecjalizowanych spółek faktoringowych?

Zdecydowanie najlepiej jest korzystać z usług wyspecjalizowanej firmy faktoringowej. Firmy te posiadają bowiem narzędzie do obsługi wielu tysięcy faktur oraz systemy informatyczne pozwalające na szybką wymianę danych oraz informacji jak również monitoring należności. Faktoring to nie tylko finansowanie ale również zarządzanie należnościami dostawcy.

Faktoring jest coraz bardziej docenianą przez przedsiębiorców obok kredytu bankowego usługą finansowania działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy korzystający z usług faktoringowych uzyskują nie tylko szybkie, w przeciwieństwie do kredytu bankowego, finansowanie swojej działalności ale również szereg usług oferowanych, w tym monitoring należności od swoich kontrahentów, przez instytucje faktoringowe.

Szczególnie istotne znaczenie dla przedsiębiorców, którzy zdecydowali się skorzystać z tej formy finansowania jest stały dopływ pieniądza, szybkość jego pozyskania oraz procedura oceny ryzyka firmy factoringowej, umożliwiająca jego uzyskanie.

Ryzyko firmy faktoringowej oferującej finansowanie umiejscowione jest przede wszystkim w ocenie wypłacalności (odbiorcy) dłużnika przedsiębiorcy finansującego się faktoringiem.

W tym miejscu należy podnieść, że taką procedurę oceny ryzyka umożliwia konstrukcja prawna faktoringu, który w swej istocie jest przeniesieniem (cesją) niewymagalnych wierzytelności przysługujących przedsiębiorcy od jego kontrahenta (dłużnika), zatem ryzyko finansowania należności zależy od oceny wypłacalności tego dłużnika. Przedsiębiorca uzyskuje tym samym w dużej części zapłatę za wierzytelności przed terminem płatności, wynikającym z faktury.

Ponadto podkreślić należy, że bank nie świadczy żadnych dodatkowych usług kredytobiorcy podczas gdy faktor (instytucja finansowa) może stać się partnerem w rozwoju przedsiębiorcy.

Decydując się na faktoring trzeba zdecydować się na jego odpowiednią formę? Kiedy warto wybrać faktoring pełny, a kiedy niepełny?

W obrocie gospodarczym firmy faktoringowe oferują najczęściej dwa rodzaje faktoringu: faktoring z przejęciem ryzyka wypłacalności dłużnika, oraz bez przejęcia ryzyka wypłacalności dłużnika. Oczywiście najkorzystniejszą formą finansowania jest faktoring z przejęciem ryzyka wypłacalności dłużnika. Pozwala on bowiem dostawcy towarów i usług otrzymywać środki finansowe przed terminem zapłaty oraz przenieść ryzyko zapłaty wierzytelności na faktora. Najrzadziej występujący rodzaj faktoringu to faktoring tajny, który polega na tym, że dłużnicy wierzytelności nie są informowani o fakcie przeniesienia własności wierzytelności na faktora. Oczywiście najkorzystniejszą formą finansowania jest faktoring z przejęciem ryzyka wypłacalności dłużnika. Pozwala on bowiem dostawcy towarów i usług otrzymywać środki finansowe przed terminem zapłaty oraz przenieść ryzyko zapłaty wierzytelności na faktora. Najrzadziej występujący rodzaj faktoringu to faktoring tajny, który polega na tym, że dłużnicy wierzytelności nie są informowani o fakcie przeniesienia własności wierzytelności na faktora. Ponieważ w prawie polskim, jak dotąd faktoring nie „doczekał” się jeszcze szczegółowych unormowań prawnych, faktoring tajny, uznawany jest przez firmy faktoringowe za obarczony zbyt dużym ryzykiem prawnym, związanym z ewentualnym dochodzeniem roszczeń przez sądem.

Polskie przepisy nie regulują, wprost co powinno znaleźć się w umowach faktoringu, a więc treść takiej umowy może być dość elastyczna. Jakie klauzule powinny się obowiązkowo znaleźć w takiej umowie, a na jakie zapisy nie powinni godzić się przedsiębiorcy?

Faktoring to według prawa polskiego umowa nienazwana, do której zastosowanie mają przepisy kodeksu cywilnego dotyczące przelewu wierzytelności. Faktoring jest instrumentem finansowym, który w swej konstrukcji zawiera nie tylko „czystą” cesję wierzytelności tj. przeniesienie wierzytelności z majątku przedsiębiorcy do majątku faktora. Do powyższego zastosowanie mają przepisy kodeksu cywilnego w szczególności art. 509, art.516 kodeksu cywilnego.

Każda transakcja jest transakcją indywidualną. W umowie winny znaleźć się zapisy dotyczące cesji wierzytelności zgodnie z kodeksem cywilnym. Należy jednak zwrócić uwagę, że każda transakcja, jako indywidualna podlega negocjacjom, w trakcie których ustala się jej warunki. Pragnę podkreślić, że umowę faktoringową jak każdą umowę trzeba zawierać z należytą starannością i nie można tez wykluczyć, że z uwagi na charakter transakcji mogą znaleźć się w niej dodatkowe warunki zabezpieczające interesy obu stron transakcji.

Jakie skutki powoduje zawarcie umowy faktoringu dla dłużników przedsiębiorcy? Czy mogą oni sprzeciwić się przelewowi wierzytelności na inny podmiot?

Dłużnik przedsiębiorcy, który dokonał cesji wierzytelności, po otrzymaniu zawiadomienia o dokonanej cesji na faktora winien dokonywać wpłat na rachunek wskazany w takim zawiadomieniu. Dal dłużnika ma to ten skutek, że zwolnienie z długu następuje tylko wówczas, gdy zaplata zostanie dokonana na rachunek „nowego” wierzyciela. W pozostałym zakresie dla dłużnika nic się nie zmienia gdyż w dalszym ciągu łączą go dotychczasowe stosunki z jego dostawcą. Faktor ( nabywca wierzytelności) „wchodzi” na podstawie umowy faktoringu wyłącznie w prawo do otrzymania należności wynikającej z faktury. Dłużnik, co do zasady nie może sprzeciwić się przelewowi wierzytelności. W umowach handlowych, odbiorcy mogą zastrzec, iż przelew praw i obowiązków wynikających z umowy, wymaga zgody drugiej strony w tym przypadku dłużnika. Wówczas dłużnik musi wyrazić zgodę na cesję wierzytelności.

Urszula Młynarczyk
Radca prawny w Rachelski i Wspólnicy Kancelaria Prawnicza S.k.

Artykuł pochodzi z archiwalnego numeru Przeglądu Finansowego Bankier.pl.
Chcesz otrzymywać aktualne informacje, nowe wywiady oraz podsumowanie najważniejszych wydarzeń mijającego tygodnia ze świata finansów?
Zapisz się na bezpłatną subskrypcję Przeglądu Finansowego Bankier.pl, by w każdy poniedziałek otrzymywać najnowszy numer naszego tygodnika.

Źródło: Bankier.pl