30 czerwca zostanie zamknięta usługa Bezpieczny PESEL, która zabezpieczała dane osobowe Polaków przed kradzieżą i wyłudzeniami kredytów i pożyczek. W ciągu 7 lat działania system uchronił konsumentów przed stratą nawet 800 mln zł – szacują CRIF i Polski Związek Instytucji Pożyczkowych, inicjatorzy projektu. Od czerwca instytucje finansowe mają obowiązek weryfikacji numerów PESEL klientów w rządowym rejestrze zastrzeżeń. Przed oszustami finansowymi chronią konsumentów także polskie biura informacji gospodarczej.
Usługa Bezpieczny PESEL została uruchomiona w 2017 r. przez CRIF we współpracy z Polskim Związkiem Instytucji Pożyczkowych. Dzięki niej konsumenci mogli bezpłatnie i bez limitów zastrzegać i anulować zastrzeżenie numeru PESEL, a dzięki zastrzeżeniu nie można było wyłudzić produktu finansowego na ich dane we współpracujących instytucjach. Dostęp do systemu miały instytucje finansowe, w szczególności pożyczkowe, które korzystały z niego w celu zdalnej weryfikacji danych osobowych we wnioskach i tożsamości klientów.
CRIF – operator systemu informuje, że Bezpieczny PESEL będzie działać tylko do 30 czerwca 2024 r.
Decyzja o zakończeniu przyjmowania zastrzeżeń do Systemu Bezpieczny PESEL jest związana z zastąpieniem jego funkcji przez bazę publiczną. Wraz z wejściem w życie ustawy o obowiązku weryfikacji danych osobowych konsumentów w rządowym rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL, który powstał 17 listopada 2023 r., od 1 czerwca br. banki, instytucje pożyczkowe, SKOK-i i operatorzy telekomunikacyjni mają prawny obowiązek weryfikacji, czy PESEL-e klientów widnieją w rejestrze zastrzeżeń.
– Branża pożyczkowa od wielu lat alarmowała o narastającym zjawisku kradzieży tożsamości. Kradzione dane były wykorzystywane do tworzenia kont bankowych, za pośrednictwem których wyłudzano pożyczki. Naszą, wspólną z CRIF, inicjatywą było powołanie systemu, który na przestrzeni 7 lat pomógł zabezpieczyć dane konsumentów i zapobiec stratom setek milionów złotych. Chciałbym serdecznie podziękować CRIF, który wziął na siebie obowiązek stworzenia, poprowadzenia i utrzymania tej niekomercyjnej, ale niezwykle potrzebnej bazy. Równocześnie Związek nigdy nie przestał apelować o stworzenie rozwiązania publicznego i powszechnego, które docelowo mogłoby zastąpić nasz system, dlatego z uznaniem przyjęliśmy powstanie rejestru PESEL-i zastrzeżonych, z którym już zintegrowali się nasi członkowie – mówi Jarosław Ryba, Prezes Polskiego Związku Instytucji Pożyczkowych.
Z szacunków CRIF wynika, że w ciągu 7 lat system Bezpieczny PESEL uchronił instytucje pożyczkowe i ich klientów przed stratą nawet do 800 mln zł. Dzięki kampaniom informacyjnym prowadzonym przez operatora systemu i Polski Związek Instytucji Pożyczkowych wzrosła też świadomość społeczna na temat znaczenia i potrzeby ochrony danych osobowych i metod zabezpieczania się przed cyberprzestępczością.
Czym jest publiczny rejestr zastrzeżeń numerów PESEL?
Rządowy rejestr zastrzeżeń numerów PESEL to system wprowadzony przez ustawę z 7 lipca 2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia niektórych skutków kradzieży tożsamości. Gromadzi dane osobowe konsumentów, które zostały zastrzeżone na wypadek kradzieży tożsamości i wyłudzeń finansowych. Jak podaje Centralny Ośrodek Informatyki, od chwili uruchomienia rejestru do 21 lutego 2024 r. wpłynęło do niego 2 003 500 zastrzeżeń i 37 700 cofnięć procedury.
Obowiązek weryfikacji zastrzeżeń PESEL ma chronić nie tylko konsumentów, ale też firmy i instytucje pożyczkowe. Jeśli natomiast udzielą one finansowania pomimo faktu, że sprawdzony PESEL jest zastrzeżony, nie będą miały prawa dochodzić roszczeń ani zbyć wierzytelności.
– Uruchomienie rządowego rejestru zastrzeżeń numerów PESEL to dla wszystkich dobra wiadomość, a nasza misja dobiega końca, choć się nie kończy. Jako CRIF byliśmy prekursorem w zakresie zastrzegania numerów PESEL i dzięki naszej działalności możliwe było m.in. udaremnienie wielu wyłudzeń i pożyczek zaciągniętych na skradzione dane. Po przejęciu tego zadania przez państwo nasz system zostanie zamknięty, ale wciąż pełnimy istotną i potrzebną rolę w ramach wymiany informacji i działań antyfraudowych, m. in. przez nasze biura informacji gospodarczej, dwa z czterech istniejących w Polsce. ERIF BIG oraz Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej uzyskały pozytywną decyzję Ministerstwa Cyfryzacji w sprawie dostępu do rządowego rejestru zastrzeżeń. Oznacza to, że nasi partnerzy mają możliwość weryfikacji swoich klientów poprzez nasze biura i do każdej weryfikacji otrzymają zaświadczenie o sprawdzeniu numeru PESEL. Usługa jest dostępna dla instytucji wymienionych w ustawie oraz wszystkich przedsiębiorców, którzy nie mają dostępu do rejestru zastrzeżeń, ale chcą weryfikować swoich kontrahentów – komentuje Piotr Badura, Wiceprezes CRIF.
Źródło: CRIF