Wartość aktywów zgromadzonych w funduszach krajowych TFI zwiększyła się w grudniu o symboliczne +25,5 mln zł, do poziomu 114,4 mld zł. W ujęciu procentowym oznacza to przyrost o zaledwie ułamek procenta (+0,02%). Na skutek umocnienia się złotówki, spadła wartość aktywów w ujęciu walutowym do 25,9 mld EUR, czyli ich wartość wyniosła o -2,9% mniej niż przed miesiącem.
Miniony rok był stosunkowo słabym dla branży funduszy inwestycyjnych. W skali 12 miesięcy wartość środków powierzonych w zarządzanie krajowym TFI spadła o blisko -6 mld zł, czyli o -4,8%. Jest to czwarty przypadek w blisko 20-letniej historii naszego rynku funduszy inwestycyjnych, kiedy aktywa się skurczyły. Z największym spadkiem w ujęciu procentowym mieliśmy do czynienia w 1995 roku, kiedy spadek aktywów przekroczył połowę.
Początek roku zapowiadał się całkiem nieźle. Od lutego do kwietnia rynek urósł o blisko +6 mld zł. W kolejnych miesiącach jedynie październik zakończył się wzrostem rzędu +1,3%. Na długo w pamięci pozostaną wydarzenia sierpniowe, kiedy na skutek gwałtownych przecen na światowych giełdach, jak i znacznych wypłat klientów, zarządzany majątek skurczył się o ponad -7 mld zł, oddając całą nadwyżkę zgromadzoną w I połowie roku. W samym grudniu rynek pozostał praktycznie bez zmian wyłącznie za sprawą dodatniego bilansu sprzedaży. Według szacunków Analiz Online saldo wpłat i wypłat wyniosło około +0,5 mld zł. Tak dobry rezultat nie byłby możliwy, gdyby nie wysokie tempo pozyskiwania środków do funduszy aktywów niepublicznych. W samym grudniu TFI pozyskały do tego typu rozwiązań +1,6 mld zł, a saldo wpłat w całym roku w tej części rynku wyniosło +3,6 mld zł. To głównie dzięki ofercie skierowanej do wąskiego grona klientów, TFI zamkną miniony rok z bilansem przepływów w okolicach zera.
Miniony rok przyniósł istotne zmiany w strukturze aktywów, w podziale na poszczególne segmenty rynku. Największym wygranym są fundusze aktywów niepublicznych oraz fundusze o bezpiecznych strategiach, czyli produkty dłużne, pieniężne i gotówkowe. Dzięki temu, iż aktywa tych pierwszych zyskały na wartości ponad +44%, ich udział w rynku wzrósł aż do 18,8%, czyli o +6 pkt proc. Jest to obecnie trzeci pod względem wielkości segment na rynku. Wśród rozwiązań o charakterze niepublicznym dominują fundusze dedykowane konkretnym inwestorom, bądź tworzone na potrzeby grup kapitałowych.
O połowę niższą dynamikę zmian (+20,2%) odnotowały fundusze gotówkowe i pieniężne, które zakończyły rok z aktywami na poziomie 18,5 mld zł. Wprawdzie zwiększyły swój udział w rynku do 16,1%, jednak to nie wystarczyło do utrzymania czwartej pozycji , na której były na koniec 2010 roku. Ten segment najszybciej rozwijał się na początku roku oraz w miesiącach wakacyjnych. Pod koniec października aktywa zgromadzone funduszy pieniężnych i gotówkowych osiągnęły najwyższą w historii wartość 19 mld zł. Dopiero 2 ostatnie miesiące przyniosły odpływ środków i w konsekwencji niewielki spadek aktywów, sięgający w grudniu -1,6%.
Ostatnim segmentem, który w ciągu roku zwiększył swój udział w rynku o ponad +3 pkt proc. są fundusze dłużne. Aktywa w nich zgromadzone wzrosły o +2,9 mld zł, czyli +17,1%, do 19,6 mld zł na koniec roku. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, iż ponad 2/3 tej kwoty pochodzi z technicznego przesunięcia środków w ramach jednej grupy kapitałowej. Operacja ta dotyczyła funduszy dłużnych PLN. Grupie tej sprzyjały również wpłaty klientów oraz niezła koniunktura giełdowa. W sumie aktywa funduszy dłużnych złotowych zyskały +20,9%, a funduszy dłużnych zagranicznych spadły o -2,8%.
Przyrost aktywów odnotowały jeszcze 3 segmenty. Fundusze nieruchomości na koniec grudnia zarządzały aktywami wartymi 3,3 mld zł, czyli o ¼ większymi niż rok wcześniej. Fundusze sekurytyzacyjne podwoiły wartość zarządzanych środków kończąc rok z aktywami wartymi 1,6 mld zł, a surowcowe na koniec roku zarządzały 0,4 mld zł, w porównaniu do niecałych 0,3 mld zł rok wcześniej.
Miniony rok był szczególnie trudny dla funduszy inwestujących na rynkach akcji, które traciły kapitał nie tylko na skutek giełdowych przecen (indeks WIG stracił -21,9%), ale i odpływu klientów. Według szacunków Analiz Online, saldo wpłat i wypłat do funduszy akcyjnych i mieszanych przekroczyło w 2011 roku aż -8 mld zł. Na skutek obu czynników aktywa zgromadzone w funduszach akcyjnych na koniec roku skurczyły się aż o jedną trzecią do 22,0 mld zł. Wśród nich nieco szybciej malały środki zgromadzone w funduszach akcji polskich (w sumie o -34%), do czego w dużym stopniu przyczyniły się fundusze akcji małych i średnich spółek, których aktywa skurczyły się o blisko połowę.
W przypadku funduszy mieszanych spadek wyniósł -29% sprowadzając ich poziom do 21,6 mld zł. Spadek aktywów najmocniej dotknął funduszy zrównoważonych (o ponad jedną trzecią), a w najmniejszym aktywnej alokacji (o jedną piątą). W sumie łączny udział w rynku rozwiązań akcyjnych i mieszanych zmniejszył się z ponad 52% do niecałych 40%. Mimo to zdołały obronić swoją pozycję dwóch największych segmentów.
Z ujemną dynamiką zmian zakończyły rok jeszcze fundusze absolutnej stopy zwrotu, których aktywa zmniejszyły się o -2,9% oraz fundusze ochrony kapitału. Zarządzany przez nie majątek skurczył się z 3,2 mld zł do 2,9 mld zł, czyli o ponad jedną dziesiątą.
Źródło: Analizy Online