W 2008 r. Grupa PKO Banku Polskiego osiągnęła wysoką dynamikę wyniku na działalności biznesowej. Przy konsekwentnie konserwatywnym zarządzaniu ryzykiem, w warunkach kryzysu finansowego bank wypracował wysoki zysk, skorygowany o odpisy dokonane w IV kwartale 2008 roku w związku z dodatkowym przeglądem portfela kredytowego swojej spółki zależnej Kredobank.
Grupa Kapitałowa PKO Banku Polskiego w 2008 r. osiągnęła skonsolidowany zysk brutto w wysokości 4 192 mln zł oraz zysk netto w wysokości 3 301 mln zł, wyższe odpowiednio o 583 mln zł, tj. o 16,2% oraz o 397 mln zł, tj. o 13,7% od uzyskanych w 2007 r. Skonsolidowany zysk brutto uzyskany w IV kwartale 2008 roku wyniósł 724 mln zł, a zysk netto 548 mln zł. Był on odpowiednio o 32,1% oraz o 37,3% niższy niż w IV kwartale 2007 r.
W IV kwartale 2008 roku Grupa Kapitałowa PKO BP dokonała odpisu na należności w spółce zależnej Kredobank SA w wysokości (-)263,9 mln zł oraz odpisu na utratę wartości spółki Kredobank w wysokości (-)76,4 mln zł w związku z dokonanym dodatkowym przeglądem portfela kredytowego Kredobank SA oraz sytuacją gospodarczą na Ukrainie. Bez uwzględniania tej korekty wynik finansowy Grupy Kapitałowej w 2008 roku wyniósłby 3 573,3 mln zł, w tym w IV kwartale 2008 roku 821,5 mln zł, i byłby wyższy o 669,6 mln zł w relacji do wyniku roku ubiegłego.
W 2008 r. zysk brutto PKO Banku Polskiego, jednostki dominującej, wyniósł 3 913 mln zł i był o 586 mln zł, tj. o 17,6% wyższy od zrealizowanego w 2007r. zysk netto wyniósł 3 061 mln zł i był o 341 mln zł, tj. o 12,5% wyższy od uzyskanego w 2007 r. zysk brutto uzyskany przez Bank w IV kwartale 2008 r. wyniósł 578 mln zł, a zysk netto 380 mln zł. Był on odpowiednio o 39,6% oraz 52,1% niższy niż w IV kwartale 2007 r.
Uzyskane wyniki finansowe przełożyły się na zmianę wskaźników finansowych
| Wskaźniki finansowe | IV kw. 2007 | IV kw. 2008 | Zmiana (pp.) |
|---|---|---|---|
| Skonsolidowane | |||
| Zwrot z aktywów (ROA netto) | 2,76% | 2,71% | -0,05 |
| Zwrot z kapitałów (ROE netto) | 26,2% | 25,2% | -1,0 |
| Wskaźnik kosztów do dochodów (C/I) – narastająco | 52,5% | 45,3% | -7,1 |
| Jednostkowe | |||
| Zwrot z aktywów (ROA netto) | 2,7% | 2,6% | -0,1 |
| Zwrot z kapitałów (ROE netto) | 25,0% | 24,1% | -0,9 |
| Wskaźnik kosztów do dochodów (C/I) – narastająco | 52,2% | 44,6% | -7,7 |
Główne pozycje bilansu Grupy Kapitałowej PKO BP (mld zł)
| Wyszczególnienie | IV kw. 2007 | IV kw. 2008 | Zmiana r/r |
|---|---|---|---|
| Suma bilansowa | 108,5 | 134,8 | 24,2% |
| Kredyty, pożyczki udzielone klientom | 76,4 | 101,2 | 32,4% |
| Zobowiązania wobec klientów (depozyty) | 86,6 | 103,0 | 18,9% |
| Kapitały własne ogółem | 12,0 | 14,2 | 18,4% |
Główne pozycje bilansu PKO BP (mld zł)
| Wyszczególnienie | IV kw. 2007 | IV kw. 2008 | Zmiana r/r |
|---|---|---|---|
| Suma bilansowa | 105,3 | 131,4 | 24,7% |
| Kredyty, pożyczki udzielone klientom | 73,8 | 98,2 | 33,0% |
| Zobowiązania wobec klientów (depozyty) | 85,2 | 101,9 | 19,5% |
| Kapitały własne ogółem | 11,7 | 13,7 | 16,9% |
W IV kwartale 2008 r. utrzymały się korzystne tendencje w strukturze aktywów polegające na wzroście kredytów netto o (+) 24,3 mld zł r/r finansowanym wzrostem depozytów o (+) 16,6 mld zł r/r.
Współczynnik wypłacalności w 2008 r. dla Banku wyniósł 11,21% i w porównaniu do wartości wskaźnika z końca 2007r. wynoszącego 11,87%1 obniżył się o 0,66 pp. Współczynnik wypłacalności dla Grupy Kapitałowej według stanu na koniec 2008 r. obniżył się do 11,28% z 12,02%2 z końca 2007r.
Podstawowe pozycje rachunku zysków i strat PKO BP (w mln zł)
| Wyszczególnienie | IV kw. 2007 | IV kw. 2008 | Zmiana r/r |
|---|---|---|---|
| Wynik z tytułu odsetek | 1 275,5 | 1 571,3 | 23,2% |
| Wynik z tytułu prowizji i opłat | 520,5 | 549,1 | 5,5% |
| Wynik pozostały | 148,1 | 175,1 | 18,2% |
| Wynik na działalności biznesowej | 1 944,2 2 | 295,5 | 18,1% |
| Ogólne koszty administracyjne | -1 073,9 | -1 113,0 | 3,6% |
| Wynik operacyjny netto | 870,3 | 1 182,4 | 35,9% |
| Wynik z tytułu odpisów aktualizujących | 87,3 | -604,5 | 22,8x |
| Wskaźnik kredytów zagrożonych (w %) | 3,9% | 3,8% | -0,1 pp. |
| Zysk brutto | 957,6 | 578,0 | -39,6% |
| Podatek | -165,4 | -198,2 | 19,8% |
| Zysk netto | 792,1 | 379,7 | -52,1% |
Wynik na działalności biznesowej osiągnięty przez Bank w IV kwartale 2008 r. wyniósł 2.295,5 mln zł i był o 351,3 mln zł, tj. o 18,1% wyższy w porównaniu do IV kwartału 2007 r., na co wpłynął wzrost:
- wyniku z tytułu odsetek (+) 23,2% (r/r), głównie w wyniku wzrostu marż depozytowych oraz wzrostu portfela kredytowego netto o 33% r/r,
- wyniku pozostałego (+) 18,2% (r/r), na skutek wyższych przychodów z tytułu dywidend oraz wzrostu wyniku z pozycji wymiany o 42,3% (r/r),
- wyniku z tytułu prowizji i opłat (+) 5,5% (r/r), głównie w wyniku wzrostu liczby kart bankowych (+) 2,7% r/r i ich transakcyjności oraz wzrostu przychodów prowizyjnych z tytułu kredytów.
Wynik z tytułu odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości w IV kwartale 2008 r. ukształtował się na poziomie (-) 604,5 mln zł wobec 87,3 mln zł w IV kwartale 2007r. Wzrost odpisów aktualizacyjnych z tytułu utraty wartości o 22,8x (r/r) wynika głównie z dokonania odpisu aktualizującego wartości spółki zależnej Kredobank (-) 356,1 mln zł, utrzymującego się trendu pogarszania jakości portfela kredytów konsumpcyjnych oraz odpisów na kredyty gospodarcze.
W IV kwartale 2008 r. ogólne koszty administracyjne Banku ukształtowały się na poziomie 1 113,0 mln zł (-) 3,6% r/r, co przy wzroście dochodów o 18,1% wpłynęło na obniżenie kwartalnego wskaźnika C/I o 6,7 p.p. do poziomu 48,5%. Na poziom kosztów w IV kwartale 2008r. główny wpływ miał wzrost kosztów rzeczowych o (+) 12,6% r/r, świadczeń pracowniczych o (+) 4,2% r/r oraz amortyzacji o (+) 12,2% r/r.
Działalność biznesowa
Na koniec IV kwartału 2008 roku suma środków zdeponowanych w PKO BP oraz PKO TFI wynosiła 109,2 mld zł w porównaniu do stanu na koniec IV kwartału 2007 ich wolumen zwiększył się o 8,0 mld zł. Zmianie uległa ich struktura głównie na rzecz wzrostu udziału depozytów bankowości detalicznej i prywatnej oraz rynku korporacyjnego, przy spadku udziału aktywów TFI.
Struktura depozytów
| Stan końcowy mld zł | IV kw. 2007 | IV kw. 2008 | Zmiana r/r |
|---|---|---|---|
| Depozyty: | |||
| bankowości detalicznej i prywatnej | 53,8 | 65,7 | 22,3% |
| małych i średnich przedsiębiorstw | 7,0 | 8,2 | 18,4% |
| mieszkaniowe | 10,3 | 10,0 | -3,1% |
| rynku korporacyjnego | 13,5 | 17,0 | 25,8% |
| Razem depozyty PKO BP | 84,6 | 101,0 | 19,4% |
| Aktywa zarządzane przez PKO TFI | 16,7 | 8,2 | -50,8% |
| Razem zdeponowane środki | 101,2 | 109,2 | 7,9% |
W minionym okresie prowadzone przez PKO BP działania koncentrowały się na podnoszeniu atrakcyjności i unowocześnianiu oferowanych przez bank produktów, tak aby w kompleksowy sposób odpowiadać na potrzeby różnych grup klientów.
Na przełomie III i IV kwartału 2008r. PKO BP wprowadził nową, systematycznie rozbudowywaną ofertę depozytową, odzwierciedlającą zmianę podejścia do segmentu depozytów – w miejsce „jednorazowych” produktów rozpoczął wprowadzanie kompleksowej oferty depozytowej:
- 22 września 2008r. wprowadził dwa nowe produkty depozytowe o wysokim, stałym oprocentowaniu – Lokatę Progresja na 18 miesięcy i Lokaty terminowe na 9, 12 i 15 miesięcy. Produkty oferowane były do końca 2008r. Zainteresowanie klientów ofertą był tak o ogromne, iż w ciągu nieco ponad 3 miesięcy PKO BP zanotował rekordową sprzedaż obu lokat o łącznej wartości 12,3 mld zł.
- 15 października 2008r. ofertę wzbogacono o Konto Oszczędnościowe będące atrakcyjnym rozwiązaniem dla klientów, którzy poza zyskiem cenią sobie łatwy dostęp do zgromadzonych środków oraz możliwość dokonywania wypłat w razie nieprzewidzianych sytuacji. Konto oprocentowane jest według zmiennej stopy procentowej, a wysokość oprocentowania zgromadzonych na nim środków uzależniona jest od wysokości salda rachunku i aktualnie wynosi do 5,50%. Każde konto otwierane jest z dostępem do usług bankowości elektronicznej iPKO. Obecnie PKO BP prowadzi ponad 207 tys. Kont Oszczędnościowych, na których klienci zgromadzili ponad 1,7 mld zł.
- 15 grudnia 2008r. – nowa oferta depozytowa została uzupełniona o 3-miesięczną lokatę terminową o stałym oprocentowaniu oraz 6-miesięczną o zmiennym oprocentowaniu. Nowe produkty, o krótszym horyzoncie czasowym dały klientom możliwość osiągania szybszego zysku z zainwestowanych środków. W ciągu 2 miesięcy oferowania sprzedaż nowych lokat wyniosła blisko 7,6 mld zł.
Nowa oferta depozytowa wpisuje się w politykę zrównoważonego rozwoju PKO BP. W dynamicznie zmieniającej się sytuacji na rynkach finansowych, zarówno na świecie, jak i w Polsce, szczególnego znaczenia nabiera, bowiem długookresowe budowanie stabilnej bazy depozytowej.
W IV kwartale Bank udostępnił, w ramach usług bankowości elektronicznej iPKO, nowoczesną formę regulowania płatności drogą elektroniczną, jaką jest BILIX. Dzięki nowej usłudze klienci zyskali możliwość szybkiego i wygodnego sposobu opłacania rachunków i faktur.
Na koniec 2008 r. wartość portfela kredytów hipotecznych wyniosła 41,4 mld zł i była o 11,1 mld zł tj. 36,6% wyższa niż na koniec 2007 r. Natomiast wartość sprzedaży kredytów hipotecznych w 2008r. wyniosła blisko 11 mld zł. W analogicznym okresie 2007 sprzedaż wyniosła 13,9 mld zł.
Wartość portfela kredytów rynku mieszkaniowego obejmującego kredyty wspierane przez budżet państwa oraz deweloperskie wyniosła na koniec 2008r. 6,1 mld zł i była wyższa o 1,6 mld zł tj. 35,5% w stosunku do wartości z 2007r.
Struktura portfela kredytowego
| Stan końcowy mld zł | IV kw. 2007 | IV kw. 2008 | Zmiana r/r |
|---|---|---|---|
| Kredyty brutto*: | 76,1 | 101,3 | 33,2% |
| bankowość detaliczna i prywatna | 16,4 | 18,8 | 14,7% |
| małe i średnie przedsiębiorstwa | 6,9 | 9,8 | 41,3% |
| hipoteczne | 30,3 | 41,4 | 36,6% |
| rynek mieszkaniowy3 | 4,5 | 6,1 | 35,5% |
| rynek korporacyjny | 18,0 | 25,3 | 40,5% |
* bez odsetek zapadłych i niezapadłych
Mimo dużej konkurencji PKO BP utrzymał silną pozycję w segmencie kredytów konsumpcyjnych. W 2008r. sprzedaż najpopularniejszych kredytów gotówkowych dla klientów detalicznych wyniosła 8,7 mld zł i była o ponad 17% wyższa w stosunku do 2007r.
Na koniec 2008 r. wskaźnik kredytów zagrożonych ogółem w Banku wyniósł 3,8% i w porównaniu do 3,9% na koniec 2007 r. obniżył się 0,1pp. Natomiast w porównaniu do wskaźnika kredytów zagrożonych ogółem na koniec III kwartału 2008r. wynoszącego 3,6% wzrósł o 0,2 pp.
W 2008r. współczynnik kredyty/depozyty wyliczony w wartościach w ujęciu netto wyniósł 96,38%.
PKO Bank Polski pozostaje liderem na rynku rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych. Ich liczba na koniec grudnia 2008 r. wyniosła ponad 6,3 mln i w porównaniu do stanu z 2007r. zwiększyła się o 159 tys. Obecnie ponad 3,1 mln klientów indywidualnych oraz klientów z sektora MSP korzysta z usług bankowości elektronicznej obejmujących internetowy i telefoniczny dostęp do rachunku oferowanego klientom detalicznym i firmowym oraz wirtualne konto Inteligo. Udział rachunków z dostępem do usług bankowości elektronicznej iPKO wśród rachunków klientów indywidualnych przekracza 40%, a wśród rachunków małych i średnich przedsiębiorstw przekracza 70%. Wyniki te umocniły PKO Bank Polski na pozycji lidera w kraju w obszarze bankowości elektronicznej.
PKO Bank Polski umacnia pozycję lidera w biznesie kartowym. Świadczą o tym wyniki sprzedażowe. Na koniec grudnia 2008 r. liczba wydanych przez PKO BP kart wyniosła 7 493 tys. i w porównaniu z danymi na koniec III kwartału 2008r. wzrosła o 26 tys., natomiast w porwnaniu z danymi na koniec analogicznego okresu ubiegłego roku o 197 tys. sztuk. Liczba kart kredytowych na koniec 2008 r. wyniosła 1 046 tys. i była wyższa w stosunku do stanu na koniec 2007r. o 36 tys. sztuk. W minionym kwartale bank wprowadził również zmiany w ofercie kart bankowych. Na początku grudnia 2008r., do oferty produktowej dla klientów korporacyjnych zostały wprowadzone karty przedpłacone. Karty służą m.in. do wypłaty różnego typu świadczeń pieniężnych, bonusów, premii, delegacji.
PKO BP od lat pozostaje liderem rynku emisji obligacji komunalnych dla jednostek samorządu terytorialnego, z udziałem w rynku na poziomie 41,5%. W 2008 r. Bank zorganizował 35 programów emisji obligacji komunalnych o łącznej wartości 311,9 mln zł (w 2007 r. 29 umów o wartości 524,7 mln zł). Łączne zadłużenie emitentów z tytułu wyemitowanych obligacji, na 31 grudnia 2008 r. wynosi 1,85 mld zł, na łączną wartość programów 1,99 mld zł.
Od dłuższego czasu PKO BP jest aktywnym uczestnikiem rynku kredytów konsorcjalnych. W 2008 r. Bank znalazł się w ścisłej czołówce organizatorów kredytów konsorcjalnych, organizując 9 kredytów konsorcjalnych, w których łączny udział Banku wyniósł 1,2 mld zł (w 2007 r. 11 umów o wartości 1,16 mld zł).
Na koniec 2008 r. liczba bankomatów PKO BP wyniosła 2 313 szt. i, w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku zwiększyła się o 207 szt. W IV kwartale 2008 r. liczba bankomatów wzrosła o 26 urządzeń.
Podstawowe dane operacyjne PKO BP
| Stan na: | IV kw. 2007 | IV kw. 2008 | Zmiana r/r |
|---|---|---|---|
| Liczba placówek | 1 233 | 1 228 | -0,4% |
| Liczba bankomatów | 2 106 | 2 313 | 9,8% |
| Zatrudnienie w etatach | 30 659 | 29 196 | -4,8% |
| Liczba ROR ogółem (tys.), w tym: | 6 207 | 6 366 | 2,6% |
| – rachunki z dostępem internetowym | 2 363 | 2 916 | 23,4% |
| Liczba kart bankowych (tys.) | 7 296 | 7 493 | 2,7% |
| w tym: karty kredytowe | 1 010 | 1 046 | 3,6% |
1 w zakresie kapitałów dane porównywalne (wynikające ze zmian w ustawie Prawo Bankowe oraz z publikacji Uchwały 2/2007 KNB), brak porównywalności w zakresie wymogów kapitałowych (za 31.12.2008 wyliczone zgodnie z NUK, podstawowa różnica, to inna metodologia wyliczenia wymogu kapitałowego na ryzyko kredytowe, oraz wyliczenie wymogu na ryzyko operacyjne)
2 jw
3 Kredyty wspierane przez budżet państwa oraz kredyty deweloperskie
Źródło: PKO Bank Polski