W I kwartale br. oszczędności polskich gospodarstw domowych zmniejszyły się o prawie -11%. To najwyższy spadek od momentu, w którym zaczęliśmy gromadzić dane. Mimo niesprzyjających warunków ich wartość nadal utrzymała się powyżej 1 bln zł i na koniec marca wyniosła łącznie 1.035 mld zł, czyli 248,2 mld EUR. W skali 12 miesięcy oszczędności Polaków zmniejszyły się o -46 mld zł, czyli o -4,4%. W efekcie, ich udział w Produkcie Krajowym Brutto spadł do 61%.
Na przestrzeni całego kwartału wartość zgromadzonych środków skurczyła się o ponad -124 mld zł. Nie oznacza to jednak mniejszej skłonności Polaków do oszczędzania. Głównym powodem tak dużego spadku, jest przeniesienie ponad połowy aktywów zgromadzonych w OFE (obligacji skarbowych i innych instrumentów) do ZUS, wartych ponad 150 mld zł, w ramach reformy systemu emerytalnego. W związku z tym zdecydowaliśmy się nie uwzględniać tych środków jako oszczędności gospodarstw domowych. Po zmianach udział funduszy emerytalnych w strukturze spadł z 26% do niespełna 15%.
Bez uwzględnienia środków z OFE wartość oszczędności wzrosła w I kwartale 2014 r. o +2,8%, czyli +24,2 mld zł. Na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy oszczędności zwiększyły się natomiast aż o +71,5 mld zł, czyli blisko +9%.
Największy przyrost zanotowały środki zgromadzone bezpośrednio w obligacjach i bonach skarbowych. Wynikało to z dużej popularności tej formy oszczędzania wśród inwestorów detalicznych. W ciągu pierwszych trzech miesięcy 2014 roku Skarb Państwa sprzedał obligacje za blisko 0,9 mld zł. Tylko w lutym inwestorzy zakupili papiery dłużne warte prawie 0,5 mld zł, co było drugim najlepszym wynikiem na przestrzeni ostatnich 5 lat. Z samej emisji tzw. „Lutowej 7-ki” Ministerstwo Finansów pozyskało niemal 0,3 mld zł. Mimo to, udział obligacji skarbowych w oszczędnościach Polaków jest nadal dość niski i wynosi zaledwie 1%.
Najpopularniejszą kategorią oszczędności gospodarstw domowych pozostają depozyty złotowe i walutowe. Na skutek zmian związanych z przeniesieniem części środków z OFE do ZUS ich udział w strukturze wzrósł z 47,7% od 54,9%. W ciągu pierwszych trzech miesięcy tego roku oszczędności zgromadzone na depozytach i lokatach zwiększyły się o +2,7%, czyli aż o +15,1 mld zł. To już drugi z rzędu kwartał, w którym dynamika przekroczyła +2%. W ciągu roku wartość oszczędności zgromadzonych w depozytach wzrosła o blisko +6,0%. To dowód, że mimo bardzo niskiego oprocentowania, ta forma oszczędności jest nadal bardzo atrakcyjna z punktu widzenia inwestorów, głównie z powodu wysokiego bezpieczeństwa wkładów. W pierwszym kwartale po raz kolejny większy przyrost notowały środki na depozytach terminowych (o +4,2%). Dzięki temu na koniec marca gospodarstwa domowe miały w nich ulokowane 268,6 mld zł. Saldo depozytów terminowych po raz kolejny było większe niż rachunków bieżących, tym razem o ponad 11 mld zł.
Warto również zwrócić uwagę na rosnącą popularność bezpośrednich inwestycji w akcje. W pierwszym kwartale tego roku ich wartość zwiększyła się o ok. +2 mld zł, czyli ponad +4,0%. Dzięki temu udział akcji w strukturze oszczędności w ciągu ostatniego roku wzrósł o +1 pkt proc. do 4,5%. Przyrost środków ulokowanych w akcjach miał miejsce mimo zmiennej koniunktury na giełdzie w I kwartale.
Mniejszą popularnością niż w poprzednim okresie cieszyły się krajowe fundusze inwestycyjne. Wartość zgromadzonych w nich oszczędności wzrosła o +2,6% do 84,1 mld zł na koniec marca br. , podczas gdy w ostatnim kwartale 2013 r. dynamika przekroczyła +10%. Było to związane z niższym, niż w poprzednich okresach napływem środków do krajowych funduszy inwestycyjnych. Z ponad +4,0% wzrostem mieliśmy z kolei do czynienia w przypadku ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych. Wartość oszczędności zgromadzonych w tym segmencie wzrosła do blisko 52 mld zł.
Zespół Analiz Online