Od 1 stycznia 2009 r. osoby, które nie z własnej winy nie mogą udowodnić wysokości zarobków z poszczególnych lat pracy, będą mogły wystąpić do ZUS o ponowne przeliczenie świadczeń. Możliwość taką wprowadza przyjęta przez Sejm na ostatnim posiedzeniu nowelizacja ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 39, poz. 353 z późn. zm.). Zgodnie z nią ubezpieczony zatrudniony na podstawie umowy o pracę, który nie może przedstawić dowodów potwierdzających wysokość wynagrodzenia w poszczególnych latach, będzie mógł wystąpić o ponowne przeliczenie świadczenia. ZUS w takim przypadku zamiast dochodu zerowego, za podstawę wymiaru składek za dany rok, przyjmie minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku. Zasada ta będzie dotyczyć wszystkich osób, które posiadają świadectwa pracy potwierdzające fakt zatrudnienia w danym okresie.
– Z takiej możliwości skorzystają nie tylko osoby, którym ZUS wydał już decyzje o przyznaniu renty, emerytury lub ustalił dla nich kapitał początkowy, ale także te osoby, które mają już wyliczone świadczenia, mimo że mogą nie mieć wpisanego zera w żadnym roku pracy – zwraca uwagę Anna Bańkowska, poseł sprawozdawca ustawy.
Tłumaczy, że wiele osób, nie mając możliwości udokumentowania wysokości zarobków z okresu pracy, jako podstawę ustalenia wysokości emerytury lub renty wybierało mniej korzystne dla siebie okresy ubezpieczenia, byleby tylko uniknąć okresów zerowych. Osoba wnioskująca o emeryturę lub rentę może wskazać do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia zarobki z dziesięciu kolejnych lat przypadających w ostatnim 20-leciu przed rokiem złożenia wniosku do ZUS albo wynagrodzenia z 20 lat wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu. Brak dokumentów płacowych mógł więc powodować, że niektóre osoby wybierały gorsze dla siebie okresy pracy, byleby uniknąć zerowych lat.
– Skorzystam z możliwości przeliczenia przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego. Wcześniej wybrałam okresy mniej korzystne, bo nie mogła zdobyć dokumentów płacowych. Firma, w której pracowałam, została zlikwidowana z dnia na dzień a mnie zostały tylko świadectwa pracy – mówi Anna Czarnota, która ma już wydaną decyzję o wysokości kapitału.
Osoby zainteresowane będą mogły składać wnioski do ZUS od 1 stycznia 2009 r. przez 12 miesięcy. Zakład będzie miał na wydanie nowej decyzji 60, a nie jak obecnie 30 dni. Według szacunków posłów świadczenie rencistów i emerytów wzrośnie średnio o około 50 zł.
0,6-1 mln osób będzie mogło skorzystać z prawa do przeliczenia świadczeń
Bożena Wiktorowska