Międzynarodowa firma doradcza JLL podsumowała transakcje inwestycyjne zrealizowane w 2013 r. na rynkach nieruchomości komercyjnych w Europie Środkowo – Wschodniej.
Z danych JLL wynika, że w 2013 r. w Europie Środkowo – Wschodniej zrealizowano transakcje inwestycyjne o wartości ok. 6,2 mld euro, co oznacza 57% wzrost w porównaniu do 2012 r. (3,9 mld euro). Polska z ok. 55% udziałem w łącznej wartości zeszłorocznych transakcji pozostaje najbardziej dynamicznym rynkiem w regionie, wyprzedzając Czechy (22%), Węgry (7%), Słowację (5%) i Rumunię (4%). Na Bułgarię, Chorwację, Serbię i Słowenię przypadło pozostałe 6% ogólnego wolumenu inwestycyjnego w 2013 r.
Troy Javaher, Dyrektor Działu Rynków Kapitałowych w Europie Środkowo – Wschodniej, JLL,komentuje: „W 2013 r. obserwowaliśmy ożywienie w segmencie transakcji inwestycyjnych w Europie Środkowo – Wschodniej, obraz poszczególnych rynków pozostaje jednak dość zróżnicowany. Polska, z transakcjami o łącznej wartości ponad 3,4 mld euro, najwyższej od 2006 r., utrzymała pozycję niekwestionowanego lidera regionu. Czechy i Słowacja zarejestrowały znaczące odbicie, obserwujemy również zainteresowanie wybranymi produktami inwestycyjnymi na Węgrzech i w Rumunii. Widzimy dwie dominujące strategie inwestycyjne: ze strony wiodących funduszy inwestycyjnych, szukających nieruchomości typu „prime”, aktywnie konkurujących, aby zabezpieczyć produkt oraz funduszy nakierowanych na zwiększenie wartości nieruchomości, zainteresowanych m.in. transakcjami portfelowymi. Obserwujemy również napływ nowego kapitału na rynki Europy Środkowo – Wschodniej”.
Polska wiodącym rynkiem inwestycyjnym w Europie Środkowo – Wschodniej
Wartość transakcji inwestycyjnych sfinalizowanych w 2013 r. we wszystkich sektorach rynku nieruchomości komercyjnych w Polsce wyniosła ponad 3,4 mld euro, najwięcej od 2006 r. W segmencie biurowym w 2013 r. sfinalizowano umowy kupna sprzedaży wartości ok. 1,07 mld euro, handlowym – ok. 1,39 mld euro, magazynowym – ok. 656 mln euro, nieruchomości wielofunkcyjnych oraz mieszanych transakcji portfelowych – około 218 mln euro, a hotelowych – ponad 113 mln euro. Największe ubiegłoroczne transakcje to: w segmencie handlowym – sprzedaż centrum handlowego Silesia City Center w Katowicach (ok. 400 mln euro, największa transakcja zarówno na rynku polskim, jak i w całej Europie Środkowo – Wschodniej), na rynku biurowym – sprzedaż kompleksu New City w Warszawie za 127 mln euro oraz przejęcie przez CA Immo pozostałych 49% portfela biurowego od Axa Immoselect, w którego skład wchodzi 5 warszawskich biurowców (Bitwy Warszawskiej, Saski Point, Saski Crescent, Sienna Center oraz Warsaw Towers); w sektorze magazynowym – sprzedaż 50% udziałów w platformie magazynowej SEGRO do PSP Investments.
Agata Sekuła, Dyrektor Działu Rynków Kapitałowych Nieruchomości Handlowych w Europie Środkowo – Wschodniej, JLL, podsumowuje: „Polska w dalszym ciągu postrzegana jest jako stabilny rynek o solidnych fundamentach oraz kluczowa lokalizacja dla inwestorów działających na rynkach nieruchomości komercyjnych w Europie Środkowo – Wschodniej. Z naszych analiz wynika, że Polska utrzyma swoją wiodącą pozycję również w 2014 r., a wolumen transakcji będzie zbliżony do wyniku zarejestrowanego w roku ubiegłym”.
Według JLL, stopy kapitalizacji w sektorze biurowym są stabilne na poziomie około 6,25%, a w sektorze handlowym ok. 5,75%. W przypadku najlepszych obiektów magazynowych stopy kapitalizacji mogą zejść poniżej 7,75%. W 2014 r. stopy kapitalizacji w segmencie handlowym pozostaną stabilne, natomiast w sektorach biurowym i magazynowym możliwa jest ich dalsza kompresja. Różnica między stopami kapitalizacji dla nieruchomości najlepszych a tych mniej atrakcyjnych wynosi od 100 do 250 punktów bazowych i zdaniem JLL na tym poziomie się utrzyma.
Wybrane transakcje inwestycyjne w Europie Środkowo – Wschodniej w 2013 r.
| Nieruchomość | Miasto; kraj | Wartość transakcji (w mln euro) |
Data | Sprzedający | Kupujący |
| Portfolio Polimeni (Galeria Rumia, Galeria Słupska, Galeria Jastrzębie) | Rumia, Słupsk, Jastrzębie Zdrój; Polska | Nie ujawniono | IV kw. | Polimeni International | Upside Property |
| Galeria Kazimierz | Kraków; Polska | 180.4 | IV kw. | GTC / Avestus | Invesco |
| Intercontinental Hotel | Praga; Czechy | 115.0 | IV kw. | Westmont Hospitality | BHR (J&T) |
| Saski Crescent, Saski Point, Sienna Center, Warsaw Towers i Bitwy Warszawskiej | Warszawa; Polska | Nie ujawniono | IV kw. | AXA Immoselect | CA Immo |
| City Park Mall | Konstanca; Rumunia | 81.0 | IV kw. | Neocity | NEPI |
| Portfolio Supernova | Różne lokalizacje; Słowenia | Nie ujawniono | IV kw. | Pramerica | Immofinanz |
| Portfolio Charter Hall (Zakopianka, Arena, Borek, Turzyn, Dąbrówka) | Kraków, Gliwice, Wrocław, Szczecin, Katowice; Polska | 174.5 | IV kw. | Charter Hall Retail REIT | Tristan Capital Partners |
| Portfolio Point Park Properties | Mszczonów, Poznań; Polska | Nie ujawniono | IV kw. | Arcapita | TPG / Ivanhoe Cambridge |
| Wola Park | Warszawa; Polska | Nie ujawniono | IV kw. | PBW RE Fund II | Inter IKEA |
| Platforma magazynowa Segro (50%) | Różne lokalizacje; Europa Śr.-Wsch. | Nie ujawniono | IV kw. | SEGRO | PSP Investments |
| Silesia City Center | Katowice; Polska | Ok. 400.0 | III kw. | Immofinanz | Allianz led consortium |
| Parizska 26 | Praga; Czechy | Nie ujawniono | III kw. | FIM Group | Generali / CP a.s. |
| Mokotów Nova | Warszawa; Polska | 121.0 | III kw. | Ghelamco | Tristan Capital Partners |
| The Park | Praga; Czechy | Ok. 300.0 | III kw. | Aberdeen (DEGI) | Starwood Capital Group |
| Galeria Dominikańska | Wrocław; Polska | 151.7 | III kw. | Deutsche EuroShop / Otto Family | Atrium Real Estate |
| Aupark Zilina | Żylina; Słowacja | 88.0 | III kw. | HB Reavis | NEPI |
| City Park Ljubljana / City Centre Celje (50%) | Lublana / Celje; Słowenia | Nie ujawniono | III kw. | SES Spar European Shopping Centres | Allianz Real Estate |
| Endurance Fund | Różne lokalizacje; Europa Śr.-Wsch. | Nie ujawniono | III kw. | Orco Endurance Fund | CPI Group |
| Portfolio Eco (3 centra handlowe) | Tarnów, Radom, Piotrków Trybunalski; Polska | 66.5 | II kw. | Echo Investment | LCP |
| Senator | Warszawa; Polska | 120.0 | II kw. | Ghelamco | Union Investment |
| New City | Warszawa; Polska | 127.0 | I kw. | Europejskie Centrum Inwestycyjne | Hines REIT |
| Green Corner & Nordea House | Warszawa; Polska | 94.6 | I kw. | Skanska | RREEF |
| Pilsen West | Pilzno; Czechy | Nie ujawniono | I kw. | Kajima | NBGI |
| Apollo Business Center IV | Bratysława; Słowacja | 75.0 | I kw. | HB Reavis | Generali PPF |
| Galeria Leszno | Leszno; Polska | Ok. 50.0 | I kw. | Energotech 1 | Blackstone |
JLL