Coface obserwuje pogorszenie przeciętnej siły przedsiębiorstw w Europie i w Stanach Zjednoczonych. W związku z tym, umieszcza na negatywnej liście lub wycofuje z pozytywnej listy obserwacyjnej 8 krajów rozwiniętych, a oceny Grecji i Cypru obniża o jeden poziom.
Sytuacja gospodarcza krajów rozwiniętych uległa znacznemu pogorszeniu od lata 2011. Oprócz wcześniejszego negatywnego wpływu przewartościowania sytuacji wielu podmiotów gospodarczych w Europie i Stanach Zjednoczonych, istniejący kryzys zaufania, mający odbicie w niestabilności rynków finansowych, zaczyna rozszerzać się na realną gospodarkę. Brak stabilności strefy euro oraz impas amerykańskiej polityki gospodarczej uniemożliwiają sporządzenie przewidywalnego scenariusza wydarzeń, zaś związana z tym niepewność może prowadzić do wycofywania się konsumentów i inwestorów z zamiaru dokonywania zakupów.
Innym powodem do niepokoju jest nieufność wobec banków. Banki narażone są bowiem na ryzyko niewypłacalności, co może rzutować na dostępność kredytów dla przedsiębiorstw w Europie. W pierwszym półroczu 2011 doszło do ograniczenia liczby kredytów zaciągniętych w Grecji, Hiszpanii, Portugalii i Irlandii. Poważnym zagrożeniem jest także możliwość, że również w najsilniejszych krajach UE, kredyty będą udzielane rzadziej i będą droższe. Opóźnienia w płatnościach odnotowywane przez Coface, z uwagi na istniejącą sytuację, ulegają dalszemu wydłużeniu, zwłaszcza w peryferyjnych gospodarkach strefy euro. W roku 2011 Coface spodziewa się słabego wzrostu w unii walutowej – na poziomie 1,6%.
-
Strefa euro wobec nieufności i obniżenia wartości
Pogorszenie prognoz gospodarczych i finansowych spowodowało, że Coface obniżył ocenę Grecji o jeden poziom – z B do C, a Cypru (którego ocena została już obniża w czerwcu) – z A4 do B. Większa niż przewidywano recesja (-4% w 2011) jeszcze bardziej pogłębia grecki deficyt budżetowy. Poważny kryzys państwa greckiego, choć przewidziany z dużym wyprzedzeniem, będzie miał wpływ na inwestorów i banki, poprzez zaostrzenie warunków udzielania kredytów dla przedsiębiorstw. W pierwszym półroczu 2011 kredyty dla przedsiębiorstw spadły o 7% w skali jednego roku. Od początku roku 2011 Coface odnotowuje także wzrost przypadków braku zapłaty przez przedsiębiorstwa greckie.
Ponadto, z pozytywnej listy obserwacyjnej zdjęto ocenę A2 dla pięciu gospodarek strefy euro: Niemiec, Austrii, Belgii, Francji i Holandii. Spowolnienie działalności w drugim kwartale 2011, pogorszenie w handlu zagranicznym, a zwłaszcza niebezpieczeństwo wzrostu nieufności konsumentów i przedsiębiorstw, nakazują prognozowanie bardzo niewielkiego wzrostu w okresie do końca roku.
Na negatywnej liście obserwacyjnej umieszczono ocenę A3 dla Włoch i A4 dla Portugalii. Zaostrzenie środków mających przynieść oszczędności budżetowe zaowocuje prawdopodobnie utrzymaniem gospodarki włoskiej w stanie quasi-stagnacji, a portugalskiej – w stanie recesji w roku 2011 i w latach kolejnych. Negatywne zmiany w sytuacji makroekonomicznej i finansowej obu krajów źle wpływają na możliwości finansowe przedsiębiorstw. Świadczy o tym pogorszenie się zdolności płatniczych zaobserwowane przez Coface w przedsiębiorstw włoskich i portugalskich w pierwszym półroczu 2011.
-
Wzrost w Stanach Zjednoczonych hamowany przez napięcia polityczne
Zdjęcie z pozytywnej listy obserwacyjnej oceny A2 dla Stanów Zjednoczonych wynika z obniżenia prognozy wzrostu w roku 2011 – z 2,2% w lipcu do 1,7%. Zaufanie przedsiębiorców i konsumentów uległo obniżeniu, wobec istniejących podziałów politycznych w zakresie dalszego wdrażania planów ożywienia gospodarczego. Wszelkie działania dające gospodarce impuls prawdopodobnie wyhamują w drugiej połowie roku, a także w roku 2012. Spowolnienie aktywności może spowodować wzrost liczby upadłości, zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw, osłabionych silnym uzależnieniem od banków regionalnych i cierpiących z powodu ograniczenia dostępności kredytów.
-
Spodziewane osłabienie aktywności przedsiębiorstw
W obecnej sytuacji aktywność przedsiębiorstw zostanie spowolniona, mimo że wciąż można liczyć na popyt ze strony krajów rozwijających się, których wzrost w roku 2011 powinien wynieść 5,8%. Chociaż w stosunku do roku 2010 poziom światowego handlu netto ulegnie obniżeniu, to wciąż pozostanie on jednak na plusie.
„Negatywne zmiany ocen ryzyka krajów potwierdzają, że wyszliśmy z fazy globalnej poprawy zachowań płatniczych przedsiębiorstw, obserwowanej od drugiego półrocza 2009. Spadek zaufania podmiotów funkcjonujących w realnej gospodarce jest odczuwalny i negatywnie wpływa na ich działalność. Brak porozumienia między siłami politycznymi w sprawie przyjęcia rozwiązań wobec kryzysów poszczególnych państw lub osłabienia amerykańskiego wzrostu, jest jednym z czynników wzmagających kryzys zaufania. Wdrożenie środków powstrzymujących rozszerzenie się greckiego kryzysu zadłużenia na inne gospodarki strefy euro jest jednym z najważniejszych wyzwań integracji europejskiej. Będzie to kluczowy element, który pozwoli na to, by spowolnienie nie przerodziło się w recesję.” – twierdzi Yves Zlotowski, Główny Ekonomista Coface.
-
Pozytywne sygnały z Islandii i Tajlandii
W dobie kryzysu pozytywne sygnały dochodzą z Islandii, której ocena A4 została umieszczona na pozytywnej liście . Po obniżeniu oceny w marcu 2009 r., Islandia ponownie odnotowuje wzrost (2,5% w 2011 r.), wspierany przez konsumpcję gospodarstw domowych i inwestycje przedsiębiorców. Ponadto, dług zagraniczny kraju, mimo że wciąż jest wysoki, uległ znaczącemu zmniejszeniu (z 564% PKB w roku 2008 do 250% PKB obecnie). Uzdrowiony został także sektor bankowy.
Coface zdjął z negatywnej listy obserwacyjnej ocenę A3 dla Tajlandii, która wykorzystuje stabilizację sytuacji politycznej po wyborach i wyróżnia się pewnego rodzaju odpornością na światowe wstrząsy ekonomiczne i finansowe.
Źródło: Coface