Po roku 2015 za wytworzenie ponad 50 proc. globalnego PKB będą odpowiadać rynki wschodzące. Szybko rozwijające się gospodarki w regionie Ameryki Południowej i Azji wpływają na dynamiczny rozwój tamtejszego sektora bankowego. Raport firmy doradczej Deloitte „Banking across borders. International expansion opportunities for emerging markets-based banks” wskazuje, że banki z rynków wschodzących są gotowe do globalnej ekspansji, tym bardziej, że sprzyjają im rosnąca wymiana handlowa, rozwijająca się klasa średnia oraz rozwój nowoczesnych technologii.
Jak wskazuje raport, banki z rynków wschodzących mogą pójść podobną drogą, którą pod koniec poprzedniego stulecia przebyły m.in.: angielski HSBC czy japoński Mitsubishi UFJ Financial Group, które są dziś obecne na kilku kontynentach. „Banki z rynków wschodzących mają już ogromne doświadczenie zdobyte w zmiennym otoczeniu gospodarczym. Poza tym dysponują wystarczająco wysokim kapitałem, który nie ucierpiał zbytnio w czasie kryzysu gospodarczego. Banki wiedzą, jak dotrzeć do nowych klientów, zarówno tych którzy nie korzystają z usług bankowych w ogóle, jak tych – objętych obsługą bankową w niewystarczającym stopniu. Ekspansja w rodzimych krajach już nie daje im wystarczających możliwości rozwoju, stąd będą stopniowo decydować się na podbój zagranicznych rynków, w tym także w krajach rozwiniętych” – tłumaczy Tomasz Ochrymowicz, Partner Zarządzający Działem Doradztwa Finansowego Deloitte.
Eksperci Deloitte wskazują, że ekspansja odniesie sukces, jeśli banki będą gotowe sprostać kilku wyzwaniom, jak chociażby różnicom językowym i kulturowym czy lokalnym regulacjom prawnym.
W ciągu ostatnich lat banki zlokalizowane na rynkach wschodzących realizowały różne strategie dotyczące poszerzania swojej działalności na skalę międzynarodową. Przykładowo brazylijski Itaú Unibanco, jedna z największych grup bankowych w Ameryce Południowej, korzystał zarówno z organicznych jak i z nieorganicznych możliwości rozwoju na rynkach regionalnych i międzynarodowych. Sberbank – największy bank w Rosji i na terenie dawnej Wspólnoty Niepodległych Państw, przeprowadzał transakcje przejęć w celu wejścia na rynki krajów ościennych. Sukces w skali globalnej odniósł też obecny w 36 krajach, w tym także w Polsce, Bank of China.
Według danych Banku Światowego, liczba przejęć dokonywanych przez banki zlokalizowane na rynkach wschodzących wciąż rośnie. Prognozy wskazują, że roczna wartość transgranicznych fuzji i przejęć podwoi się do 2025 roku, wyprzedzając wzrost PKB w ich rodzimych krajach.1
„W miarę jak klienci korporacyjni tych banków wkraczają na nowe rynki, a obywatele emigrują, instytucje finansowe poszukują możliwości rozwoju międzynarodowego, który polega m.in. na aktywności na rynku fuzji i przejęć” – wyjaśnia Tomasz Ochrymowicz. „Do tej pory, polskie instytucje finansowe (tj. PKO BP, Getin, mBank), w większym stopniu kierowały się możliwościami skorzystania ze wzrostu czy poprawy efektywności zagranicznych celów akwizycji.”
Rosnąca rola rynków wschodzących:
Międzynarodowy Fundusz Walutowy szacuje, że za wytworzenie światowego PKB w ubiegłym roku odpowiadały w równym stopniu rynki wschodzące i rozwinięte.2 Jednak w przyszłości stopniowo coraz większa część PKB na świecie będzie pochodzić z rynków wschodzących. Już w 2015 roku 52 proc. światowego PKB zostanie wytworzone na rynkach wschodzących, a 48 proc na rozwiniętych.
Ponadto liczba firm świadczących usługi finansowe z Ameryki Północnej i Europy notowanych na liście magazynu Fortune „Global 500” spadła na rzecz tych pochodzących z Azji, Ameryki Środkowej i Południowej.3 Także dynamicznie rosnąca wymiana handlowa wpływa na rozwój gospodarek krajów Ameryki Południowej i Azji, co przyczynia się z kolei do bogacenia społeczeństwa i kształtowania się klasy średniej.
Recepta na udaną ekspansję:
Raport Deloitte wskazuje, że banki z rynków wschodzących, które planują międzynarodową ekspansję, powinny podjąć następujące kluczowe działania:
- Strategia: Rozpoznanie segmentów rynku, na których należy się skoncentrować. Według badania Światowego Forum Ekonomicznego, najlepsze możliwości na rynkach wschodzących można znaleźć w trzech następujących obszarach: detaliczne usługi finansowe, usługi dla sektora MŚP oraz usługi korporacyjne.4
- Wprowadzenie w życie strategii ekspansji: Po jasnym określeniu strategii, banki zlokalizowane na rynkach wschodzących powinny skupić się na tym, w jaki sposób zamierzają zrealizować swoje plany.
- Infrastruktura: Banki muszą dysponować odpowiednią technologią i systemami biznesowymi. Na niektórych rynkach wschodzących zasoby infrastrukturalne – począwszy od solidnych usług transportowych po źródła energii elektrycznej – są ograniczone lub mało dostępne.
- Talenty: Zasoby ludzkie to jeden z najważniejszych i najbardziej niezbędnych elementów przy rozszerzeniu działalności. Banki muszą mieć pracowników, którzy dobrze rozumieją kulturę, język i praktyki biznesowe na rynkach wschodzących. Ponadto bank, który jest w stanie zaoferować praktyki zagraniczne swoim pracownikom, przyciągnie utalentowanych ludzi również na rynku krajowym.
- Prawo i regulacje: Zrozumienie niuansów lokalnych przepisów, wypracowanie relacji z organami regulacyjnymi oraz wiedza na temat przepisów są niezbędne. Banki, które rozszerzały swoją działalność trzydzieści czy czterdzieści lat temu nie podlegały obowiązującej dziś surowej kontroli regulacyjnej.
1 Raport Banku Światowego, Global Development Horizons 2011 – Multipolarity: The New Global Economy, lipiec 2011 r.
2 Raport Międzynarodowego Funduszu Walutowego, World Economic Outlook Database, październik 2010 r.
3 Lista magazynu „Fortune”,Global 500, USA 2013 r.
4 Raport Światowego Forum Ekonomicznego, Redefining the Emerging Market Opportunity: Driving Growth through Financial Services Innovation, 2012 r.
Deloitte Polska