Trzeci kwartał z rzędu banki łagodzą politykę kredytową wobec przedsiębiorstw i w segmencie kredytów mieszkaniowych, ale wciąż trudniej jest uzyskać kredyt konsumpcyjny – wynika z najnowszej ankiety NBP.
Opublikowana 3 sierpnia ankieta została przeprowadzona na przełomie czerwca i lipca 2010 r. Wzięło w niej udział 29 banków, których łączny udział należności w portfelu sektora bankowego wynosi 82 proc. Badanie pokazuje tendencje w zakresie polityki kredytowej banków i kształtowania się popytu w II kwartale 2010 r. oraz przewidywania bankowców na III kwartał tego roku.
Łatwiej dużym firmom
Z ankiety wynika, że w II kwartale 2010 r. większość banków nie zmieniła kryteriów przyznawania kredytów dla przedsiębiorstw, obniżając przy tym marże (zadeklarowało tak 40 proc. ankietowanych). Ta tendencja dotyczyła głównie dużych firm i przeznaczonych dla nich kredytów krótkoterminowych. W segmencie małych i średnich przedsiębiorstw nastąpiło natomiast niewielkie zaostrzenie polityki kredytowej, szczególnie w przypadku kredytów długoterminowych.
Banki, które zaostrzyły politykę kredytową uzasadniały swoje decyzje głównie zmianą udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytowym. Jedna czwarta banków określiła, że czynnik ten miał znaczny wpływ na zaostrzenie polityki kredytowej. Natomiast po raz pierwszy od III kwartału 2007 r. do zaostrzenia polityki kredytowej nie skłoniło banków ryzyko związane z sytuacją poszczególnych branż. Tylko pojedyncze banki uznały za szczególnie ryzykowną branżę motoryzacyjną.
Podobnie jak w poprzednim kwartale, blisko 40 proc. ankietowanych bankowców wskazało, że ryzyko związane z przewidywaną sytuacją gospodarczą uzasadnia łagodzenie polityki kredytowej. Obecnie jednak, głównym czynnikiem wpływającym na łagodzenie tej polityki jest rosnąca presja konkurencyjna na rynku (czynnik ten wskazała około połowa banków).
Przystępny mieszkaniowy
W badanym okresie większość banków nie zmieniła także kryteriów przyznawania kredytów mieszkaniowych, a kilka banków, które w poprzedniej ankiecie zapowiadało złagodzenie polityki kredytowej ostatecznie nie uczyniło tego.
Blisko 70 proc. banków zdecydowało się na obniżenie marż kredytowych, ale dla kredytów obarczonych większym ryzykiem marże nie zmieniły się. Około 14 proc. ankietowanych podwyższyło ponadto maksymalny wskaźnik Loan-to-Value (określający stosunek wartości kredytu do wartości zabezpieczenia). Trzeci kwartał z rzędu banki łagodzą też warunki udzielania kredytu w zakresie wymaganego wkładu własnego w finansowaniu zakupu mieszkania.
Pozostałe warunki udzielania kredytów mieszkaniowych zostały nieznacznie zaostrzone: banki skróciły maksymalny okres kredytowania, podwyższyły pozaodsetkowe koszty kredytu i zwiększyły wymagania dotyczące jego zabezpieczeń.
Z udzielonych przez banki odpowiedzi wynika, że główną przyczyną łagodzenia polityki kredytowej była poprawa percepcji ryzyka związanego z przyszłą sytuacją na rynku mieszkaniowym i ogólną sytuacją gospodarczą. Istotnym czynnikiem wpływającym na łagodzenie polityki był również wzrost konkurencji na rynku kredytów mieszkaniowych – ten czynnik ma znaczący wpływ już czwarty kwartał z rzędu.
Konsumpcyjny pod nadzorem
Kolejny kwartał z rzędu trudniej uzyskać jest kredyt konsumpcyjny. Kryteria w tym zakresie zaostrzyła około jedna trzecia ankietowanych banków. Nie zmieniły się natomiast – już trzeci kwartał z rzędu – warunki przyznawania kredytów konsumpcyjnych.
Jako główną przyczynę zaostrzenia polityki udzielania kredytów konsumpcyjnych banki (blisko dwie trzecie ankietowanych) wskazały pogorszenie się jakości portfela tych kredytów. Czynnik ten jest konsekwentnie wskazywany przez banki już od siedmiu kwartałów. Część banków jako przyczynę wskazało ryzyko związane z przewidywaną sytuacją gospodarczą.
Jaka prognoza?
W III kwartale tego roku banki spodziewają się większego zainteresowania kredytami ze strony przedsiębiorstw, zwłaszcza krótkoterminowymi, oraz kredytami konsumpcyjnymi. Nie spodziewają się natomiast zmian w popycie na kredyty mieszkaniowe.
Duże firmy mogą się spodziewać dalszego łagodzenia warunków przyznawania kredytów, szczególnie krótkoterminowych, natomiast małe i średnie przedsiębiorstwa muszą się liczyć z zaostrzeniem kryteriów uzyskania finansowania z banków. Banki zapowiadają także zaostrzenie polityki kredytowej w segmencie kredytów mieszkaniowych, choć część banków planuje złagodzenie kryteriów i warunków ich przyznawania.
Zdecydowanie trudniej może być z uzyskaniem kredytu konsumpcyjnego, ponieważ banki będą kontynuować politykę zaostrzania kryteriów udzielania tych kredytów. Zadeklarowało tak 40 proc. ankietowanych.
Zobacz też „Sytuacja na rynku kredytowym – wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych. III kwartał 2010” (plik PDF, 478 kB).
Źródło: NBP